"Rusya'nın gazdaki payı yüzde 50'nin altına indi"

NURAN ERKUL KAYA - Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Arslan, Türkiye'nin boru hattıyla gaz ithalatının geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 13 azaldığını, sıvılaştırılmış gaz (LNG) ithalatının ise yüzde 7 arttığını belirterek, "LNG'deki rekabete bağlı olarak Rusya'nın Türkiye'nin gaz arz kaynaklarındaki payı 2010'dan sonra ilk kez yüzde 50'nin altına düştü." dedi.

Arslan, Türkiye'nin 2018'deki doğal gaz tüketim ve ithalatı ile piyasadaki güncel gelişmelere ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Doğal gazda rekor tüketimin gerçekleştiği 2017'den sonra 2018 tüketiminin beklentilerin çok altında kaldığını ifade eden Arslan, GAZBİR olarak geçen yılın başında tüketim tahminlerini 51,9 milyar metreküp olarak açıkladıklarını dile getirdi.

Arslan, ılıman geçen kış sezonu ve elektrik piyasasında yaşanan gelişmeler neticesinde konut ve elektrik üretim amaçlı gaz tüketiminin geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 8 gerileyerek 49,6 milyar metreküpe düştüğünü söyledi.

Konutlarda gaz tüketiminin 2017'de 13,5 milyar metreküp olduğunu belirten Arslan, 2018'de abone sayısının 1,1 milyon artarak toplamda 15 milyonun üzerine çıkmasına rağmen konutlarda tüketimin 1 milyar metreküp düşüşle 12,5 milyar metreküp seviyesinde kaldığını ifade etti.

Arslan, iklim şartlarının yanı sıra doğal gaz cihazlarının daha verimli hale gelmesi, ısı yalıtımı ve tasarruf yatırımlarının da bu düşüşte etkili olduğuna dikkati çekerek, "Bununla birlikte, abone sayısındaki artış göz önüne alındığında, 2018'de konut başı tüketim bir önceki yıla göre yüzde 14 düşüşle 860 metreküpe geriledi. Ortalama bir konut ısınma, sıcak su ve ocakta gaz kullanımı için bin 50 lira ödedi." diye konuştu.

- En soğuk günün gaz faturası 18,5 lira

Ocak ayı itibarıyla ise hava şartlarının mevsim normallerinde seyretmesi ve son iki yılda sisteme dahil olan 2 milyon yeni aboneyle doğal gaz tüketiminin arttığını ifade eden Arslan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in 8 Ocak'ta açıkladığı 245 milyonu aşan gaz tüketim rekorunu hatırlattı.

Arslan, bu rekor rakamının yüzde 80'ine denk gelen 197 milyon metreküplük kısmın konutlarda tüketildiğini dile getirerek, "Tüketim rekorunun kırıldığı en soğuk günde İstanbul'da oturanlar ortalama 10 metreküp, Ankara'da yaşayanlar 12 metreküple ısındı. Türkiye'de ortalama bir konutta 13,6 metreküp gaz tüketildi. Ortalama birim fiyatlara göre hesap yapıldığında, en soğuk günde vergiler dahil bir konut 18,5 liraya konforlu bir şekilde ısındı. Kömür yerine doğal gaz kullanan vatandaşlarımızın yüzde 70 oranında daha az ısınma gideri oluşuyor." diye konuştu.

- Santrallerde gaz kullanımı azaldı

Arslan, elektrik santrallerinde doğal gaz kullanımının geçen yıl yüzde 10 azalarak 18,5 milyar metreküpe gerilediğini belirterek, "Toplam elektrik üretiminde doğal gazın payı 2018'de yüzde 37,17'den yüzde 31 seviyesine indi." dedi.

Geçen yıl Türkiye'nin boru hattı ile doğal gaz ithalatının yüzde 13 azaldığını, LNG ithalatının ise yüzde 7 arttığını ifade eden Arslan, şunları kaydetti:

"Devreye alınan yüzen LNG terminali yatırımlarının etkisiyle LNG ticaretinde de önemli bir artış gerçekleşti. LNG'nin ticaretteki payı son 3 yılda yüzde 14'ten yüzde 22'ye çıktı. LNG, Türkiye için arz güvenliğinin yanında kaynak çeşitliliği ve rekabeti açısından da önemli bir argüman oldu. Türkiye'nin toplam gaz tüketiminde bir önceki yıla göre yüzde 9'luk bir düşüş görüldü. LNG'deki rekabete bağlı olarak Rusya'nın Türkiye arz kaynaklarındaki payı 2010'dan sonra ilk kez yüzde 50'nin altına düştü. 2019'un ilk günlerinde özelikle Gazprom ile özel sektör ithalatçı şirketlerinin tahkim sürecinden kaynaklı olarak gaz akışı çok düşük seviyelerde. Bu süreçte daha yapıcı adımlar atılmaması halinde büyüyen Türkiye gaz piyasasında Rusya'nın payını kaybetmeye devam edeceğini düşünüyorum."