Devasa elektrik kesintisi! Avrupa karardı! Türkiye'yi etkiyecek mi?

Enerji meselesine çözüm bulmak için, eski nükleer santralleri açan, kömür santrallerini faaliyete geçiren Avrupa, İspanya ve Portekiz’in bulunduğu İber Yarımadası’ndan gelen tam karatma haberiyle şoke oldu. Türkiye’nin 31 Mart 2015’te yaşadığı dev elektrik kesintisi İspanya ve Portekiz’in yanı sıra Andorra, Fransa ve Belçika’da da etkili oldu.

İspanya’nın başkenti Madrid’de trafik ışıkları söndü, trafik kilitlendi. Barajas Havalimanı elektriksiz kaldı. Tren seferleri de durdu. “Madrid Open” tenis turnuvası da elektrik kesintileri sebebiyle askıya alındı. Metrolar boşaltılırken yollarda kargaşa yaşandı. Hastaneler, ameliyatları erteledi. Madrid sokaklarında yüzlerce insanın, ofis binalarının dışarı çıktığı görüldü. Polis, köşe başlarında yoğun güvenlik tedbiri alırken, Madrid özerk yönetim başkanı Isabel Diaz Ayuso, ordudan destek alınabileceğini söyledi.  

Madrid’de İngiliz Büyükelçiliğinin bulunduğu dört kule binasından birinin boşaltıldığı bildirildi. Yerel radyo, duran metro vagonlarında ve asansörlerde mahsur kalan insanlar olduğunu duyurdu. İspanya’daki elektrik şebekesi operatörü Red Electrica Espanola (REE) firması kesintinin sebebinin belli olmadığını açıkladı. Yetkililer siber saldırı ihtimali üzerinde de durulduğunu bildirdi. Red Electrica CEO’su Eduardo Prieto “Problemi çözmek 5 ila 10 saati bulabilir” dedi. Madrid’de otoyollar ve tüneller de kapatıldı.

NADİR GÖRÜLEN METEOROLOJİK OLAY

Portekiz’de ise ülke çapında elektrik kesintisi olduğu bilgisi paylaşıldı. Portekiz polisi, ülke genelinde trafik ışıklarının etkilendiğini, Lizbon ve Porto’da metroların kapatıldığını ve trenlerin çalışmadığını bildirdi. Elektrik operatörü E-Redes’ten yapılan açıklamada, kesintinin “Avrupa güç şebekesindeki bir problemden” kaynaklandığını ifade etti. Portekiz ulusal elektrik şebekesi operatörü REN (Rede Elétrica Nacional), ülkedeki geniş çaplı elektrik kesintilerinin sebebine ilişkin yaptığı açıklamada, “Nadiren görülen hava olayları kesintiye sebep oldu. İspanya’nın iç bölgelerinde yaşanan ani ve şiddetli meteorolojik değişimler, 400 KV’luk yüksek gerilim hatlarında ‘atmosferik titreşim’ olarak adlandırılan anormal dalgalanmalara yol açmış olabilir. Fransa’nın güneybatısındaki Alaric Dağı’nda çıkan ve Perpignan ile doğu Narbonne şehri arasındaki yüksek gerilim hattına zarar veren yangını da muhtemel bir sebep olarak değerlendiriyoruz. Tam normalleşme sağlanması bir hafta sürebilir” ifadelerini kullandı. REN, kesintinin İspanya’nın elektrik şebekesinden de kaynaklanmış olabileceği iddiasında bulundu.

SİSTEMLER KİLİTLENDİ

Portekizli hava yolu şirketleri, yolculara havalimanlarına gelmemeleri çağrısında bulundu.  Lizbon’da kartlı ödemelerin yapılamadığı kaydedilirken nakit ödeme noktalarında uzun kuyruklar oluştu. Andorra ve İspanya sınırındaki Fransa’nın bazı bölgelerindeki vatandaşlar da kesintilerden etkilendi. Belçika’ya kadar başka kesintiler de bildirildi. Portekiz Başbakanı Luis Montenegro, ülkeyi etkileyen elektrik kesintisinde siber saldırıya ilişkin gösterge olmadığını belirtti. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ise elektrik kesintilerine neyin sebep olduğunun henüz bilinmediğini açıkladı.

AVRUPA KONSEYİ'NDEN SİBER SALDIRI AÇIKLAMASI

Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, ilk incelemelere göre, elektrik kesintisinin siber saldırıdan kaynaklandığına dair herhangi bir belirti olmadığını kaydetti. Costa, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve Portekiz Başbakanı Luis Montenegro ile temas hâlinde olduğunu ve her iki ülkedeki şebeke operatörlerinin “sebebi bulmak ve elektrik arzını yeniden sağlamak için çalıştığını” bildirdi.

TÜRK ELEKTRİK AĞI URUK İLE GÜVENDE

Türkiye’nin elektrik şebekesinin (Enterkonnekte) Avrupa’daki hatlarla bir bağlantısı olmadığı için bir risk oluşturmadığı belirtiliyor. Siber saldırı ihtimali gündeme gelirken, Türkiye buna karşı tedbirlerini URUK sistemiyle çok önceden aldı. ASELSAN’ın geliştirdiği URUK ile ulaşım, trafik, güvenlik, enerji, altyapı, çevre ve sağlık gibi pek çok alandan gelen veriler, tek merkezde toplanıyor ve işleniyor. Böylece hem şehirler siber saldırılardan korunuyor hem de veriye dayalı stratejik planlamalar yapılabiliyor.