Savaş yeni bir durum değil, insanlık tarihi boyunca savaş olagelmiş. Savaş deyince genel manada “neden” sorusu akla geliyor, özelde de “insan ne için savaşır ki” diye düşünülebiliyor. Birçok sebep saymak mümkün ama tüm sebepleri iki ana sebep altında toplayabiliriz: Güç ve inanç.

İnsanların veya toplulukların ve bunlardan müteşekkil devletlerin bir kısmı inançları uğruna savaşırlar. 1095’te başlayan ve 1099’da Kudüs’ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi ve daha sonraki haçlı seferleri, bir inancın uğruna yapılmıştı. Papa’nın talebi ve vaatleri ile Müslümanların elindeki toprakları alma niyetiyle 9 haçlı seferi yapıldı; modern haçlı seferleri de farklı görünümleri ile bu uğurda yapılıyor.

İsrail’in 14 Mayıs 1948’de Filistin topraklarını işgal ederek kendi devletini kurduğunu ilan etmesi ve sonrasında 1967’de Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün içinde olduğu Filistin topraklarının geri kalan kısımları ile Suriye, Lübnan, Ürdün ve Mısır’ın topraklarını işgal etmesi de inançları uğruna. 7 Ekim 2023 sonrasında sadece ilk iki ayda Gazze’ye 25.000 ton (iki nükleer bombaya eşdeğer) patlayıcı atması ve çoluk-çocuk, kadın, masum demeden soykırım yapması, hep tahrif edilmiş Yahudi inancı uğruna. 

Ve Bedir’den başlayarak Malazgirt’e, Niğbolu’dan Viyana kuşatmasına, oradan Çanakkale’ye ve Kıbrıs’a kadar ve şimdi de Gazze’de Müslümanların yapmış olduğu mücadele ya şehit ya gazi inancı uğruna.

Hepsi inancı uğruna ama batıl ama Hak!

İnsanların bir kısmı da güç için savaşırlar. Güç, içinde şöhreti de barındırır, makam hırsını da barındırır, (daha çok) para kazanmayı da barındırır. Bazı insanlar “isimli kahraman” olmak için savaşır, “şöyle savaştı, böyle cesaret gösterdi”nin kölesi yani. Bazıları makam elde etmek veya daha yüksek makamlara çıkmak için mücadele ederler ve savaş sonunda isimli kahramanlar olarak “makamlarını alırlar”. Bazıları da daha fazla para (ganimet) veya sırf para için savaşırlar. 

Sırf para için savaşanların günümüzdeki adı, paralı asker (lejyon); yani yabancı bir ordu veya hükümet için para karşılığında çalışan asker. En yakın örneklerini Rusya-Ukrayna savaşında görmek mümkün, savaşta artan sayıda paralı asker var. Bunlardan birinin de 20 yaşında Trabzonlu (Oflu) bir genç olduğu haberlere yansıdı. Videosunda “toplamda tüm ödemelerle birlikte aylık kazancının 4 bin 800 dolar civarı” olduğunu söylüyor ve bunların bir kısmını da bilgisayar oyunları için harcadığını not ediyor.

“Delikanlı” için (olumsuz mana kastedilerek) “maceraya gitmiş” demek ve ayarı kaçan laflar etmek en kolay olanı, ama meselenin “potansiyeli”ni anlama adına şu veriler bile yeterli olmalı: Herhangi bir cihazda video oyunu oynayan 16-64 yaş arası internet kullanıcılarında dünya ölçeğinde Türkiye % 93,2 ile birinci sırada ve bunlar içinde her ay video oyunu oynayan internet kullanıcıları içinde 16-24 yaş (genç) grubu da % 62,4 ile savaş oyunlarını tercih ediyor. Yani mesele, bir “potansiyel paralı asker” zemininin varlığı meselesi.

Bilgisayar oyunları üzerinden kara para aklama işlemlerinin de olduğunu bir kenara not ederek, eskinin “süper mario” oyunlarının görece masumluğunun çok uzağında olan dönemin bilgisayar oyunlarının “potansiyel savaşçı genç” anlamına geldiğini görmek gerekiyor. Halihazırda pat diye bu oyunları yasaklamak öyle kolay olmadığına göre, yapılması gerekenlerden biri Türkiye’nin gençlerini Türkiye’nin ihtiyacı olduğu şekilde ve yerde savaşa hazır kılmak olmalı. 

Bu hazırlıklara göre tüm teknolojik imkanları seferber etmeli, buna göre eğitim sistemini formatlamalı, buna göre medyayı dizayn etmeli, buna göre aileleri yönlendirmeli ve motive etmeli. Aksi halde, Trabzonlu genç dışında başka vilayetlerden de gençler, kendi ülkelerine hizmet etmek yerine başka ülkeler için “paralı asker” olarak karşımıza çıkmaya devam ederler. 

Prof. Dr. Faruk Taşcı / Haber7