Bin Ladin'in ölümünde üç hata

Usame Bin Ladin’in ölümünde üç temel sorun yaşandı. Birincisi haberler hep aynı kaynaktan (batı) alındı. İkincisi kullanılan fotoğrafı doğrulatılmadan yayınlandı. Üçüncüsü yüzü parçalanmış bir ceset fotoğrafı yayınlandı. Tüm dünya medyası böyle yaptı…

Pazartesi’ye flaş bir haberle uyandık. 11 Eylül’de ikiz kulelere yapılan saldırıların sorumlusu olarak aranan Usame Bin Ladin’in öldürüldüğü resmi olarak açıklanmıştı. Gün boyu bu konudaki haberleri takip ederken, basının tüm haberleri batılı kaynaklardan aktarmasının oluşturduğu enformasyon eksikliğini bir kez daha hissettik.

Amerika yarattığı canavarı yok ederken aldığımız haberler; operasyonun süper geçtiği, hiçbir ABD askerinin yaralanmadığı, bir helikopterin arıza nedeniyle düştüğü, binada çatışmaya girenlerin dışında kimsenin öldürülmediği, cenazenin İslami usullere göre ‘denize atıldığı’ bilgileri bize geldi.  Ayrıca ABD’nin ne süper iz sürdüğünü, nasıl yakaladığını, süper bir operasyon yaptığına da okuduk.  Bu konu medya sektöründeki temel sorunlardan biri. Bu ayrı bir yazı konusu…

Olayın bu köşeyi ilgilendiren kısmına gelecek olursak iki temel yanlıştan bahsedebiliriz. Operasyonun açıklandığı gün sadece Türk medyasının değil dünya medyasının düştüğü bir hata… Sabah saatlerinden itibaren Ladin’in cesedine ait olduğu iddia edilen bir fotoğraf bütün basın kuruluşlarında yayınlanmaya başladı. Fotoğrafın kim tarafından servis edildiği, ilk nerede yayınlandığı bilinmiyor. O kadar hızlı yayıldı ki, fotoğrafa ulaşan tüm yayın kuruluşları sorgusuz fotoğrafı kullandılar.

Burada iki sorun ortaya çıkıyor. Birincisi fotoğrafın doğruluğunun hiç araştırılmadan kesin bir kabulle yayınlanması. Fotoğraf manipülasyon amacıyla mı hazırlanmıştı? Kim servis etti? Gerçek mi, değil mi? Bu soruların cevabı yoktu.

Zaten kısa süre içinde fotoğrafın fotomontaj olduğu konuşulmaya başlandı. Sonra da fotoğraf yalanlandı. Resmi kaynakların bu kadar acemice bir işin içine gireceğini sanmıyorum. Sadece kötü bir şaka olarak değerlendiriyorum. Tüm bunlar yaşanırken zihnimde “Acaba fotoğrafın doğruluğunu teyit etmeye çalışan oldu mu?” sorusu vardı.

Birinci konu fotoğrafın gerçek olup olmadığıydı. İlk aşamada fotoğrafın gerçek olmadığını bilmiyorduk. Bu noktada başka bir tartışma başlıyor. Yüzünün yarısı parçalanmış bir cesedin fotoğrafını yayınlamak doğru muydu? Bir fotoğrafı buzlayıp yayınlamaktansa hiç yayınlama diyenler var ancak ben tam olarak böyle düşünmüyorum. Bu fotoğrafın gerçek olduğu ispatlandıktan sonra bir kısmı buzlanarak yayınlanabilirdi. Bu haberde, ABD yetkililerinin yaptığı açıklama dışında elimizde somut bir veri yoktu. Bu fotoğrafla birlikte haberin en önemli ayağı tamamlanmış oluyordu. Bana göre, eğer fotoğraf gerçekse üzeri buzlanarak yayınlanabilirdi.

Peki, Haber 7’de ne oldu? Önce fotoğrafı, şüphe içeren ifadelerle  yayınladı.  Ardından gelen yalanlamayı da yayınladık. Ancak ceset görüntüsünün Ladin’e ait olduğu haber ‘Ladin’e ait ceset iddiası’ başlığıyla yayınlanmaya devam etti. Bu haber yayınlandığı sırada diğer bir haberin başlığı ‘Ladin’in ceset görüntüleri yalan çıktı’ idi. Bu durumda birinci haberde daha kesin bir düzeltme yapılabilirdi. Ben yapılan düzeltmeyi yeterli bulmadım.

YİĞİDİN HAKKINI TESLİM EDELİM

Yapılan ufak tefek hatalara, harcanan emeği heba etmek de doğru değil. Bu tür olağanüstü durumlarda hatalar kaçınılmazdır. Bazen olaylara hep eleştirel baktığım için yapılan iyi işleri kaçırabiliyorum. Haber 7 yazarı Cemal Demir’in devreye girerek ABD’de derlediği bilgileri paylaşması, Türk basınında ancak akşama doğru haber olan, lüks binada internet olmadığı için şüphe çektiği, iddiası erken saatlerde Cemal Demir imzasıyla Haber 7’de yer almıştı. Sabahın erken saatlerinden itibaren olayı takip edip tüm ayrıntıları okurlarıyla paylaşan tüm Haber 7 çalışanlarına hakkını teslim etmeden bu konuyu geçmek de benim yanlışım olurdu.

OTEL BASKININDA ‘5 YARALI’

Bazen dalgınlık, bazen unutkanlık, bazen dikkatsizlik nedeniyle ilginç hatalar meydana geliyor. ‘Antalya’da otele polis baskını: 5 yaralı’ başlıklı  haber de ilginç bir haberdi. Bu başlığı okuduğunuzda aklınıza gelen, baskın sırasında çatışma çıktığıdır. Ama öyle değil. O 5 yaralı aslıda 5 gözaltı. Ama gün boyu kaza haberleri takip eden editör, gözaltıları da yaralı olarak aktarınca tuhaf bir durum ortaya çıkmış…

İhsan Aydın - Haber 7
OKUR TEMSİLCİSİ
ihsan.aydin@haber7.com
http://ihsanaydin.net/
http://twitter.com/iaydin