Bardakoğlu 'Vekalet ile kurban olmaz' dedi mi?

Siyasi ve ticari itibarı zedeleyecek bir ajans hatası… Dayak haberinde yer alan yanlış bilgi ve öğretmenin açıklaması. Hataları ajans ve gazete yaptı, düzeltmek Haber 7’ye düştü.

Yorum kurallarında değişiklik yaptık. Duymayan varsa bir göz atsın…

HABERİN KAYNAĞI KİM?

Haber 7’nin alıntıladığı haberlerin kaynağını belirtmesi konusundaki hassasiyetini yakından bilenlerdenim. Eğer bir haberde kaynak belirtilmediyse bu kurumsal bir yaklaşım değil kişisel bir tercihin sonucudur.

Yani Haber 7’de kaynağı belli olmayan bir haber görürseniz editörün hatası ya da tercihidir diyebiliriz.

Kaynak belirtilirken izlenmesi gereken yollar konusunda kafalar bazen karışıyor. Örneğin, X yayın kuruluşunun haberini Y yayın kuruluşu almış ve “X’te yayınlanan habere göre” diye vermiş. Haber 7 editörü haberi Y’den alırken “X’te yayınlanan habere göre” diye verilen haberin altına da kaynak olarak (Y) yazıyor. Ben bunu doğru bulmuyorum. Haberin ilk kaynağı hangi kuruluşsa o kuruluşun adı yazılmalı ve editör haberin orijinalini bulup, orijinalinden alıntılamalı. Bu durumda ikinci yayıncının haberin üzerinde yaptığı değişikliklerin sorumluluğunu da üstlenmiş oluyorsunuz.

Televizyondan alıntılanan haberlerde ise A kanalında yayınlanan habere göre dedikten sonra altında da haberin yayınlandığı mecra belirtilmeli. Çünkü burada A kanalı, aynı zamanda 5N 1K’nın ‘Neredesi’ oluyor.

Örneğin, ‘Başbakan’ın A kanalında yaptığı açıklamada’ diyebiliriz. Buradaki hem kaynak göstermek hem de açıklamanın nerede yapıldığına işaret etmektedir. Bu tür bir durumda, programı izleyip deşifre eden ve haberi yazan yayın kuruluş hangisi ise bunu belirtmek gerekir. Böylelikle bu tür bir haberden dolayı oluşabilecek hataların çözümünde izleyeceğimiz yolu daha kolay bulmuş oluruz.

Geçen hafta yayınladığımız “NTV’ye konuşan Ali Bardakoğlu”  ibaresiyle başlayan bir haber vardı. Haber metni belli ki canlı yayından aktarılmıştı. Ancak haberin içindeki bir bilgi - Vekalet ile kurban olmaz- itirazlara neden oldu. Okurlar tarafından itiraz edilen bu cümlenin kaynağını bulmak istediğimde, haberi gece editörlerimizden birinin yayına aldığını gördüm. Açıklamanın gece yapıldığını ve canlı yayını takip eden editörün haberi yazdığını düşündüysem de, NTV’nin o geceki yayınlarını taradığımda, gece Bardakoğlu’nun yaptığı bir açıklamaya rastlayamadım. Aramalarımda  bir türlü Bardakoğlu’nun NTV’ye özel mülakatını bulamadım. Daha sonra NTV’yi arayarak Bardakoğlu’nun mülakatının ne zaman yayınlandığını sordum. Bir önceki gün saat 16.00 olarak bilgi verildi. O saatin yayınına bakıp yapılan mülakatı buldum. Ancak orada da yaklaşık 2 dakikalık bir bölümü verilmişti. Ve haberde geçen sözler yoktu.

Gece editörümüzle görüştüğümde, haberin Ntvmsnbc.com’da yayınlandığını, ancak NTV’ye dayandırdığı için tekrar kaynak kullanmadığını belirtti.  Aynı gün, Bardakoğlu’nun bir konferansta yaptığı konuşma ile NTV’ye verdiği mülakatın harmanlanmış hali bu şekilde haber olunca, neyi nerede söylediği ve gerçekten söyleyip söylemediği konusunda ciddi bir karmaşa oldu.

