68'lilerden '68 hareketi' itirafları
Solculuğun bile Avrupa’nın gerisinde kaldığını belirten 68'liler, Cem Karaca’nın çadırdan nasıl kovulduğunu aktardılar, Deniz Gezmiş’in nasıl ulusalcılaştırıldığına değindiler.
Sloganlar üzerinden yakın tarihi ele alan Vatan Millet Sakarya programının bu haftaki konukları gazeteci Veysi Sarısözen ve Füsun Özbilgen’di. Şair Ahmet Murat Özel’in hazırlayıp sunduğu programda konuklar, 68’li yıllara dair anılarını izleyicilerle paylaştılar.
Ülke TV’de yayınlanan Vatan Millet Sakar’ya programına konuk olan Füsun Özbilgen ve Veysi Sarısözen, anılarını ve dönemin siyasal gelişmelerin anlattılar. Solculuğun bile Avrupa’nın gerisinde kaldığını belirten konuklar, Cem Karaca’nın çadırdan nasıl kovulduğunu aktardılar, Deniz Gezmiş’in nasıl ulusalcılaştırıldığına değindiler.
O dönemde hapiste de yatan Füsun Özbilgen, 68’li yıllarda öğrenciyken olaylarının içinde bulunduğunu, bir yandan da aşık olup evlendiğini ve çocuk yaptığını söyledi. 68 olaylarının Türkiye’de kendiliğinden gelişen bir hareket olduğunu, gençliğin kendiliğinden olayların içine aktığını söyledi.
Veysi Sarısözen, Fransa’daki olaylarla Türkiye’dekiler arasında bazı farklar olduğuna dikkat çekti. Sarısözen şu noktaların altını çizdi: “Fransa’da gençlik yeni fikirler adı altında harekete geçti. Fransız Komünist Partisine karşı, Sovyetler birliğine karşı, sosyalist ülkelere karşı yeni sol cereyanın etkisi altında harekete geçtiler. Sadece sağ otoriteye karşı değil, sol otoriteye karşı da harekete geçtiler. Bizde 68’den sonra Stalin’in kitapları yayınlanmaya başlamışken onlar Stalinciliğe itiraz ediyorlardı. 68 bizde Marksizm’i Stalinist tarzda keşfetme dönemi oldu. Avrupa ise o yoldan dönüyordu artık.”
“Cem Karaca ve eşini kovduk”
67 yılında filoya karşı açlık grevi yaptıklarını, kurdukları grev çadırına mini etekli bir hanım ve bir de sakallı saçlı bir adam gördüğünü söyleyen Sarısözen, daha sonra Cem Karaca ve eşi oldukları anlaşılan kişileri çadırdan dışarı attıklarını dile getirdi. Sarısözen şöyle devam etti: “68 yılları sol için devrimci hareketlere hazırlık stajı sayılır. Deniz Gezmiş bugün yaşasa başka türlü konuşurdu. Milliyetçisi, ulusalcısı hepsi aynı bence bunların… Bugün Ergenekon’a karışan insanların sözleri bundan 40 yıl önce ilerici karakter taşıyordu günümüzde ise gerici ve faşizan karakter taşıyor. Türk solunun evrensel karakter taşımasını geciktiren unsur, CHP zihniyetidir, Kemalist zihniyet ve onun milliyetçi karakteridir. O yıllarda yayınlanmış çeviri kitaplar genellikle sosyalist ülkelerde parti kararlarıyla yayınlanmış şematik, bilimsel özelliği olmayan kitaplardı. Bugün Deniz Gezmiş ve arkadaşlarını neredeyse Ergenekoncu gibi gösteriyorlar. Bu çok yanlış”
“Yaşar Kemal ‘sizi hippiler sizi’ diyordu”
Galatasaray üniversitesi öğretim üyesi Füsun Özbilgen ise, o zaman sol gruplar arasında müthiş bir baş olma çekişmesi olduğuna dikkat çekti. Özbilgen “O tarihte biz işçi sınıfının olduğunu, köylülerin olduğunu fark ettik. Aslında bizim haberimiz yoktu” dedi.
Özebilgen şunları kaydetti: “O zamanki öğrencilerin sivil ve askeri bürokrasinin çocukları, orta halli ailelerden geliyordu. Öğrenciler zaten modern bir hayat tarzı yaşıyordu. Biz Türkiye’yi değiştirebileceğimizi düşünüyorduk, çünkü evlerimizde böyle yetişmiştik. Biz Türkiye’nin sahibi olan bir zümrenin çocukları olarak üniversiteye gelmiştik. O yıllarda dünyayı saran hippi kültürüyle ilgili olarak, bizim ödümüz kopardı bize hippi denecek diye. Türkiye’de hippi hakaret yerine geçiyordu. TİP içinde, Çekoslovakya işgali nedeniyle ihtilaflar ortaya çıktığı zaman biz de bazı hususlara itiraz ettik, bize yönelik ilk suçlama “bunlar hippi” oldu. O ihtilaflar sırasında Yaşar Kemal bile bize “sizi hippiler sizi” diye bize çok kez parmak sallamıştır.”
Özbilgen, konuşmasında şu ilginç saptamayı da yaptı: “Bence 68’in en önemli yanı, biz kendimizi dünyayı değiştirmeye hazır, buna kabiliyetli görüyorduk. Biz emperyalizme kâğıttan kaplan diyorduk, hâlbuki o emperyalizm bizim üzerimizden tır gibi geçti.”
Ahmet Murat’ın sunduğu Vatan Millet Sakarya programı konuklarıyla birlikte her hafta sloganlar ve klişeleşmiş sözler üzerinden hafızalarda yer etmiş olayları bir kez daha anımsatıyor. Vatan Millet Sakarya, her Salı 22.00’de Ülke TV'de.
Haber 7
