Naklen yayınla, canlı yayın farkı

Cengiz Semercioğlu'nun bugünkü yazısından ilgili bölüm:

Naklen yayın-canlı yayın

Naklen yayınla canlı yayın sık sık birbirine karıştırılır ve çoğu zaman da aynı anlamda kullanılır, oysa aralarında büyük fark vardır (daha doğrusu vardı).

Naklen yayın bir olayı yaşandığı andan daha sonra, olduğu gibi birebir aktarmaktır.

Canlı yayın ise yaşandığı anda olay yerinden birebir yapılan yayına denir.

Diyelim bir futbol maçı...

Maç bitti siz 90 dakikayı alıp daha sonra kesintisiz birebir yayınladınız, bu naklen yayındır.

Maç bitti siz 90 dakikayı kesip biçtiniz, montajlayıp 70 dakika yayınladınız, bu bant yayındır.

Maç oynanırken stattan anında yayını aktardınız, bu da canlı yayındır.

Bir başka örnek, diyelim yangın var...

Yangına muhabir gönderdiniz, olay yerine bağlanıp anında görüntü aktarırsanız canlı yayın yapmış olursunuz.

Muhabir çektiği görüntüleri kaset olarak getirir, ham haliyle yayına veririrse naklen yayın olur.

Gelen kaset üzerinde montaj yaparsanız, bu da bant görüntü olur...

Bu karmaşa televizyonculukta, özellikle eskiden TRT’de yıllarca tartışıldı.

Ufuk Güldemir, 10 yıl önce Star Haber’de çalıştığımız dönemde bu karmaşaya kendince bir çözüm bulmuştu. Olay yerinden gelen ham kaseti montajlatmadan direk yayına verirdi.

Üzerine 'canlı' yazsa olmaz çünkü değil, 'naklen' yazsa seyirci yine canlı sanabilir. 'Kasetten canlı' diye bir kavram bulmuştu, onu yazdırırdı yayına verdiği ham haber kasetlerinin üzerine.

Bu 'naklen' kavramı eski TRT icadıdır.

O yıllarda canlı yayın yapılamadığı için, maçlar, olaylar, önemli haberler bant olarak çekilir, daha sonra birebir yayına verilirken üzerine 'naklen' yazılırdı.

Seyirci de onu anlardı, daha önce olmuş bitmiş bir olay bana birebir naklediliyor diye...

Sonra canlı yayın çıkınca işler karıştı.

Şimdi birbirinden farklı olsa da naklen yayın ve canlı yayın aynı anlamda kullanılıyor. Doğrusu da budur!

Dilde ben tutucu değilimdir, dilbilimciler istedikleri kadar çırpınsın sokaktaki adam neyi anlıyorsa doğrusu odur.

Bugün bir maç yayınının üzerine 'naklen' yazsak tv izleyicinin yüzde 99.9’u maçın oynanmış olduğunu düşünmez, canlı yayınlandığını zanneder.

Öyleyse bugün artık canlı yayınla-naklen yayın arasında fark yoktur.

Bu yüzden artık çok kullanılmıyor ama 'naklen yayın' lafı tarihe karışmalıdır.

Cengiz Semercioğlu / Hürriyet