Eğer Diyanet İşleri Başkanı ‘Vekaletle kurban olmaz’ diyorsa, bu başlı başına bir haberdir. Çünkü Diyanet İşleri başkanlığı vekaletle kurban kesiyor ve Türkiye’de vekaletle kurban kesen onlarca dernek ve vakıf var. Açıkçası ben Bardakoğlu’nun ağzından bu cümleyi duyamadım. Ama bazı siteler aynı haberi kullandıkları için bu haber birçok yerde yayınlandı.

BASIN BÜLTENLERİ NASIL DEĞERLENDİRİLMELİ?

Kaynak kullanma konusunda, ‘basın bültenlerinde yapılması gereken nedir?’ karmaşası var. Kimi yayın kuruluşları basın bültenlerini kendi haberi gibi verirken kimisi ise hiçbir şey yazmıyor.

Eğer muhabir basın bültenini alıp, işleyip yeniden yazdı ve farklı bakış açısı kattıysa bültende imza kullanılabilir. Eğer basın bülteni olduğu gibi kullanıldıysa bültenin yayınlandığı haberde imza kullanmayı çok doğru bulmuyorum.  Her iki durumda da, haberin basın bülteni kaynaklı olduğu belirtilmeli. Örneğin, ‘B kuruluşunun yaptığı yazılı açıklama…’ gibi.

DAYAK HABERİNE YALANLAMA

Farklı mecraları takip ederek, orada yayınlanan haberleri alıntılayıp kullandığımızı takipçilerimiz yakından biliyor. Alıntıladığımız haberlerdeki sorunlara ilişkin, geri dönüşler yayıncı kuruluştan önce bize yapılması, bana ilginç geliyor. Sanırım Haber 7 daha göz önünde ve görülmesi daha kolay bir mecra. Bu nedenle sık sık başkalarının hatasını düzeltmek zorunda kalıyoruz.
http://caz.haber7.com/haber/20101019/Yedigim-dayak-tum-sinifi-aglatti.php Geçen hafta bir gazeteden alıntılanan “Yediğim dayak tüm sınıfı ağlattı”, haberinde  okul müdürünün adının yanlış olduğu bilgisinin yanı sıra öğretmenin habere itirazı da bize bildirildi. Maddi hatayı düzelttikten sonra, öğretmenin açıklamasına de yer verdik:  

SİYASİ VE TİCARİ İTİBARI ZEDELEYEBİLECEK BİR HATA

Yine  bir ajansın servis ettiği haber ‘Pamukoğlu anketinden ne çıktı?’ başlığıyla sayfalarımızda yer buldu. Haberde “HEPAR, yüz yüze anket çalışmasını Konsensus Araştırma ve Danışmanlık Şirketi'nin 57 ilde 81 bin kişi üzerinde yaptığını belirtti.” ifadesi kullanılmıştı. Haberin yayınlandığı gün Konsensus Araştırma Şirketi Haber 7’yi arayıp, kendilerinin böyle bir araştırma yapmadığını sözlü olarak bildirdiler. Ardından da web sitelerinde bir açıklama yaparak, hiçbir siyasi partiye araştırma yapmadıklarını duyurdular.

Bu durumun iki önemi var. Birincisi ve önemlisi; bir siyasi parti yapılmamış bir araştırmayı, yapılmış gibi gösteriyordu. İkincisi; Konsensus Araştırma Şirketi, anlaşmalı olduğu kurum karşısında ticari olarak zora düşüyordu.

Gece girilen haberde yine kaynak belirtilmediği için haberin nereden geldiğini tespit etmek oldukça zor oldu. Konsensus’un itirazını dillendirmeden önce HEPAR’a ulaşarak neden böyle bir açıklama yaptıklarını öğrenmek istedim. Ve olay kısa süre içerisinde çözüldü. HEPAR’ın geçtiği basın bültenindeki bilgiler, haber ajansı tarafından yanlış yorumlandığı için böyle bir durum yaşanmış. HEPAR’ın servis ettiği basın bülteninde kendi yaptırdığı araştırmaya ilişkin rakamlar ile Konsensus’un bir gazeteye yaptığı araştırma sonuçları iki ayrı paragrafta kullanılmış, ajans ise araştırmanın tamamının Konsensus tarafından yapıldığı şeklinde değerlendirmiş. Oldukça ciddi sonuçlar doğuracak bu hatayı düzelterek, Konsensus’un açıklamasına da yer verdik.

