"Ukrayna'ya asker göndermek ihtimal dışı değil"

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un bu çıkışı, geçtiğimiz günlerde epey yankı buldu dünyada.

Putin, "Asker gönderirseniz çatışma kaçınılmaz olur" dedi. Nükleer savaş söylentileri yeniden dolaşmaya başladı.

NATO RUSYA İLE BİR KEZ DAHA KARŞI KARŞIYA

Öncelikle NATO ve Rusya'nın askeri güçlerini kısaca karşılaştıralım.

NATO nüfus bakımından Rusya'nın 6 katı büyüklüğünde. Askeri harcamalara NATO 1.1 trilyon dolar ayırırken, Rusya 111 milyar dolar ayırıyor.

NATO'nun personel sayısı 3 milyon 142 bin. Rus ordusu ise 1 milyon 320 bin kişiden oluşuyor. NATO cephesinde 14 bin 125 tank, Rusya'da 12 bin 267 tank bulunuyor. 21 bin 104 NATO uçağına karşı 4 bin 418 uçak ve 1916 gemiye 653 gemilik bir fark var aralarında.

Macron'un çıkışı doğrudan askeri çatışmadan ziyade "Geri hizmet önerisi" şeklinde değerlendirilebilir. Çünkü tüm NATO müttefikleri değil de bazı üye ülkeler cephe hattına asker göndermeye kalkarsa bu durum ittifakın 5. maddesinin devreye girmesine ortam sağlar. Yani Rusya'nın bir NATO ülkesi ile çatışması, beşinci madde sebebiyle, tüm NATO üyelerinin Rusya ile topyekün savaşmasını gerektirir. Nitekim, Macron'un açıklamasının akabinde Avrupa Birliği ve NATO üyesi ülkelerden asker gönderilmeyeceğine dair peşpeşe açıklamalar geldi.

NÜKLEER SAVAŞ KAPIDA MI?

Rusya egemenliğine yönelik bir tehdit bulunmadıkça nükleer silaha başvurmayacağını savunuyor. Putin'in son açıklamalarında da bu manada nükleer tehdit mevcut.

Putin, "Batılı uluslar bizim de silahlarımız olduğunu anlamalılar. Batının ortaya attığı her şey, nükleer silah kullanımıyla gerçek bir çatışma tehdidi yaratıyor bu da medeniyetin yok edilmesi anlamına geliyor" diyerek Batılı güçlere mesajını verdi. Mevcut ortamda Batı siyasetçilerinin, Ukrayna'ya verilen desteği yük olarak görmeye başlayan vatandaşlarını, asker göndermeye ve Rusya'yla savaşmaya ikna etmesi oldukça zor.

Bir de Macron'un açıklaması ne kadar üzerine düşünülmüş ve planlanmış bir açıklama, tartışılır.

MACRON'UN AMACI NE?

Asker gönderme önerisinde Fransız liderin 2 mesajı var aslında. Biri elbette Rusya'ya. Avrupa'nın Putin'e karşı Ukrayna'da mağlup olmamak için ne gerekiyorsa yapacağını deklare ediyor. Çünkü Putin’in nazarında süreç oldukça pozitif ilerliyor. Dünyanın gözü Gazze'deki soykırıma çevrilmiş durumda. NATO'nun en güçlü üyesi Amerika'da, seçimi kazanması olası eski başkan Trump, savunma harcamalarını yerine getirmeyen üye ülkeleri Rusya'ya yem etmekle tehdit ediyor. Macron, açıklamasıyla "Avrupa vazgeçmedi" mesajını vermek istiyor yani.

Macron'un ikinci mesajı ise Avrupa'ya. 2017'den beri Avrupa'nın stratejik özerkliğini savunuyor. "ABD'den bağımsız olmalıyız" diyor. Bir taraftan da Avrupa'nın liderliğine oynama gayretinde. AB bünyesinde liderlik rolünü kaptırma endişesi taşıdığı Almanya'yı, Ukrayna'ya karşı yeterli desteği vermemekle eleştiriyor. Bu tarz açıklamalarla şahsına ve ülkesine yönelik algıyı güçlendirmenin peşinde. Halbuki Almanya'nın Ukrayna'ya sağladığı destek, Fransa'dan 28 kat daha fazla.

