Celal Şengör'ün "deprem" sözlerine iki uzmandan çok sert tepki: Sadece zarar veriyor

Prof. Dr. Osman Bektaş ve uzman paleosismolog ve yerbilimci Dr. Ramazan Demirtaş, Prof. Dr. Celal Şengör'ün İstanbul depremine ilişkin sarf ettiği "Ölmeyenler keşke ölseydik diyecek" sözlere tepki gösterdi.

Prof. Dr. Celal Şengör, beklenen Büyük İstanbul Depremi'ne ilişkin açıklamalarda bulunmuş, 7'den büyük bir deprem beklendiğine işaret ederek "Birkaç gün içinde şehirde açlık başlayacak, yağmalar yaşanacak, salgın hastalıklar çıkacak. Enkazlar uzun süre kaldırılamayacak, şehir ağır bir kokuya bürünecek. Ölmeyenler 'Keşke ölseydik' diyecek" sözlerini sarf etmişti.

"ZARAR VERMEKTEN BAŞKA KATKISI OLMAZ"

Şengör'ün sözleri bilim dünyasında tartışmaya yol açtı. Dr. Ramazan Demirtaş Şengör'ün yaptığı açıklamaya sosyal medya hesabından cevap vererek bir harita paylaştı.

Demirtaş, paylaşımında "Parmak hesabıyla deprem bilimi yapılmaz, ancak kaos yazılır" ifadelerini kullanan Demirtaş, "Bu senaryoların psikolojik, ekonomik, sosyolojik, stratejik, çevresel, eğitim, turizm vb. açısından zarar vermekten başka risk azaltma ve can kaybı açısından hiçbir katkısı yok ve olamaz da" ifadelerini kullandı.

"BİLİMSEL GERÇEKLERLE ÖRTÜŞMEZ"

Prof. Dr. Osman Bektaş da Şengör'ün açıklamalarına tepki gösterdi. Deprem biliminin sadece somut verilerle konuşabileceğine işaret eden Bektaş, Marmara'daki fay hatlarının özelliklerine dair pek çok belirsizliğin olduğunu ifade etti.

"Sadece fay modelleri belirsiz değil, aynı zamanda her bir segmentin yıllık kayma hızı, deprem tekrarlanma aralıkları, geçen süreler net değil" diyen Bektaş, "Ortalama verilerle deprem tekrarlanma süresi belirlenemez. Marmara'nın deprem tehlikesi henüz çözümlenmiş değil" ifadelerini kullandı.

Bektaş, Şengör'ün "yaşayanlar yaşadıklarına pişman olacak" ifadelerinin bilimsel gerçeklerle örtüşmediğini belirtirken; İstanbul için en büyük tehdidin devasa bir deprem değil, orta büyüklükte bir deprem olabileceğini söyleyerek "Ana Marmara Fayı'nın bazı kısımları deprem enerjisi biriktiriyor, ancak sürünen ya da tam kayan kısımlar deprem enerjisi biriktirmez. Dolayısıyla İstanbul'u orta büyüklükte depremler tehdit edebilir" ifadelerini kullandı.

"PARMAK HESABIYLA DEPREM BİLİMİ YAPILMAZ"

Şengör'e tepki gösteren diğer isimse Dr. Ramazan Demirtaş.

Uzman isim kişisel X hesabında bir harita paylaşarak, "Parmak hesabıyla deprem bilimi yapılmaz, ancak kaos yazılır" dedi.

"100 bina çöker", "4 milyon insan enkaz altında kalır", "İstanbul çökerse Türkiye diz üstü çöker", "Hayatta kalanlar keşke ölseydik diyecekler" gibi ifadelerin bilimsel temelden yoksun olduğunun altını çizdi.

Demirtaş şunları şunları kaydetti:

"Deprem bilimi veri ile konuşur. Beklenen Marmara depremi kaç büyüklüğünde olacak? M7.2 mi; M7.5 mu?, M7.6 mı? M7.8 mi? Hangisi?

Depremin merkez üssü nerede olacak? Marmara Denizi'nin doğusunda mı?, batısında mı?, ortasında mı? Kırılma ilk hangi segmentten başlayacak? İlk Doğu Marmara segmentinde mi? Orta Marmara segmentinde mi? Batı Marmara segmentinde mi? Deprem kırılma davranışı nasıl olacak? Tek parçalı, tek büyük şoklu mu? Çok parçalı, daha küçük çok şoklu mu? Komşu segmentlerde tetiklenme olacak mı? Tetiklenme saat-gün-ay şeklinde kısa mı yoksa birkaç yıl-birkaç on yıl sonra mı gerçekleşecek? * Daha fay modeli belirsiz... Tek tip fay modeli mi? Çek-ayır modeli mi? At kuyruğu modeli mi?

Sadece fay modelleri belirsiz değil, aynı zamanda her bir segmentin yıllık kayma hızı, deprem tekrarlanma aralıkları, geçen süreler net değil.. Ortalama ile deprem tekrarlanma aralıkları ve geçen süreler belirlenmez.. Daha Marmara'nın deprem tehlikesi çözülmemiş..

Fay modelleri, tehlike parametreleri, deprem büyüklük(leri), merkez üssünün yeri, kırılma davranışı, tetiklenme durumu, yerel zemin koşulları, yapısal özellikler; dalga mekaniği ve ivme dağılımı konusunda birçok bilinmeyen ve belirsizlik ortadayken parmak hesabı kaos yazılıyor."