Yeşilay’ın Eylül ayında yayımladığı Kumar Raporu, yalnızca bireysel değil, toplumsal düzeyde de acil bir uyarı niteliği taşıyor. Özellikle gençler için…

Dünya genelinde yetişkinlerin %1,2’si kumar bağımlılığı yaşıyor. Türkiye’de ise bu oran giderek artıyor. 15 yaş üstü nüfusun %10’undan fazlası hayatında en az bir kez kumar oynamış. Artık sokak aralarındaki yasa dışı kahvehaneler değil, ceplerimizdeki akıllı telefonlar bu bağımlılığı besliyor. 

Özellikle gençler arasında kumara başlama yaşı 15’e kadar düşmüş durumda. İlk kez kumar oynayanların %71’i 15-24 yaş aralığında. Bu rakam, gelecekte karşılaşacağımız sosyal felaketin ön izlemesi.

Kumar, sadece maddi değil, psikolojik ve toplumsal bir yıkımın kapısını aralıyor. Yeşilay’ın verilerine göre Türkiye, bağımlılıklar nedeniyle her yıl 78 milyar dolar kaybediyor. Fakat asıl kaybımız rakamlarla ölçülemeyecek kadar büyük: Parçalanan aileler, şiddet sarmalı ve işlenen cinayetler ile her türlü mağduriyete maruz kalan çocuklar.

Medyanın kumarı eğlenceli bir oyun gibi sunması da bu yangını körüklüyor. Spor müsabakaları arasında çıkan “bir tıkla kazan” reklamları, sosyal medyada kişiye özel gönderilen bahis bağlantıları… 

Her şey bu bağımlılığı meşrulaştırmak üzerine kurgulanmış durumda. Dahası, bazı şirketler kişisel verileri yasa dışı yollarla ele geçirerek, kullanıcıları doğrudan hedefliyor. Bu artık pazarlama değil, dijital bir avcılık yöntemi.

Raporun altını çizdiği bir diğer önemli husus, mevzuattaki boşluklar. 

“Şans oyunu”, “talih oyunu” gibi yumuşatılmış kavramlarla kumar gerçeği gizleniyor. Devletler, vergi gelirleri uğruna kumar sektörüne göz yummaya devam ediyor. Oysa gerçek çok açık: Adı ne olursa olsun, hepsi kumar. Ve kumarın olduğu yerde güven, sorumluluk, huzur ve en önemlisi aile kaybolur.

Özellikle 2025’in “Aile Yılı” ilan edildiği bir ülkede bu tablo görmezden gelinemez. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da son açıklamalarında dikkat çektiği gibi, bu yalnızca bireysel bir sorun değil, bir halk sağlığı meselesidir.

Peki ne yapılmalı?

Öncelikle kumar, hangi isimle sunulursa sunulsun, ortak bir çerçevede değerlendirilmeli. Reklam ve tanıtımlar tavizsiz/sert şekilde kısıtlanmalı. Dijital platformlarda kumar içerikleri engellenmeli; denetim için yapay zekâ destekli sistemler devreye sokulmalı.

Çocukları ve gençleri korumaya yönelik düzenlemeler ivedilikle hayata geçirilmeli. 
Evet, Yeşilay-YEDAM ve bazı bakanlıklar bu alanda önemli adımlar atıyor. Ancak bu mücadele yalnızca birkaç kurumun değil, tüm toplumun ortak sorumluluğu.

Çünkü unutmayalım: Kumar bağımlılığı geliştikten sonra müdahale, çok daha maliyetli ve zor. Bu yüzden en etkili yol, önceden önlem almak.

Ve en önemli gerçek şu: Aile, bu toprakların taşıyıcı kolonudur. Eğer bu kolon yıkılırsa, toplum ayakta kalamaz. Kumar, tam da bu kolonları içten içe kemiriyor.

Şimdi karar zamanı: Sessiz veya pasif kalıp yıkımı izlemek mi, yoksa topyekûn bir mücadele ile aileyi, geleceği, insanı korumak mı?

Cevabı Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi: “… sanal kumarın kökünü kazıyacağız.” 
Kumarın kökünü kazımalı ki toplumun kökü olan aile sağlam kalabilsin ve böylece güçlü aile ile devletimiz daim olsun.

Prof. Dr. Faruk TAŞCI / Haber7