Suudi Arabistan'daki darbenin Türkiye ayağı ne?

Haber7.com

Suudi Arabistan’daki 'Saray Darbesi’nin ardından neler olduğunu ve Türkiye'ye etkisini ortadoğu uzmanı Mustafa Güvenç'e sorduk. Güvenç, Türkiye ayağıyla ilgili tutuklanan işadamlarına dikkat çekti.

Suudi Arabistan’daki 'Saray Darbesi’nde aslında ne oldu? Bugün ortaya atılan yeni iddialardan biri de Aramco şirketinin New York Borsası’nda işlem görmesi ve 2 trilyon dolarlık şirketin ABD’ye can suyu olması.

DAHRAN BÖLGESİNE DİKKAT

Her şeyden önce Suudi Arabistan’ın İslam ülkeleri içerisinde büyüklüğünü unutmamamız gerekiyor. Tüm bu olup bitenler aslında İslam dünyası içindeki ihtilaflardan kaynaklanmaktadır. Bilindiği gibi İran ve Suudi Arabistan arasında siyasi, mezhepsel ve ekonomik bir mücadele söz konusu. Arap Baharı sonrasında gelişen süreç tamamıyla İran lehine oldu. İran bu süreçte yıkıcı da olsa kendi mezhepsel siyasetini genişletmekten imtina etmedi. Suudi Arabistan haritasına baktığınız vakit güneyde Yemen ve Umman, kuzeyde ise Lübnan ve Suriye’de hegemonya kurmuş bir İran görüyorsunuz. Doğuda ise Kuveyt ve şimdi de ambargo nedeniyle Katar, İran’a itilmiş bulunmakta. Diğer taraftan Suudi petrol ve doğal gaz rezervlerinin en yoğun bulunduğu Dahran bölgesinin ciddi bir Şii nüfusu var.

İşlerin bu derece Suudi Arabistan aleyhinde gelişmesi Suudi dış politikasının telaşlı ve yanlış adımlarından kaynaklandığını da söyleyebiliriz. Söz gelimi Katar’a uygulanan ambargo ve Lübnan’daki istifanın teşvik edilmesi. Dolayısıyla Suudi Arabistan’daki gelişmeleri İran’ın kuşatmasından sıyrılmaya çalışan bir ülke gözüyle bakmak gerekiyor. ABD ve özellikle Trump ile kurulan yeni ilişki bu açıdan bakıldığında tamamen pragmatik. Yapılan silah anlaşmaları olsun, Aramco şirketinin NY borsasında işlem görmesi olsun bunlar hep İran karşısında ABD desteğini kazanmak isteğinden kaynaklanan hamleler. Denize düşen yılana sarılır misali.     

TÜRKİYE'DE YATIRIM YAPMAK İSTEYEN İŞADAMLARI TUTUKLANDI

Saraydaki bu değişiklikler Türkiye’yi nasıl etkiler?

Bunu ilerleyen vakitlerde göreceğiz. Fakat hemen şunu söyleyebiliriz: Muhammed B. Selman’ın gözünde Türkiye iyi bir model. Hatta Türkiye benzeri bir sürece girmek adına ülkeyi modernleştirme çabası olduğunu iddia eden analizler de mevcut.  Fakat tüm bunlara karşın Türkiye’de yatırım yapmak isteyen iş adamlarının tutuklanan isimler arasında yer alması çok manidar. İki ülke ilişkilerini yaralayacak bu tarz durumlarda doğru kanallar kullanarak Suudi yönetimine Türkiye’nin hassasiyetleri aktarılabilir.

Bundan sonra Suudi Arabistan – Türkiye ilişkileri nasıl bir sürece girer?

Türkiye, Suudi Arabistan için kolay vazgeçilecek bir ülke değil. Aksine İran tehlikesi karşısında aynı safta yer tutmak Suudi Arabistan için çok önemli. Diğer taraftan iki ülkeyi yakından ilgilendiren krizler var.  Suriye, Irak, Yemen ve Lübnan’daki sorunların çözülmesi adına Türkiye Suudi ortaklığı hayati öneme sahip.  İşbirliğine dayalı bir ilişki kurmak dış politika yapıcılarına bağlı olacak.