Kıbrıs’ta ‘4 Rum 1 Türk’ krizi

Kıbrıs’ta çözümden sonra Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, AB üyesi Yunanistan vatandaşlarıyla aynı haklara sahip olması için konuşulan, ‘4 Rum 1 Türk’ eşitliğinin, KKTC’de mevcut vatandaşlıklarda da uygulanacağı iddiası Ada’yı karıştırdı.

RUM medyası, muhtemel bir çözüm sonrasında Ada’ya yerleşip vatandaş olmak isteyecek Türkiye ve Yunanistan vatandaşları için konuşulan, ‘4 Rum 1 Türk’ nüfus dengesinin, mevcut KKTC vatandaşlarında da aranacağını ileri sürdü. Rumların mevcut nüfus verilerine göre yaptığı hesaba göre, Ada’da 734 bin Rum, 183 bin Türk kalacak ve 280 bin nüfuslu KKTC’de on binlerce vatandaşlık iptal edilecek. KKTC yönetimi özellikle KKTC kimliği taşıyan Türkiye kökenlilere, ‘çarpıtma haberlere’ inanmama çağrısı yaptı ve tüm vatandaşların yeni kurulacak devlette yer alacağını duyurdu. 
 
KKTC’yi karıştıran vatandaşlık ve bireysel mülkiyetle ilgili haberi Rum Politis gazetesi yayınladı. Gazete, ‘Yüzde 80 Rum, yüzde 20 Türk’ manşetiyle verdiği haberde, tarafların anlaşmaya yaklaştığını ve yeni federal cumhuriyette ‘4 Rum 1 Türk’ eşitliği arandığını yazdı. Gazete, Rumların nüfusunun 734 bin olduğunu, 280 bin nüfuslu KKTC’de ‘4 Rum 1 Türk’ dengesinin sağlanması için on binlerce Türkiye kökenlinin vatandaşlığının iptal edilmesi gerektiğini ileri sürdü. Gazete ayrıca, ‘vatandaş olmayanın mülkiyet hakkı da olmayacak’ kuralının uygulanacağını, bireysel mülkiyette ise, mevcut kullanıcı ve Rum eski mülk sahibini belirleyecek 24 maddelik kriterlerin belirlendiğini öne sürdü. Türkiye’nin garantörlüğü konusunda da yeni formüller arandığını iddia etti.

GERÇEKLERİ YANSITMIYOR

Hürriyet’in KKTC müzakere heyetine yakın yetkililerden aldığı bilgilere göre, Rumların iddiaları müzakere masasındaki gerçekleri yansıtmıyor. Türk yetkililerin verdiği bilgilere göre, pazarlıklarda görüşülenler tam aksi yönde. Rumlarla anlaşmaya varılması halinde, yeni federal Kıbrıs, şöyle olacak:
 
TC vatandaşlarına 4 özgürlük 

* KKTC vatandaşlarının tümü, Türkiye kökenli ayrımı yapılmadan AB üyesi yeni federasyonun vatandaşı olacak.

* Çözümden sonra Ada’ya gelmek isteyecek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, AB üyesi Yunanistan vatandaşlarının sahip olduğu 4 özgürlüğe sahip olacak. (Serbest giriş, dolaşım, yerleşim, mülk edinme)

* 80 milyonluk Türkiye’nin Ada’daki nüfus dengesini bozmaması için çözümden sonra federal Kıbrıs’a alınacak yeni vatandaşlıklar konusunda, sadece Yunanistan ve Türkiye vatandaşlarını için geçerli ‘4 Rum, 1 Türk’ dengesi aranacak.

* Rumlar mevcut nüfus üzerinde hesap oyunu yapıyor. Rumlar 734 binlik kendi nüfuslarının 4’te birini hesaplıyor. Tüm KKTC vatandaşlarıyla birlikte yeni devletin toplam nüfusu 1 milyonun üzerinde olacak. Böylece, 4 Rum 1 Türk eşitliği, Ada’daki vatandaşlık sisteminde de korunmuş olacak. 

* KKTC topraklarının yüzde 80’inin 1974 eski Rum mülkü olması nedeniyle, bireysel mülkiyetin, mevcut kullanıcı mı yoksa eski Rum sahibine mi ait olacağı konusunda kriterler önemli. Kriterler henüz görüşülmedi. Rumların bahsettiği 24 kriter, mülklerin sınıflandırılmasıyla ilgili. 

* Garantörlük konusu müzakerelerin en sonunda garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de katılacağı uluslararası konferansta ele alınacak.