Türk Devletleri Teşkilatı, Türklere vatan olan coğrafyaların ufkunda sadece kara bulutları dağıtmakla kalmıyor aynı zamanda bir yıldız gibi parlamaya devam ediyor.

Vatanları farklı olsa da idealleri bir, mefkureleri beraber olan Türk devletlerinin vücuda getirdiği bu genç teşkilatın 11. Devlet Başkanları Konseyi, 6 Kasım 2024 tarihinde Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te toplandı.

Bu yılki tema önemli olduğu kadar bir hayli iddialı.

“Türk dünyasının güçlendirilmesi: Ekonomik entegrasyon, sürdürülebilir kalkınma, dijital gelecek ve herkes için güvenlik.”

Çağın gerektirdiği şekilde Türk dünyasının her açıdan güçlenmesi ve her alanda kalkınmasını önceleyen böyle bir temanın gündeme alınması, görüşülmesi ve akabinde yayınlanan 121 maddelik çarpıcı “Bişkek Bildirisi” bizlere adım adım Türk birliğine gidildiğini ve Türk Birliği’nin ayak seslerinin güçlü bir şekilde duyulmaya başladığını göstermesi açısından son derece önemli.

Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te gerçekleşen Türk Devletleri Teşkilatı 11. Devlet Başkanları Konseyi toplantısına Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov başkanlık etti.

Bu önemli toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Onur Konuğu Ersin Tatar ve Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev katıldı.

Zirvede yeni dönemin yol haritası da belirlendi.

Kazakistan Cumhuriyeti’nin “TÜRK ASRI” sloganı ile yürüttüğü 2023-2024 yılı Türk Devletleri Teşkilatı Dönem Başkanlığını başarıyla tamamlamasının ardından bu önemli görev yeni dönemde Kırgızistan Cumhuriyeti’ne tevdi edildi. Ayrıca 12. Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'nde yapılmasına ve Gayri resmi Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi'nin 2025 yılında Macaristan'da gerçekleştirilmesine karar verildi.

Türk Devletlerinin ortak bir geleceği kucaklamaya yönelik müşterek çabaların temelini oluşturan ortak tarih, dil, kültür, gelenek ve değerler temelinde Türk halkları arasında süregelen kardeşlik ruhunu ve aile birliğinin merkeziliğini kabul ederek gerçekleşen zirvede bu yıl “Bişkek Bildirisi” adı altında 6 ana başlıkta toplam 121 madde üzerinde mutabık kalındı ve bu mutabakat metni toplantıya katılan Türk dünyası liderlerince Türkçe, Azerbaycanca, Kazakça, Kırgızca ve Özbekçe dillerinde imzalandı.

Türk devletlerinin iş birliği yapacakları 6 ana başlık ve üzerinde mutabık kalınan madde sayıları şu şekildeydi;

Siyaset, dış politika ve güvenlik alanında iş birliği 26 madde, Ekonomik ve sektörel iş birliği 51 madde, Halktan halka iş birliği 13 madde, Türk dünyasında kurumsal iş birliği 12 madde, Harici taraflarla iş birliği 16 madde ve Teşkilata dair konular 3 madde olmak üzere toplam 121 madde.

Zirvede hem Türk dünyası hem de dünya devletleriyle iş birliğine vurgu yapılarak bir bakıma dosta güven düşmana korku salındı.

Yapılan her yeni zirveyle hedeflerin daha da büyüyüp netleştiği Başkanlar Konseyinin Bişkek oturumunda Türk Dünyasının çıkarlarını etkileyen bölgesel ve uluslararası konularda Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde istişarelere devam edilmesinin öneminin altı özellikle çizilerek Türk Dünyası’nda daha derin iş birliğinin desteklenmesinin yanı sıra bölgesel ve uluslararası arenada Türk Dünyası’nın çıkarlarının korunmasına güçlü vurgu yapıldı. Ticaretten turizme, ulaştırmadan yatırımlara kadar bölgesel girişimleri teşvik etmek suretiyle ekonomik iş birliğini artırmak için tüm Üye Devlet ve Gözlemciler tarafından ortak çaba gösterilmesinin altı çizildi.

Türk Devletleri Teşkilatı'ndan Filistin adımı! Tüm dünyaya duyurdular

Bu ortak çaba ve iş birliğine dayalı girişimlerin sadece Türk Dünyası’na değil aynı zamanda küresel barış, güvenlik ve sürdürülebilir kalkınmaya da katkıda bulunacağı, bu sayede bütün insanlığa yönelik ortak sorumluluğun yerine getirileceği zirvede bizzat vurgulandı.

Bişkek’te hem dünyanın mevcut sorunlarına neşter vuran hem de sağlıklı bir gelecek inşa etmeye duyarlı bir zirve gerçekleşti.

Bişkek zirvesinde toplumları ifsat eden her türlü bölücülüğün yanı sıra terörizmin her tezahürüne, siber suçlara, uyuşturucu kaçakçılığına ve bunlara karşı mücadelede ulusal ve uluslararası iş birliğini sürdürmeye yönelik güçlü bir kararlılık vurgusu vardı.

Ortak Türk Alfabesi'nde kaç harf var? Ortak Türk Alfabesi ne zaman kullanılacak?

Bunun yanında dünyayı tesiri altına alıp gittikçe yaşanmaz kılan her türlü ırkçılık, ayrımcılık, yabancı düşmanlığı, İslamofobi, nefret söylemi ve dezenformasyonla mücadele gibi alanlarda duyarlılık vurgulanarak Türk liderlerinin her şart ve zeminde hoşgörü, saygı ve barış içinde bir arada yaşama kültürüne katkıda bulunma amaçları dile getirildi. Filistin ve Lübnan’a yönelik insanlık dışı muamelelerle ülkemizde gerçekleşen Tusaş’a yönelik terör eylemi kınandı. Filistin meselesine dair çözüm önerileri sunuldu. Bütün bunlar dünyanın daha yaşanılır bir yer olması adına insanlığa umut köprüsü olacak cinsten adımlar kuşkusuz.

Netice olarak ortak sağlık yatırımlarından doğal kaynakların korunmasına, ekonomiden enerjiye, iklimden turizme, uzay teknolojilerinden dijital geleceğe, tarımdan sürdürülebilir kalkınmaya, ortak dilden ortak insani yardımlara, “Türk Metaverse” den “Türk Devletleri Yapay Zekâ” çalışmalarına kadar hayatın her alanına vurgu yapan Bişkek zirvesi, Türk birliğinin hayal olmaktan çıktığının ve bu denli kararlı adımlar atılmasıyla yakın bir gelecekte gerçekleşeceğinin en önemli kanıtıydı.

Mürsel Gündoğdu/Haber7

murselgundogdu@gmail.com