YORUM KURALLARINDA DEĞİŞİKLİK

Haber 7’nin yorum kurallarında bir değişiklik yaparak, karşılıklı tartışmanın önünü açtık. Yorum kuralları içerisindeki iki maddeyi iptal ettik. İptal edilen maddeler şöyle: “1. Haberle uzaktan yakından alakası olmayan kişisel sürtüşmelere girilen, bireysel tartışmalar ile huzur ve bilgi alış veriş ortamını bilerek ya da farkında olmaksızın baltalayan yorumlara yer verilmeyecektir.

9. Haberin içeriği ile bağdaşmayan, alakasız ve başka yönde bir tartışmaya yol açacak maksatlı yorumlara izin verilmemektedir.” Böylelikle fikir tartışmalarının önü açılmış oldu. Bazı okurlarımız ‘seviye düşecek’ endişelerini dile getirmiş. Maddelerin kaldırılması seviyesiz yorumların yayınlanacağı anlamına gelmiyor. Seviyeli bir üslupla birbirine cevap vermek isteyen yorumcuların yorumlarını gönül rahatlığıyla yazabilmelerine imkan tanıyor.  

İMLA HATALARINDA ÜÇÜNCÜ HAFTA

Eveettt geldik, imla hatalarında üçüncü haftaya. Geçen hafta da belirttiğim gibi; hata sayılarında belki çok fazla değişiklik olmadı ama hataların sayfada durduğu zaman ciddi oranda azaldı. Editör arkadaşlarımızın hata yapmama konusunda gösterdikleri gayrete bizzat şahit oluyorum.  Sıfır hata beklemek mevcut sistem içerisinde mümkün değil. Yine de 3 haftada büyük yol aldığımızı söyleyebilirim.

Bu hafta hataları not ederken, Ersin Çelik’le aramda geçen bir olayı da aktarmadan geçemeyeceğim. “Haws bir kez daha gerçek oldu” başlığının yanlış olduğunu editörümüze bildirdim. Editörümüz ise  ‘Haws’ın yeni bir tür köpekbalığı olduğuna beni ikna etmeye çalıştı. Tek ısırıkta bir bacak koparan  ve çok acıkınca meyve ağaçlarına bile çıkabilen bir türmüş(!) Tabi yer miyim? İkna olmayınca da başlığı değiştirmek zorunda kaldı ve yanlış hanesine yazıldı.

İmla hatalarına ilişkin son bir not eklemek istiyorum. Gündüz editörlerimizden Osman Ateşli, yoğun haber girişine rağmen en az hata yapanlardan biri. Bir teşekkürü hak ediyor. Haftanın birincisi Fatma Özdemir olurken onu Ersin Çelik ve Hakan Göksel takip etti.

HAFTANIN KARNESİ

Başbakan Erdoğan Fillandiya'da (Fatma Özdemir)

Kız meselesisnde bıçaklı kavga: 1 ölü (Fatma Özdemir)

Üzerine ağaç devrilen kişi çocuk öldü (Fatma Özdemir)

Madenciler: Türkiye'nin nerede bilmiyoruz (Fatma Özdemir)

Amca Özal yadı, yeğen Özal yalanladı (Fatma Özdemir)

Başbakan ve eşini hakarete 2 yıl hapis (Fatma Özdemir)

Kapusuz'da Kılıçdaroğlu'na dinleme yanıtı (Fatma Özdemir)

İngiliz basınıbdab Bursaspor taraftarına övgüler (Ersin çelik)

Kolorduda EMASYA'yı hortlatan talimat (Ersin Çelik)

Spot: Yaklaşık 9 ay önce kaldırılan ve darbeye hazırlık provası olarak algılanan EMASYA, 6. Kolordu’da canlandırılmak istendi. Skandalın altından ise protokolü kaldıran imzanın sahibi olan Mehmet Korgeneral Eröz çıktı.

