Mostar Köprüsü, 20 yıl önce bugün yıkılmıştı

Mostari Derneği tarafından organize edilen tören kapsamında, saatler köprünün yıkıldığı 10.16'yı gösterince sirenler çalındı. Sirenin ardından geleneksel olarak törene katılan vatandaşlar tarafından Neretva Nehri'ne karanfil ve Bosna'nın simgesi olan zambak atıldı. Tören kapsamında, Nermin Sariç isimli atlayıcı, Mostar Köprüsü'nden geleneksel atlayış gerçekleştirdi.

Mostar Köprüsü'nün eski atlayıcılarından Mirsad Paşiç, yerel yöneticilerden kimsenin anma etkinliklerine katılmamasına değinerek, ''Bu köprü sadece Mostari Derneği'nin değil, tüm Mostarlıların köprüsüdür. Yerel yöneticilerin burada olmaması hiç hoş değil'' dedi.

Mostar Köprüsü'nün efsane atlayıcısı Emir Baliç de törenlere katıldı. Baliç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, aradan geçen 20 yıla rağmen, köprünün yıkıldığı anı unutamadığını söyledi. Baliç, köprünün yıkılmadan önceki haline duygusal olarak çok bağlı olduğunu ancak aynı duygusal bağları yeni köprüye karşı hissedemediğini kaydetti.

-Mostar Köprüsü

Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edilen köprü, sadece şehre ismini vermekle kalmayıp yıllarca medeniyetleri, kültürleri birleştiren bir simge görevi de üstlendi. Kentin Boşnak ve Hırvat kesimlerini birbirine bağlayan 24 metre yükseklikte, 30 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğindeki köprü, Mostarlı cesur atlayıcılar tarafından yıllarca atlama platformu olarak kullanıldı.

Mostar kentinin ruhu olarak bilinen köprü, 9 Kasım 1993 tarihinde Bosna'daki savaşın en acımasız saldırılarından birinin kurbanı oldu. Hırvat birliklerinin bir gün önce, 8 Kasım 1993 tarihinde başlattığı yoğun top atışlarına dayanamayan eski köprü, 9 Kasım'da, saatler tam olarak 10.16'yı gösterdiğinde yıkılarak, Neretva'nın serin sularına gömüldü.

Köprünün yıkılış görüntüleri kısa sürede tüm dünyanın gündemine oturmuştu. Bu kültürel mirasın yıkılmasına, başta Türkiye olmak üzere dünya sessiz kalmadı. Türkiye'nin girişimleriyle aslına uygun olarak yeniden inşa edilen köprü, 2004 yılında yeniden açılarak, medeniyet ve kültürleri birleştirme görevini üstlendi.

-Köprünün yıkılışı ve yeniden inşası

Görgü tanıklarının ifadesine göre, Mostar Köprüsü tamamen yıkılışının bir gün öncesinde yani 8 Kasım 1993 yılında gün boyunca Hırvat tanklarının top mermilerine hedef olmuştu. Bu saldırı ve köprünün yıkılma anı ise o dönem kaydedilmiş ve bu video kaydı kısa sürede dünya geneline yayılmıştı. Mostar'daki tarihi köprünün inşasına, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), UNESCO, IRCICA ve Dünya Bankası'nın desteğiyle 1997'de başladı. Köprünün inşaatını Türk şirketi olan ER-BU üstlendi. Macar ordusundan dalgıçlar orijinal taşları nehir yatağından bulup vinçlerle çıkardı.

İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çok sayıda devletin temsilcilerinin hazır bulunduğu bir törenle, İngiliz Prensi Charles tarafından 23 Temmuz 2004 tarihinde açıldı. Mostar Köprüsü, eski Mostar şehriyle birlikte 2005 yılında Dünya Miras Listesi'ne eklendi.