Ey yorumcu bu yazıyı iyi oku!

Yavuz Nufel’in hediyesini aldık. Aklıma takılan bir de soru var. Hediye kabulüyle ilgili etik tartışmalar değil aklıma takılan.

Bizden iki güzel haber… Haklı bir duygusal tepki…  İmla hatalarına bir süre ara…

YORUMCUYU DA İLGİLENDİREN BİR KONU

İnternetin nimetlerinden faydalanıp görüşlerini, gördüklerini kitlelerle paylaşanlar. Haber 7 özelinde, haberlerin altına yorum yazan arkadaşlar. Artık siz de birer gazetecisiniz ve bir yorumu yapmadan önce kendinize sormanız gereken sorular var… Lütfen aşağıya bir göz atın. Ayrıca gazetecilik yaparken kendisini farklı mecralarda sorumsuz hisseden profesyonel gazeteciler, Facebook’ta Twitter’da istediğinizi yazmakta özgür müsünüz? Biraz da siz düşünün.

İnternetin yaygınlaşmasıyla artık bir cep telefonuyla bile büyük kitlelere ulaşabilecek mesajları herkes iletebiliyor. Geçen haftaki yazımda herkesin gazeteci olduğu bir ortamda gerçek gazetecinin etik ilkelerle belli olacağı yönündeki değerlendirmeye atıfta bulunmuştum.

Şimdi bu sayfayı okuyan ve altına yorum yapma imkanı bulunan herkesin, bir bilgiyi başkalarına ulaştırma imkanı olduğunu hatırlatarak, sosyal medya olarak adlandırılan mecralarda bilgi paylaşımı konusunda birkaç noktaya değinmek istiyorum.

Uluslararası Gazeteciler Derneği (ICFJ) ve Medya Derneği’nin düzenlediği internet gazeteciliği etiği kursunda bu konularla ilgili bilgiler paylaşıldı. Ben de bu köşede herkesin gazetecilik yapabildiği ortamda dikkat edilmesi gereken noktalardan bazılarını paylaşmak istiyorum.

“Etiğe uygun karar alma araçları

Doğru soruları sormak, etik mayın tarlalarından sağ salim geçmemiz konusunda yardımcı olabilir. Bunu akılda tutarak, genel internet yayın protokolleri aşağıdaki soruları içerebilir:

• Bunu yayınlamak hangi amaca hizmet edecektir?
• Ne gibi zararlara neden olabilir?
• Bu içeriğin ne kadarı doğrulanmıştır?
• Kaynaklar ne kadar güvenilir ve geniş kapsamlıdır?
• Bu malzemeyi doğru bağlama mı yerleştiriyoruz?”

Aşağıdaki adımlar da yine büyük kitlelere bilgi ulaştırabilecek, forum, sözlük, yorum, blog yazarlarını yakından ilgilendiriyor. Ancak öncelikli olarak hızlı haber verme çabası içindeki internet gazetecilerini daha yakından ilgilendiriyor:

“Etiğe uygun kararlar için beş adım süreci

Bu model, bilhassa internetten 'flaş haber' yağdırıldığı bu son derece rekabetçi çağda, belli bir son teslim tarihine yetişmek gerektiğinde ve vakit önem taşıdığında gayet verimli olabilir. Beş adım, bu dersin başında verilen yol gösterici ilkeleri yansıtan meseleleri ele alarak, gazetecilerin etik bir ikilemi hızla muhakeme etmesine yardımcı olur.

(1) Gazetecilik misyonumuz nedir? Bu bilgiyi niye yayınlıyoruz?
(2) Eğer bu bizim başımıza gelseydi ne hissederdik? Yine de yayınlar mıydık?
(3) Alternatifler nelerdir?
(4) Olası sonuçlar nelerdir?
(5) Haberi veya fotoğrafları yayınlama (veya yayınlamama) sebebinizi nasıl savunurdunuz?”

Sosyal medya deyince akla Facebook, Twitter gibi mecralar geliyor. Ben bu görüşe katılmayıp, internet kullanıcılarının içerik sağlayabildikleri tüm mecraları sosyal medya olarak değerlendiriyorum. Haberlere yorum yazılan siteler buna dahil.

Bu nedenle okurlarımızın bilgi paylaşırken yukarıdaki yolları hatırlarında tutmalarında fayda var.

Dijital mecralarda geniş kitlelere ulaşmak kolaylaşırken, gazeteciler kişisel sayfalarında, sosyal mecralarda, msn iletilerinde ne kadar kişisel davranabilirler? Açıkçası bu konuyla ilgili tartışmalarda, gazetecinin serbest olmasını düşündüğümü, kişisel mecralarında istediği şeyleri yazabilmesi gerektiğini belirtmiştim. Ancak geçen zaman şunu gösterdi ki, bu mecralarda verilen mesajlar tarafsızlığın yitirilmesine neden olduğu gibi, buradaki üsluba da yeterince dikkat edilmiyor.