Haws bir kez daha gerçek oldu (Ersin Çelik) Jaws olacak.

Hobisi olana piton tavsiyesi GALERİ (Ersin Çelik)

Spot: Alışıla gelmişin dışında kedi, köpek beslemek yerine evinde piton yılanı yavrusu besleyen Manisa’nın Turgutlu İlçesinde 30 yaşındaki Kıck Boks Sporcusu Sinan Dabak bu habinin (hobinin) inceliklerini anlattı...

Kayıtseız belde artık kayıt altında (Ersin Çelik)

Yorumucumuz Mimiga'nın şiiri MEB çalıştayında (Ersin Çelik)

Domateste fiyat artı salçada rota Çin'e döndü (Hakan Göksel)

Sarar'ın patronunu cimri değil mütevazi (Hakan Göksel)

Domates ve marulda fiyatlar çıldırdı (Hakan Göksel)

Spot: Domates fiyatları, son 6 yılın zirvesine çıktı. Geçen yıl bu dönemde 1 liradan işlem gören domates, Toptancı Hali'nde 5,40 liradan alıcı buldu. Marolda da durum hiç iç açıcı değil. Artışlar spekülatif olabilir mi?

İstiklal Caddesi'nde Dömirören skandalı (Hakan Göksel)

AİHM'den Türkiye'yi şok edecek karar (Hakan Göksel)

Avrupa İnsan Hakları Mahmesi AİHM, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki Kıbrıs Rumlarının mülkiyetleri ile ilgili kararını verdi. Avrupa İnsan Hakları Mahmesi'nin Türkiye'ye verdiği en yüksel ceza oldu.

Şener: Başörtülülere kampüse sokmuyorlar (Yahya Gür)

Antalya Jet, Antalya-Şam seferlerini durdurdu (Yahya Gür) Anadolu Jet

ABD'li 3M: Türkiye'de düşvet dağıttık (Yahya Gür)

Hıncal Uluçu'a göre yeni Radikal fiyasko (Ferhat Esnek)

Köşk'ten 'Hayruunisa Gül' açıklaması (Ferhat Esnek)

Cübbeli Ahmet’in Yenişafak’a ağır sözü (Ferhat Esnek) (Yeni Şafak olacak ve spotta anlatım bozukluğu)

Spot: 'Cübbeli Ahmet Hoca' lakaplı Ahmet Mahmut Ünlü, Ataköy'de düzenlediği toplantıda bir Yenişafak'taki 'provokasyon' iddialarını değerlendirdi. Ahmet hoca 'Eğer ispat etmezse bu şerefsizliktir' dedi.

AK Parti için yeni bir tuzak olabilir mi? (Yaşar İliksiz)

'RP ve FP türbanı savundukları için kapatıldı. AK Parti kapatma davası da hakeza..."

Rel Madrid çok 'Mesut' / VİDEO (Mehmet Küçükkahveci)

Yaşam destek ünitesini yapatırken yakalandı (Osman Ateşli)

Babnın kızına veda busesi (Osman Ateşli)

Teknoloji boyun ağrısına neden oluyor (İhsan Aydın)

Öğrencilerde artan boyun ağrısı şikayetinin nedenleri arasında uzun süre aynı pozisyonda ders çalışmak, bilgisayarda başında vakit geçirmek, uzanarak televizyon izlemek ve stres geliyor.

Son olarak cüppe ve cübbe meselesine değinmek istiyorum.  Doğrusu ‘cübbe’ olmasına rağmen gazete manşetlerinde dahi ‘cüppe’ şeklinde kullanıldı. Bir haberinde ‘cübbe’ yazan editörümüz başka bir haberinde ‘cüppe’ yazdı. Sık ve yaygın yapılan bu yanlış kafa karışıklığı oluşturdu. Bu konudaki kafa karışıklığı nedeniyle ‘cübbe’yi ‘cüppe’ yazanları not almadım.

İhsan AYDIN - Haber 7
OKUR TEMSİLCİSİ
ihsan.aydin@haber7.com
http://ihsanaydin.net/