Uzmanlardan son dakika mutasyon açıklaması! Bu şekilde devam ederse...

Tarık Dağlı- Haber7

Son dakika: Koronavirüsle mücadele aşı çalışmaları son dönemece girdiği sırada ve hatta aşılanmaya başlamak için gün sayılırken virüsün mutasyona uğradığı yönündeki haberler insanlarda ümitsizliğe neden oldu ancak uzman isimler Haber7'ye yüreklere su serpecek açıklamalarda bulundu.

Doç. Dr. Ümit Savaşçı (Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi/Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı)

MUTASYON AŞILARI ETKİLER Mİ?Pandeminin başlangıcından beri 140 binden fazla genetik çalışmada Kovid 19 virüsünün 4 binden fazla mutasyona uğradığı biliniyordu. Bu mutasyonun özelliği anahtar kilit modeli virüsün üzerindeki protein yapılarını etkileyen bir değişim göstermesi. Bunun için ciddi önlemler alınmaya başlandı. Ama aşılardaki antikorlar virüse bir çok noktadan bağlandığı için şu an için bir tehlike yok aşı konusunda. Ama virüsü kilit-anahtar yapısında daha çok değişim olursa o zaman aşının da etkisiz olabileceği bir mutasyon gerçekleşebilir. Özellikle içinde canlı virüs olmayan inaktif aşılar virüsteki ciddi bir değişimi kapsamayabilir. Tabi bunlar olasılık. Şu an mutasyona uğrayan virüsle ilgili bilgilere göre aşı konusunda endişe edilecek bir durum görünmüyor. 

YÜZDE 70 DAHA HIZLI YAYILIYOR

Hastalığı ağırlaştırma yönünde bir bulgu yok. Ama A0 dediğimiz, hastalığın yayılma hızını belirten değeri artırdı. Mutasyona uğramış virüsün yüzde 70 daha hızlı yayıldığı gözlemleniyor. 

Mutasyon daha da gelişirse bunu ikinci bir virüs olarak tanımlamak gerekir. O zaman enfekte olanlar da tekrar virüse ve hastalığa maruz kalabilirler. Ama mutasyonun sürekli olumsuz şekilde gerçekleşeceğini söyleyemeyiz.

TAHMİN EDİLENDEN DAHA UZUN SÜREBİLİR

Sonuçta virüs bir organizma ve yaşamak için çabalıyor, direniyor. Bu sürekli daha güçlü bir şekilde mutasyona uğrayacağı manasına gelmiyor. Direnemeyip tamamen yok da olabilir. Ama şu andaki mutasyonların olumlu manada gerçekleşmediğini görüyoruz. Bu şekilde devam ederse pandeminin tahmin edilen süreden biraz daha uzayacağını söyleyebiliriz. Bunun nereye doğru gideceğini kimse bilemez.
Şu an mutasyonun tespit edildiği ülkelerle ulaşımın kesilmesi önemli bir tedbir. Ancak çok hızlı olarak aşılamayı yapmamız gerekiyor. Ya da virüsü etkisiz hale getiren ilaçların bir an önce bulunması gerekiyor.

Prof. Dr. Levent Kenar (Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıbbi KBRN(Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer Tehditler) Anabilim Dalı Başkanı)

SALGINA FARKLI BİR BOYUT KAZANDIRABİLİR

Mutasyon çevre koşullarıyla da ilgili bir olay ve bu virüs sayısız bir şekilde mutasyon geçirdi. Türkiye’de bulunan virüsün genetik yapısı ile Kolombiya’daki virüsün genetik yapısı zaten aynı değil. Bundan dolayı İngiltere’de ortaya çıkan mutasyon salgına farklı bir boyut kazandırabilir. Bizim bir virüsün ortadan kalkması için beklentimiz, mutasyonun virüsü zayıflatacak şekilde gerçekleşmesidir. Ancak İngiltere gibi bir kuzey ülkesinde, soğuk iklimde bu mutasyonun gerçekleşmesi, virüsün önümüzdeki günlerde daha zor çözüneceği bir hal aldığını ortaya koyuyor. Filmlerde görürsünüz; virüsleri, mikroorganizmaları soğuk kalıplarda saklarla. Bu sayede bir bozulma yaşamazlar, ardından sıcak ortamda tekrar çözünürler. Yani virüsü soğuk iklimde mutasyon geçirmesi maalesef müjdeli bir haber veremiyoruz.
Yakın gelecekte bu mutasyonun etkilerini daha çok göreceğiz. Mutasyon dediğimiz olay virüsün yapısındaki nükleik asitlerinin olması gerekenden farklı bir yapıya bürünmesi olarak açıklanabilir. Bu doğal bir şekilde gerçekleşebileceği gibi laboratuvardaki bir manipülasyon, işlem sonucu insan müdahalesiyle de ortaya çıkabilir. Sonuçta aşı geliştirme teknolojisine sahip ülkeler, kurumlar bu virüsün genetik yapısı ile de oynayabilir. Laboratuvarda aşı üretebiliyorsan biyolojik silah da üretebilirsin.

TEK KURTULUŞ REÇETESİ AŞI

İlk ortaya çıkan verilen bizim beklediğimiz negatif mutasyonun gerçekleşmediği şeklinde. Ve hastalığın yayılım hızının arttığını ortaya koyuyor. Önümüzdeki zamanlarda bu mutasyona uğramış virüsün öldürücülük oranının, mortalitesinin, insanlarda hastalık oluşturma ve bulaştırma seviyesinin nasıl seyredeceğini göreceğiz. 

Virüsün genetik yapısının çevre faktörlerine göre değişiklik gösterdiğini biliyoruz bu nedenle aşıların da her ülkede her insan için aynı sonuçları vermesini bekleyemeyiz. Ama aşının esprisi iyileştirme ya da tedavi etme değil, kişinin çevresinden virüsü alabilme ihtimalinin azalmasına yönelik çalışmalardır. Şu an hızlandırılmış da olsa aşının geliştirilmesi önemli. Büyük oranda aşıların koruyuculuk yüzdeleri aşılanmayla beraber denenmiş olacak. İnsanoğlunun da tek kurtuluş reçetesi aşı olarak görünüyor. Mutasyonun aşıdaki etkinliği çok büyük oranda etkileyeceğini sanmıyorum.