Bilim Kurulu üyesinden kritik uyarılar!

TRT Haber Muhabiri Çağla Gül Tuncer, dosya haber dizimizin ilk bölümünde Toplum Bilimleri Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan ile alışveriş merkezlerinde (AVM) "Nerede yanlış yapıyoruz?" sorusuna cevap aradı:

Kontrollü sosyal hayatın başlaması ile birlikte çok sayıda rehber yayınlandı alanın uzmanların salgının en başından bu yana olduğu gibi o kuralları tekrar etmeye devam ediyor.

PEKİ O KURALLARA NE KADAR RİAYET EDİYORUZ?

Çünkü vaka sayılarındaki düşüş azaldı. Kalabalıkların yoğun olduğu noktalara bu defa koronavirüs bilim kurulu üyeleri ile birlikte gideceğiz ve nerede yanlış yapıyoruz yakından bakacağız.

ANKARA'NIN EN YOĞUN ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDEN BİRİNDEYİZ

Ankara’nın en yoğun alışveriş merkezlerinden birisi... Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan ile birlikte içeri giriyoruz. Maske, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uyulup uyulmadığına bakacağız.

Döner kapıdan sosyal mesafeye uyarak içeriye giriyoruz. Bizi ilk olarak vücut sıcaklığını ölçen kameralar karşılıyor. Prof. Dr. İlhan, her AVM'nin böyle imkanı olmayabileceğini, çalışanların bu gibi durumlarda dikkat etmesi gerektiğini söylüyor. 

İLK YANLIŞ: FİZİKSEL MESAFE

Devam ediyoruz. Ankara'nın en yoğun alışveriş merkezlerinden birinde kalabalığın en yoğun olduğu saatlerdeyiz. 

Prof. Dr. İlhan, ilk yanlışımıza dikkat çekiyor:

"Sosyal mesafe konusu burada en çok ihlal edilen konu. Maske herkes takıyor ama fiziksel mesafe ile ilgili çok peş peşe giden vatandaşlar var." 

ASANSÖRLER BOŞ

AVM'lerde sürekli olarak kullanılan asansörlerin önüne gidiyoruz. Fakat pandemi öncesi yoğunluk gözlenen asansörler artık pek tercih edilmiyor. Öyle ki 5 dakikadır çağırdığımız asansörler hep boş olarak geri geliyor. İnsanlar daha çok yürüyen merdivenleri tercih ediyor. 

Prof. Dr. İlhan: 

"Eğer koronavirüs olmasaydı bu asansörlerin önünde fazlasıyla kalabalık görecektik. Vatandaşları buradan kutlamak gerekiyor. Asansörlerin önünde hiçbir kalabalık yok."

Daha sonra asansörlerden birinin içine giriyoruz. Prof. Dr. İlhan, 16 kişilik asansörün 4 kişi binilecek şekilde işaretlenmesinin doğru olduğuna dikkat çekiyor ama işaretlerin yönüyle alakalı sıkıntılar var. 

"Burada tabi yüz yüze durmak yerine herkesin arkasını dönmesi daha doğru. Bulaşı engellemek için birbirimize karşı değil de dışarıya doğru durmak gerekiyor."

YÜRÜYEN MERDİVENLERDE DE SOSYAL MESAFEYE DİKKAT DİKKAT: EN AZ 3 BASAMAK

Yürüyen merdivenlerin önüne geliyoruz. Gözümüze ilk çarpan yine sosyal mesafeye uyulmaması. 

"Fiziksel mesafeye uyulmuyor. Aslında aşağıya inerken en az arada 3 basamak bırakmak gereliyor. Arkadaki ve öndeki vatandaşları uyarmak gerekiyor. Aksi halde kendimizi ve başkalarını riske atabiliriz. Bu şekilde risk azalıyor ama hiçbir zaman risk yok deme şansımız yok. Yine mümkünse tırabzana dokunmamak gerekiyor."

ÇOCUKLARDA RİSK ALTINDA, ONLARIN DA MASKE TAKMASI GEREKİYOR

Alışveriş merkezinde ufak bir gezintiye çıkıyoruz. Yürürken yine sosyal mesafeye uyulmadığı ve bazı yerlerde vatandaşların maske takmadığı gözümüze çarpıyor. Gözüme yine ailesi ile gezen ama maske takmayan bir çocuk ilişiyor. 

Mutlaka çocukların da maske takması gerekiyor. Maskesiz bir şekilde çocukların da riski artıyor. Çocukların enfeksiyonu alması, enfeksiyonu eve taşımaları anlamına geliyor. Şuanda Türkiye’deki vakaların yüzde 5'i 18 yaşın altında. Yani küçükler de hasta olabilir. 18 yaşın altında nasıl etkiler yapıyor bilmiyoruz. Belki onlarda kalıcı etkiler de yapabilir." 

YEMEK ZAMANI AMA MESAFELİ

Alışveriş merkezinin yemek kısmına doğru yöneliyoruz. Masalar arası mesafe uygun peki ya sonrası... 

"Masalar arası mesafe uygun görünüyor ama masalarda çok kalabalık görünüyor vatandaşlar. 7-8 kişi oturan masalar var. Bunlar aslında iki masa oturabilir. Şunu tekrar vurgulamak gerekiyor son dönem vakalarda aynı soyadlı insan, aynı aileden insan çok fazla. Vatandaşlarımız şöyle düşünüyorlar 'o benim ailemden ailemden bana bulaşmaz.'

Evet yemek yerken maskemizi çıkaralım ama yemek bittikten sonra da tekrar takalım. Ama görüyoruz ki maalesef yüzde 50'den daha fazlası yemeği bittikten sonra maske takmaktan imtina ediyor. Tıpkı alışveriş merkezine gelirken maske takıp girdikten sonra burnunun altına indirdikleri gibi..."