LİDERLİK REKABETİ AVRUPA BİRLİĞİ'Nİ DAĞITIR MI?

Fransa ve Almanya arasında bir süredir çeşitli konularda sürtüşmeler yaşanıyor. Aylar önce Almanya, Ukrayna'ya 8 milyar Euro'luk yardım sözü vermiş, bu durum Fransa'nın tepkisini çekmişti. Paris yönetimi Berlin'i tek başına hareket etmekle suçlarken, Almanya ise AB üyelerini Ukrayna'ya yeterince yardım göndermemekle eleştirmişti.

İki ülke arasındaki kriz, pazartesi günü Paris'te düzenlenen zirveyle daha da büyüdü.

AB, Mart ayına kadar Ukrayna'ya 1 milyon top mermisi sağlama taahhüdünde bulunmuş, Fransa uzun süre bu taahhüdün önüne set çekmişti. Paris yönetimi, mühimmatın Avrupa'dan temin edilmesi yönünde ısrarcı olsa da Paris'te kriz aşıldı. Zirvede Fransa ısrarından vazgeçerek, "AB verdiği sözü yerine getirmeyecek mi" endişesini ortadan kaldırdı.

Top mermisi krizi aşılsa da Macron sansasyonel açıklamaları ile yeni krizlere davetiye çıkardı. Fransa cumhurbaşkanı, Ukrayna'ya orta ve uzun menzilli füze tedariki için yeni bir koalisyon kurulacağını duyurdu. Bu açıklama Berlin cephesinde, Almanya'yı, "Toros seyir füzesini Ukrayna'ya göndermeye ikna etme çabası" olarak değerlendirildi.

Almanya, Toros füzelerini Ukrayna'ya göndermesi durumunda Rusya ile kriz yaşayacağının farkında. Çünkü füzeler, teorik olarak başkent Moskova dahil, Rus şehirlerini rahatlıkla vurabilecek menzile sahip. Aynı zamanda Almanya, füzelerin nasıl kullanıldığını denetlemek için Ukrayna'ya asker göndermek zorunda kalmak istemiyor. Kısacası, Scholz yönetimi hem Rusya ile gerilmemek hem de Ukrayna'da asker bulundurmamakta kararlı.

Fransa ile Almanya'nın karşılıklı güven kaybı yaşadığı bu dönemde "asker gönderme" önerisi ise sürecin tuzu biberi oldu. Almanya Macron'un açıklamalarına, Ukrayna'ya asker göndermeyeceğini duyurarak yanıt verdi. Macron, Scholz'u zayıflıkla suçladı.

Öte yandan, Fransa ve Almanya arasındaki kriz henüz AB'yi parçalayacak seviyede olmasa da Almanya'da yükselişe geçen aşırı sağ parti AFD'nin, iktidar olması durumunda AB'den ayrılma sözü verdiğini unutmamak gerek.

FRANSA, MACRON'UN "AVRUPA LİDERLİĞİ" HAYALİNE ENGEL OLABİLİR

Gelelim Macron'un çıkışının Fransa'daki yansımalarına. Avrupa'da karşılaştığı tepkiden daha fazlasını ülkesinde gördü Macron. Muhalefet cephesi de yüklendi Macron'a, ordu da.

Aşırı sağcı Marine Le Pen, Macron'u "Fransız çocukların hayatlarıyla oynadığı" gerekçesiyle eleştirdi. Aşırı sol lider Jean-Luc Melenchon ise nükleer güçleri karşı karşıya getirmenin çılgınlık olduğunu söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanın hırsları hem AB hem NATO hem de kendi ülkesini rahatsız ederken, gelecek seçimler, aşırı sağın yükselmeyi sürdürdüğü Fransa'da Macron'un tüm hayallerini suya düşürebilir.