Titreşimin insan sağlığına zararları

Son yıllarda yapılan araştırmalar, bilinmeyen bir gerçeği, titreşimin sağlığa zararlarını gözler önüne seriyor.

Titreşim, kişinin içinde bulunduğu ortamda vücuduna iletilen sarsıntılardır. Titreşimin vücuda etkileri şiddetine göre değişiklik gösteriyor. 21. yüzyıl insanı her ne kadar 20. yüzyılın armağanı teknolojik gelişmelere uyum sağlamayı başardıysa da, böylesine yapıcı gelişmelerin kendi sağlığını tehdit eden yan unsurları ile başa çıkabildiğini söyleyebilmek güçtür. 



İçinde bulunduğumuz yüzyılda insanoğlunun esas uğraşı, gelişmelere karşı önlemler almak olarak kabul ediliyor. İnsan vücudu her gün pek çok değişik etkiye -titreşime- maruz kalmaktadır. Fiziksel ve psişik travmalar vücutta kalıcı ya da geçici değişikliklere neden olur. Zorunlu taşıtlardan başta otomobil, uçak, tren ve otobüs olmak üzere toplu taşıma araçları, asfalt delici, vibratör, elektrik testeresi gibi aletler insanları zamana bağlı değişim gösteren etkilerle, “titreşim” ile tanıştırdı.



Otobüs, kamyon, traktör v.b. kullanıcıları, iş makinesi operatörleri pnömatik kompresör kullanıcıları ve pilotlar (özellikle helikopter pilotları) meslekleri gereği uzun süre çeşitli titreşimler alırlar. Titreşimin dozu arttığında ya da süresi uzadığında araçların verimliliği çoğalmakta, bunları kullanan ve bir süre içinde bulunan insanlar da ilgi ve iştah kaybı, terleme, salivasyon artışı, bulantı, baş ağrısı, yorgunluk gibi istenmeyen sonuçlar doğabiliyor.



“Titreşime maruz kalanlarda kas-iskelet, kalp-damar, mide-barsak sistemlerinde değişiklikler oluyor”



Uzun süre otomobil ve kamyon kullananlarda omurgada disk fıtığı problemi yaşanıyor. Titreşime maruz kalmış insanların kas-iskelet, kalp-damar (kardiyovasküler), mide-barsak (gastrointestinal) sistemlerinde dikkat çekici değişiklikler meydana geliyor.



Helikopter titreşimlerinin kas ve iskelet sistemlerinde ciddi bozulmalara neden olduğunu yaklaşık 20 sene önce kanıtlamıştır. 1980’de 3500 hasta üzerinde yapılan bir araştırma ise; titreşime maruz kalan traktör, kamyon ya da diğer ağır vasıta sürücülerinde sırt ağrıları yaşadıkları. Araştırmalarda, titreşim ile sırt ağrısı arasında direkt bir ilişki gören bilimadamları, bu durumlarda eklemlerde kronik sertleşmelerin olduğunu da belirlemişler. Vücudun titreşimlerle direkt temas noktalarında (örneğin el kompresörü kullanıcıları ile otobüs ve kamyon şoförlerinin titreşimden direkt olarak etkilenen elleri, kolları ve elin palmar yüz derisi) titreşime bağlı mikro travma reaksiyonları oluşmakta, “El-kol Titreşim Sendromu” ismi verilen dolaşım bozukluğu söz konusu olmaktadır.



Reynaud Fenomeni, çok uzun süre önce tanımlanmış ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülen, üst ekstremitelerde paroksismal iskemilerle karakterize bir rahatsızlıktır. Genellikle bilateral olup, soğukla, emosyonel stresle stimule olmakta, sıcakla baskılanmaktadır. Bu hastalığın lokal nedenlere bağlı olduğu düşünülmekte ve.belirtileri olarak kas yorgunluğu, ağrı, güçsüzlük gibi semptomlarla birlikte üst ekstremite parmaklarında beyazlaşma görülmektedir. Bu rahatsızlık el-kol titreşimine maruz kalan meslek gruplarında sıklıkla görülmektedir. Titreşimin etkisiyle kapiller dolaşımın bozulmasına ve damar içlerinde oklüzyonların oluşmasına rastlanılmaktadır. Bu sendromda ayrıca kemik değişiklikleri, (özellikle spongioz karpal kemiklerde, radyolojik olarak vakuoller, kistler ve enostozlar) görülmektedir.



Pilotların Titreşimle İlişkisi



Uçak ve helikopter pilotlarında, 35 Hz’in üzerindeki titreşimlerde, göz kürelerinin hareketleri kontrol edilemez hale gelmekte ve görme keskinliğinde düşüşler oluşmaktadır.



Titreşim esnasında kaslar vücudun stabilitesini sağlamak için kasılmakta ve bu kasılmalar nedeniyle zaman içerisinde yorulma ve güç kaybı oluşmaktadır. Hayvan omurgaları üzerinde yapılan deneylerde, titreşim sonrası doku beslenmesinin bozulduğu, omurganın su içeriğinin azaldığı gözlenmiştir.