Bu konunun tekrar tartışmaya açılması gerektiğini düşünüyorum. Gazetecilerin sosyal medya kullanımı ve etkilerine bir örnek; CNN'in kıdemli Ortadoğu muhabiri Octavia Nasr'ın bir tek Tweet nedeniyle işten çıkarılmasıydı. Mesajda şu yazıyordu: "Seyyid Muhammed Hüseyin Fadlallah'ın vefatını duyduğuma çok üzüldüm... Hizbullah'ın çok saygı duyduğum dev isimlerinden biriydi. Lübnan."

Bizde de Twitter, msn, Facebook mesajlarına yeterince hassasiyet gösterilmediği gibi, kötü bir üslupla sert mesajlar verilebiliyor.

Sosyal medya haberciler için iletişim aracı, haber kaynağı, ön araştırma yapılacak yer ve haberlerin pazarlanması için bir mecra olarak kullanılabiliyor. Profesyonel anlamda bu mecrayı kullanırken ortaya çıkabilecek kötü sonuçlar nedeniyle bu alanın kullanımı konusunda gazetecilerin etik kurallara fazlasıyla riayet etmesi gerekiyor.

Gazetecilerin sosyal medya kullanımıyla ilgili yazılara ilerleyen haftalarda da devam edeceğim.

YAVUZ NUFEL’İN YENİ YIL HEDİYESİ

Haber 7 yazarlarından Yavuz Bey (Nufel) yeni genel yayın yönetmenine gönderilecek küçük bir hediyenin yanlış anlaşılacağını düşünerek Esra Elönü ile beni de araya kaynatıp durumu kurtarmaya çalışmış. Yavuz Bey, Yaşar İliksiz’e sabır, uyku ve unutkanlık hediye ederken Esra Elönü’ye çelik miğfer, çelik yelek, silgi ve kurşun kalem setini uygun görmüş.

Bana ne hediye göndermiş dersiniz? Bana gönderilen hediyeyi yazmadan önce merak ettiğim şu sorunun cevabını aradığımı belirteyim; ‘Yavuz Bey durum tespiti mi yaptı yoksa bende bu potansiyeli gördü mü?’

Evet bana gönderilen hediye şöyle: “Bir huni, üstüne bir çiçek ve düşünen adam heykelinin arkasındaki binada bir haftalık tatil…” Yavuz Bey’e hediyesi için teşekkür edip, düşünen adam ve arkadaşlarının selamını ileteyim.

HABER 7 BU TEŞEKKÜRÜ HAK EDİYOR

Haber 7’nin internet yayıncılığına katkılarından biri kaynak kullanımıdır. Birçok site hala haberinin kaynağını belirtmezken Haber 7 ajanslar dahil alıntıladığı haberlerin kaynağını açık bir biçimde belirtiyor. Hatta daha da ileri giderek, haberi hazırlayan muhabirin imzasını da atıyor.

En çok çalışan ama manevi anlamda en az tatmin yaşayanlar ajans muhabirleridir. Bir ajans muhabirinin yaptığı haber tüm medyada birinci haber olarak kullanılsa bile kimse o muhabirin adını zikretmez. Maddi gelir için çalışsak da manevi tatmin yaşamadıkça, eksiklik hissederiz. Bu nedenle zaman zaman imzasını kullandığımız ajans muhabirleri şaşırıyor. İHA muhabiri  Abbas Ulu da haberlerini imzasıyla kullandığımız için teşekkür edenlerden biri. Bu konuda çok sayıda teşekkür aldığımızı da ekleyelim. Haber 7 bu teşekkürü sonuna kadar hak ediyor.

ESKADER’DEN ÖDÜL

Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER)’nin 33 dalda verilen 2010 Yılı Kültür Sanat Ödülleri açıklandı. Haber 7 Elektronik Yayıncılık, Ülke TV'nin Açık Deniz'i televizyon dalında ödüle layık görüldü. ESKADER’e teşekkür ediyoruz.

 ‘DÖVDÜLER’E GÖSTERİLEN TEPKİ

Pazar günü  'F.Bahçeli futbolcuları böyle dövdüler / VİDEO' başlığıyla bir haber vardı. U17  liginde Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanan maçta çıkan olaylar sırasında bazı Galatasaraylı taraftarlar sahaya girerek Fenerbahçeli futbolculara saldırdı. Haber bu olayların videosunu içeriyordu. Fenerbahçe taraftarları ‘dövdüler’ sözüne tepki gösterdi. Bu ifade haber dili için çok uygun bir ifade değil. Taraftarların o anki psikolojiyle bu kelimeye tepki göstermesini anlıyorum. Başlığımız daha sonra “F.Bahçeli futbolculara böyle saldırdılar / VİDEO” olarak değişti.

İMLA HATALARINA ARA

Her hafta açıkladığım, okuru pek ilgilendirmeyen ama editör arkadaşların ilgiyle takip ettiği imla hatalarına bir süreliğine ara veriyorum. Fakat takibe devam edeceğim artış olursa tekrar haftanın hatalarını deşifre ederiz.

İhsan AYDIN - Haber 7
OKUR TEMSİLCİSİ
ihsan.aydin@haber7.com
http://ihsanaydin.net/
http://twitter.com/iaydin