Gözaltına alınan erlerin durumu ne olacak?
Püskürtülen darbe girişiminin ardından, kullanılan ve gözaltına alınan erlerin durumunun ne olacağı da tartışılmaya başlandı.
Bu konuya ilişkin en çok gündeme gelen hüküm, Anayasa’da yer alıyor. Anayasa’nın “Kanunsuz emir” başlıklı 137. maddesi şöyle: “... üstünden aldığı emri, yönetmelik, tüzük, kanun veya Anayasa’ya aykırı görürse, yerine getirmez ve bunu emri verene bildirir. Ancak, üstü ısrar eder ve yazı ile yenilerse, yerine getirir, sorumlu olmaz. Suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren sorumluluktan kurtulamaz. Askeri hizmetler ve acele hallerde kamu düzeni ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır.”
TCK ise şu hükmü içeriyor: “Kanunun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilmez. Yetkili merciden verilip, yerine getirilmesi zorunlu olan emri uygulayan sorumlu olmaz. Suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur. ”
‘BEYANLARINA BAKILMALI’
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen, erlerin durumuna ilişkin şunları söyledi: “Anayasa uyarınca suç teşkil eden emir yerine getirilemez. Ama hepimiz askerlik yaptık, bu çocuklar 21 yaşında, komutanlara karşı gelemezlerdi. Erler ‘Biz yapmadık, etmedik’ demek yerine; ‘Bizi şu çağırdı, şu komutan götürdü, şöyle yapın dedi’ gibi samimi anlatırlarsa ve geçmişlerinde Cemaat’le bağ yoksa, en azından tutuklanmamaları lazım. Silahlı eyleme karışmamışlarsa, konuyu anlar anlamaz teslim olmuşlarsa, o noktada bunları ayırmak gerekir. Farklı maksatla geldiklerini bilmeyenleri sorumlu tutamazsın.”
