Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, önceki gün Beyaz Saray’da ikinci dönem için görevine başlayan Donald Trump ile yakın zamanda iki kere görüştü. 

İlki, yaptığı miting sırasında suikast girişimine uğraması ve kıl payı kurtulması sonrası geçmiş olsun dileklerini iletmek için. 

İkincisi, 4 Kasım seçimlerinde ipi göğüsleyip yeniden başkan seçilmesinden sonra tebrik etmek için. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın ekibinden aldığım bir bilgi var: 

Her ikisinde de görüşme talebi iletildiğinde, çok hızlı bir şekilde geri dönüş yapılmış ve iki lider arasında bu görüşmeler gerçekleşmiş. 

Trump Suriye’deki 8 Aralık devrimi sonrası Erdoğan için “Çok güçlü ve akıllı birisi” diye tarifte bulunmuş, yine Cumhurbaşkanı için “Arkadaşım” ifadesini kullanmıştı. 

Bu yaklaşım biçiminin bir arka planı var tabi. 

Acaba bu ne olabilir? 

TRUMP, ERDOĞAN’IN KURULU DÜZENE KARŞI VERDİĞİ MÜCADELEYİ, KENDİ MÜCADELESİ İÇİN ÖRNEK OLARAK GÖRÜYOR

Öncelikli olarak Trump’ın, kazandığı ilk seçim olan 2016 öncesi ve sonrasında Türkiye’de olup bitenlerden haberdar olduğu, Türkiye’deki gelişmeleri izlediğini hatırlatmalıyım. 
Seçim kampanyası sırasında da, seçimleri kazanıp 20 Ocak’a hazırlandığı dönemde de, (2016) Türkiye’den temas halinde olduğu insanlar vardı. 

O dönem göreve başladıktan sonra bir süre beklemede kaldı. 

Ne zamana kadar? 

16 Nisan 2017’de Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçiş için yapılan halk oylamasına kadar. 

Referandumun Cumhur İttifakı’nın zaferiyle sonuçlanmasının ertesi günü Donald Trump, telefonu eline aldı ve Erdoğan’ı arayıp tebrik etti. 

Sonrasında da iki lider, ABD’de 2020 seçimleri yapılana kadar, ‘Lider Diplomasisi’ kavramının içini dolduracak biçimde yakın temas halinde kaldı ve sık sık telefonla ya da yüz yüze görüşmeler yaptı. 
 
Trump’ın Erdoğan’a yakın davranmasının, iki temel gerekçesi var: 

Anlatılana göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’de kurulu düzene mücadele ede ede Türkiye’yi bugünlere taşıması, Trump cephesinde ciddi bir sempatiyi beraberinde getirmiş. 
Trump, Erdoğan’ın Türkiye’de askeri vesayet düzenine son vermesine büyük önem atfetmiş. 

Niçin? 

E kendisi de Amerika’da böyle bir mücadele yürütüyor da ondan dolayı. 

ABD Müesses nizamı ile kavgasını sürdürürken, Erdoğan’ın Türkiye’de yürüttüğü mücadeleden ilham alıyor olması, her zaman ve şartta (geçen dönem bazen golf oynarken oyunu yarıda bıraktığı söylenir)  Erdoğan’a bir “Alo” mesafesinde olmasını/kalmasını sağladı. 

Trump, ABD derin devletine karşı bu dönem daha kararlı bir şekilde hareket etmek istiyor. 

Uğradığı suikast girişiminden aynı çevreleri sorumlu tuttuğu aşikar. 

Yenilerde, Kenedy suikasti ile alakalı belgeleri kamuoyuna açıklayacağını duyurmasını, kendisinin yine ABD müesses nizamı ile restleşmesinin bir parçası olarak görmek lazım. 

“O KADAR BÜYÜK KALABALIKLARI NASIL TOPLUYOR”

Trump’ın Erdoğan’a olan ilgisi, sadece yukarıda anlattıklarımla sınırlı değil. 
Başkanlık yaptığı ilk dönemde Türkiye’den tanıdığı başka bazı isimlere Erdoğan’ı kast ederek “Yaptığı mitinglerde bu kadar büyük kalabalıkları nasıl toplayabiliyor” şeklinde sorular sorduğunu kendisinin ilk başkanlık döneminde yine bu temasların içinde olan çevrelerden dinlemiş yazılarımıza konu etmiştik. 

BU BİR FIRSAT… İYİ DEĞERLENDİRMEK LAZIM

Trump’ın Türkiye Cumhurbaşkanı’na dönük bu yaklaşımı yeni dönemde Türk/Amerikan ilişkilerini pozitif bir eksende ilerletmek için Ankara’ya önemli bir fırsat sunuyor kuşkusuz. 
Başta Suriye’nin Kuzeydoğusundaki durum ve oradaki ABD varlığının geleceği olmak üzere, çok kritik konular/sorunlar masada duruyor. 

İlk dönemdeki tecrübeyi de dikkat alarak, Trump’ın reflekslerini ölçüp biçerek, tersine gitmeden bu dönemden yararlanıp, özellikle Ortadoğu’daki dinamik süreci Türkiye lehine kullanarak çok önemli kazanımlar elde edilebilir. 

Trump’ın ilk döneminde karşımıza çıkan Rahip Brunson krizi, derinliği olan bir kriz değildi. 

Ancak Trump’ın “Ekonominizi mahvederim” çıkışı, dışa açık bir ekonomiye sahip olan Türkiye’yi olumsuz yönde etkilemişti. 

Trump’ın Türkiye’nin S-400 tezlerine net destek ifade eden açıklamalarına rağmen CAATSA yaptırımları da o dönemde devreye girmişti.

Yeni dönemde, dikkatli bir koordinasyon ile, Trump’ın hem Erdoğan’a verdiği kıymetten yararlanmak, hem de politik çizgisini hesaba katıp, yönlendirici araçları devreye sokarak bu dönemi Türkiye lehine ilerletmek mümkün. 

Şu farka dikkat çekersek ne demek istediğimiz daha iyi anlaşılabilir. 

Biden dönemi ABD’si, Trump’ın mücadele verdiği ABD kurulu düzeni, Türkiye’yi kendilerinin çizdiği sınırlar dahilinde hareket etmesini isteyen, Ankara’nın Türk milletinin menfaatlerini önceleyen egemen bir dış politika ile hareket etmesine karşı çıkan, bunun için gerekirse Suriye’de olduğu gibi, (2023 sonrası) Türkiye’de darbelerde ve darbe girişimlerinde (15 Temmuz 2016) olduğu gibi, cezalandırıcı araçları devreye sokmaktan uzak kalmayan bir anlayışa sahipti. 

Hem Trump’ın Erdoğan’la yakınlığı, hem de bu anlamda Türkiye üzerindeki ABD baskısının azalması Türkiye lehine, Türkiye’nin kendi özerk dış politikasını yürütme anlamında daha rahat hareket etmesine imkan verebilir. 

Mehmet Acet / Haber7