Fatih Sultan Mehmed'in yadigarı: Kilitbahir Kalesi

Kilitbahir Kalesi, tarihi önemiyle birlikte kendine özgü mimarisiyle de dikkat çekiyor.

Üç yapraklı yonca şeklindeki tasarımı, kaleyi diğer Osmanlı savunma yapılarından ayırıyor. Dairesel formlarda yapılan kalenin havadan görüntüsü üç yapraklı yoncaya benzetiliyor ve bu anlamda tek örnek kabul ediliyor.

Piri Reis “Kitab-ı Bahriye” eserinde, boğazdan gelip geçen gemilerin, bu kalede kayıt yaptırdığını ve böylece gemilerin kontrol altında tutulduğunu ifade ediyor. İşte bu nedenle de kale “boğazın kilidi” ve “denizin kilidi” anlamlarına gelen “Kilitbahir” ismiyle anılıyor.

Osmanlı Devleti, İstanbul’un fethinden sonra boğazların kontrolünü elinde tutmak için birçok kale inşa ettiriyor. Kilitbahir Kalesi de bu sürecin önemli bir parçası oluyor. Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasına inşa edilen kale, Avrupa yakasında yer alıyor ve karşısındaki Kale-i Sultaniye (bugünkü Çimenlik Kalesi) ile birlikte boğazın güvenliğini sağlıyor.

Kilitbahir Kalesi, Çanakkale Savaşları sırasında da önemli bir rol üstleniyor. Kale, boğazı geçmek isteyen düşman donanmalarına karşı kullanılan top bataryalarının bulunduğu noktalardan biri. Özellikle 18 Mart 1915’teki deniz savaşlarında, buradaki savunma hattı büyük bir direniş gösteriyor.