Geçtiğimiz Salı akşamı Haber Global’de Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile biraraya geldik.

Başak Şengül moderatörlüğünde Özay Şendir, Murat Üzel ve bendeniz bakan Nebati’ye sorularımızı yönelttik.

Şunu ifade etmek isterim:

Yaklaşık 1,5 yıldır yolculuğuna kararlı bir şekilde devam eden ekonomide Türkiye modelinin, enflasyonu bir kenarda tutacak olursak, son derece pozitif sonuçları oldu.

Bunu ihmal edilebilir anlamında söylemiyorum, enflasyon toplumu, her haneyi yakından ilgilendiriyor ve bunun negatif sonuçları devam ediyor. 

Ama bir de şu var:

Üretim, yatırım, ihracata dayalı büyüme odaklı model, hem artan vergi gelirleri sayesinde hükümetin sabit ve dar gelirlileri kollayan güçlü adımlar atmasına yardımcı oldu, hem de çok güçlü bir istihdam üretti.

Ve bu da toplumu pozitif anlamıyla çok yakından alakadar ediyor.

Şöyle ki;

Yeni modelin hayata geçmesiyle birlikte işsizlik oranları periyodik bir şekilde gerileyerek uzun bir aradan sonra tek haneli rakamları gördü.

İstihdamda 31,8 milyon rakamıyla tüm zamanların rekoru kırıldı.

Diğer yandan Salı günü açıklanan rakamlar, ihracatta artışın (yıllık %4,4 oranında artış oldu) yine rekorlar kırılarak devam ettiğine işaret ediyor.

İki yıl içinde 175 milyar dolardan 250 milyar dolar seviyelerinin üstüne çıkan ihracat rakamlarının geçen yıl inanılmaz bir artışla 104 milyar doları bulan enerji maliyetlerini karşılamada (öncesinde yıllık ortalama 50 milyar dolar) etkin bir rol üstlendiğini de eklemiş olalım.

ENFLASYONDA “YÜKSELECEK” BEKLENTİSİNİN YERİNİ “DÜŞECEK” BEKLENTİSİ ALDI

Yaptığımız programda Bakan Nebati’ye Pazartesi günü açıklanan enflasyon oranlarıyla ilgili değerlendirmelerini sordum.

(Enflasyon, aylık bazda % 2,29, yıllık bazda %50,51 olarak gerçekleşti.)

Bu sonucun kendileri için tatmin edici olduğunu ifade eden Nebati, enflasyon algısıyla ilgili altı çizilmesi gereken bir açıklamada bulundu.

Şöyle dedi:

“Sizi temin ederim ki enflasyonla mücadele konusunda yaptığımız tüm araştırmalarda enflasyonun artacağı beklentilerinin kırıldığını gördük. Bir ara enflasyonu tetikleyen sebeplerden birisi, beklentilerdeki oran yüzde 40'tı. 'Yarın fiyatlar artacak alayım' diyerek ilerideki ihtiyacını erkene çekme davranışı ve beklentisi kırıldı." 

Bu sözlerin ardından araya girip sordum:

“Yani, toplumda enflasyon yükselecek duygusunun yerini, enflasyon düşecek duygusu mu aldı” diye.

Bakan Nebati, “Evet” diye teyit ettikten sonra, “Enflasyon yükselecek beklentisi, enflasyon düşecek beklentisine dönüştü” ifadelerini kullandı.

Bu iyi haber.

Ki, yine Hazine ve Maliye Bakanı’nın ağzından, bir sonraki ay enflasyonun %45’e gerileyebileceğini, devamında bu düşüşün devam edeceğine dönük beklentilerinin olduğunu aktarabilirim.

FAİZLERİ ARTIRIN DEDİLER, ABD FAİZLERİ ARTIRDIĞI İÇİN BANKALAR BATTI

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, yaptığımız programda muhalefete 'faiz' üzerinden salvolarda bulundu.

Meydan okudu.

Bunun için kendisinin elini güçlendiren bir takım gelişmeler de oldu malum.
ABD'de bankalar battı.

Avrupa'da bazı bankalar sallandı, Alman devi Deutche Welle şöyle bir gitti geldi, hisseleri çakıldı.

Bütün bunların sert faiz artışlarıyla alakası çok net.

Bakan Nebati’de Türkiye’nin faiz indirerek ekonomik yolculuğuna devam etmesinin verdiği özgüvenle bizim buradaki muhalefete sorular sordu, sorduğu sorulara cevaplar verdi.

Aktarıyorum:

"Biz faizleri düşürürken bize 'faizleri artırın' dediler. 6'lı masa ekonomi politikası olarak faizleri artıracak mı artırmayacak mı? Şimdi faizleri artıracağız diyemediler. Faiz artırın diyorsanız bize bedelinin ne olacağını söylemek zorundasınız. ABD faizleri artırdığı için bankaları battı. Biz diyoruz ki 15 Mayıs'ta faizler artmayacak. Bu politikamızda herhangi bir değişiklik olmayacak. Türkiye Ekonomi Modeli oturdu. Bu bir meydan okumadır. Meydan okumalardan biri politik arenada 'dünya 5'ten büyüktür' demekse, ikinci meydan okuma da biz sizin politikalarınızla değil, sancılı bir geçiş olsa bile bu politikalarınızı terk ederek Türkiye'ye özgün, işsizliği azaltan, üretimi artıran bir politika uygulamaktır."

DEPREMİN MALİYETİ BÜYÜK AMA TELAFİ EDECEĞİZ

Bakan Nebati’nin, 6 Şubat depremlerinin ardından ekonomik bakımdan da ağır bir tahribat ortaya çıkmasına rağmen 'özgüvenle' hareket ettiğini bize anlattıklarından anlayabiliyoruz.

İlk andan itibaren herhangi bir tereddüt göstermeden nereye ne kadar kaynak aktarımı gerekiyorsa bunun için kesenin ağzını açmış.

İlgili bakanlara bunu net bir şekilde iletmiş.

Bu özgüvenin arkasında biraz da 2022 sonuna kendi ifadesiyle "Çok güçlü bir kasa" ile girilmiş olması var.

Yine aynı yere çıkıyor.

Büyüme odaklı ekonomi modelinin getirdiği güçlü vergi geliri artışı ve bütçede hedeflerin çok çok üstünde bir bir performansın yakalanması, ilk anda "Deprem yaralarının sarılması için ne lazımsa yapalım" refleksinin önünü açmış.

Bakan Nebati, şöyle diyor:

"Deprem sabahı görevlendirildiğim yer olan Şanlıurfa'ya geçerken hazırlığımızı yaptık ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan öğlen saatlerinde AFAD'a ödenmesi gereken 100 milyar lirayı ifade ettiler. Biz hemen kaynak oluşturarak bu miktarı tahsis ettik ve şu ana kadar da 40 milyar lirasını ödemiş durumdayız."

Böyle olmakla birlikte, ileriye dönük olarak deprem yaralarının sarılmasının bütçeye ciddi bir yük getireceği ortada.

Bu yılki maliyete dair Bakan Nebati şöyle bir projeksiyon sundu:

"Sadece Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın alt üst yapı konutlar vesaire tamamının maliyeti 2 trilyon lira, bu yıla etkisi 600 milyar lira. Depremden dolayı kayıpları da koyduğumuz zaman 1 trilyon liralık bir yükümüz var. Bizim bütçe üzerindeki bu yükü karşılamamız lazım, aynı zamanda servet kaybımızı giderecek tedbir almamız lazım. Bununla beraber de enflasyonla mücadele etmemiz lazım."