Türkiye'ye getirilen koronavirüs aşısı için başvuru patlaması

İlk dozu Hacettepe Üniversitesinde üç sağlık çalışanına uygulanan Çinli ilaç firması Sinovac Biotech’in geliştirdiği Covid-19 aşısının İstanbul ayağı pazartesi günü başlıyor. Faz 3 çalışması kapsamında aşının uygulanacağı merkezlerden biri olan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek “Aşıyı ilk etapta ağırlıklı olarak sağlık çalışanlarına yapacağız.  İstanbul Tıp Fakültesindeki çalışmaya yaklaşık 50 sağlık çalışanı katılacak. Hemen ardından çalışmaya 10 bin kişi daha ilave edilecek. Bu grup içinde bizim aşılayacağımız kişi sayısı yaklaşık 800 olacak” dedi.

Covid-19 aşısı için gönüllü duyurusu yapıldıktan sonra çalışmaya katılmak için yoğun ilgi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tükek “Şu anda istekleri topluyoruz. Çalışmayı yürüten hocalar uygun denekleri belirliyor. Çok talep var. Gönüllüler bana da hocalarımıza da ulaşıyor ve çalışmada yer almak istediklerini söylüyor” diye konuştu.

PFIZER FAZ 3 ÇALIŞMASINI TÜRKİYE’DE  ERTELEDİ

Covid-19 aşısının etkinliğinin ve güvenilirliğinin test edildiği Faz 3 çalışması için Sağlık Bakanlığı tarafından onay verilen aşı adaylarından biri de Amerikan ilaç şirketi Pfizer ve Türk bilim adamı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in geliştirdiği aşı. Alman Covid-19 aşısı İstanbul’da Çapa ve Cerrahpaşa dâhil olmak üzere, 10’dan fazla merkezde yapılacak. İlk olarak 10 Eylül tarihi verilen aşının Türkiye ayağındaki Faz 3 çalışmasının Türkiye’de yeteri kadar vaka olmaması sebebiyle ertelendiğini belirten Prof. Dr. Tükek  “10 Eylül’de başlaması planlanan çalışma önce 1 Ekim, sonradan 18 Ekim’e ertelendi. Türkiye’de vaka sayısı az olduğu için bu aşıları daha fazla yoğun hasta görülen yerlere kaydırdılar. Çünkü aşı çalışmalarında, aşının bir ay içinde etkili olup olmadığının anlaşılabilmesi için vaka sayısının çok olması istenir. Belki o yüzden geciktiriyorlar Türkiye’yi” açıklamasında bulundu. Çalışmanın vaka sayılarının düşük olduğu Almanya’da da ertelendiğini ifade eden Prof. Dr. Tükek “Ağırlıklı olarak Brezilya, Hindistan Amerika, Güney Afrika gibi vaka sayısının çok olduğu yerlere kaydırdılar” dedi.

NASIL GÖNÜLLÜ OLABİLİRSİNİZ?

Faz 3 seviyesindeki klinik testleri süren Çin ve Alman aşılarının kabul şartlarının, çalışmayı dizayn eden merkezlerde belirlendiğini ve farklılıklar gösterdiğini söyleyen Prof. Dr. Tufan Tükek,  her iki aşı için de kanser hastası olmayan 18-59 yaş arası kişilerin, ilgili merkezlere bizzat başvuruda bulunabileceğini ifade etti.  Faz 3 çalışmasının şu an aktif bir hastalığı olmayan sağlıklı kişilerde yürütüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Tükek “Çin aşısında bir grubu; hipertansiyon, diyabet, astım  gibi altta yatan bir kronik hastalığı olan kişiler oluşturacak. 65 yaş üstü, 50- 65 yaş arası ve 50 yaş altı gibi birtakım sınıflamalar yapılacak. Ancak gönüllüler genellikle sağlıklı kişiler arasından seçilecek. Çalışmaya uygun olanlar belirlendikten sonra kan testleri yapılacak. Çin aşısında ilk dozdan sonra 15. gün ikinci aşı yapılacak. Bu kişiler çalışma boyunca uzmanların gözetiminde olacak. 28.-29. gün antikor gelişimi gözlenecek. Bir ay sonra uygulanan bu aşıların etkinliğini, antikor geliştirip geliştirmediğini görmüş olacağız” dedi.

HER İKİ AŞI DA ETKİLİ

Türkiye’de Faz 3 çalışması yapılacak olan Çinli ilaç firması Sinovac Biotech’in geliştirdiği aşı ile Alman firması BioNTech’in farklı tekniklerle üretilen aşılar olduğunu belirten Prof. Dr. Tufan Tükek “Almanya’da geliştirilen aşı, RNA üzerinden antijenik yapı sentezi  yani protein sentezi yapan ve T lenfosit dediğimiz savaşçı hücreleri uyararak vücut ikinci defa o virüsle karşılaştığında yüksek oranda antikor üretmesini sağlayan bir aşı. Çin aşısı ise inaktif yani ölü virüs teknolojisi ile geliştirildi. Her iki aşının da klinik öncesi ve birinci ve ikinci fazda, yeteri kadar antikor ürettiği görüldü. Bundan sonraki aşama bu antikorların yeteri kadar etkili olup olmadığı yani virüsten koruyup korumadığını ortaya koymak. Bence her ikisinin de başarılı olacağını düşünüyorum” dedi.

KASIMDA DÜNYADA AŞILAMA BAŞLAR

Her şey yolunda giderse kasım ayında dünyada koronavirüs aşısının yapılmaya başlayacağını söyleyen Prof. Dr. Tükek “Amerika daha erken yapmak istiyor. Salgının boyutları büyürse ekim ayında da başlatabilir. Türkiye için aralığın sonu ya da 2021 Ocak ayında aşılama başlar” diye açıkladı.

AŞI ÇIKTIĞINDA TÜRKİYE ÖNCELİKLİ ÜLKELERDEN OLACAK

Covid-19 aşısının klinik çalışmalarının Türkiye’de yürütülüyor olmasının ülkemize avantaj sağladığını söyleyen Prof. Dr. Tufan Tükek “Bunun en önemli avantajı, koronavirüs aşısının bizim insanımız üzerindeki etkisini ortaya koyabilmesi.. Çünkü ilaçlar genetik farklılıklar yüzünden farklı toplumlar üzerinde farklı etkiler gösterebilirler. Daha da önemlisi, birçok ülke henüz aşı geliştirilmeden siparişlerini verdi.  Klinik çalışmanın yapıldığı ülke olarak aşıya erişimde avantajımız olacak. Sağlık Bakanlığı ile yaptığı görüşmelerde Çin’in aşıyı bize vermeyi taahhüt ettiğini biliyoruz. Almanların geliştirdiği aşı için de aynı taahhüt söz konusu” diye konuştu.