Temeli çocuklukta atılan hastalıklar öldürebilir
Yüksek kolesterol değerlerinin kalp krizi geçirme ve inme riskini önemli ölçüde artırdığı belirtildi.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Uz. Dr. Ayhan Çeri, çocukluk çağı kolesterolü hakkında bilgi verdi.
Kolesterol yüksekliğinin, çocuklukta da son yıllarda en sık görülen sağlık problemleri arasında yer aldığını belirten Çeri, “Neden olabileceği sorunlar uzun bir süreç içinde geliştiği için genellikle çocukluk çağında herhangi bir belirtiye yol açmaz. Eğer ailesel bir yatkınlık söz konusu ise anne babada yüksek kolesterol sorunu varsa çocukta da olma ihtimali artmaktadır. Yüksek kolesterol kalp damar hastalıklarını tetikleyen bir faktör olduğu için de çocukluk döneminde bunun kontrol altına alınması ve özellikle obezite varlığı söz konusu ise bu durumun da ortadan kaldırılması gerekmektedir. Böylece gelecekte ortaya çıkabilecek kalp damar hastalıklarının da önüne geçilmesi mümkün olabilir" dedi.
Obezite kolestrol için önemli bir sebep
Çocuklarda genetik nedenler dışında kolesterol yüksekliğine en sık neden olan hastalığın obezite olduğuna dikkat çeken Dr. Çeri, “Obezitenin çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkisine kolesterol yüksekliği de eklendiğinde, erişkin dönemde kalp damar hastalıkları başta olmak üzere inme gibi birçok sağlık sorunu ortaya çıkmaktadır. 12 saatlik açlık düzeyi sonunda doktorun isteyeceği basit bir kan testi ile kolesterol düzeyi hakkında bilgi sahibi olunabilir. Bu test sonunda çocuğun LDL-kolesterol değeri 130 mg/dl üzerinde ise beslenme düzenlenmeli, fiziksel aktivite artırılmalı ve ortalama 3 ay sonra kolesterol testi tekrarlanmalıdır. Ancak çocuğun LDL-kolesterol değeri 190 mg/dl üzerinde ise doktor önerisi ile ilaç tedavisine başlamak gerekebilir" diye konuştu.
Belirli yaş aralıklarında çocukların kolestrolüne baktırın
Her çocuğun 9-11 ile 17-21 yaş aralıklarında en az birer kez kan kolesterol düzeylerinin ölçülmesinde yarar olduğunu anlatan Çeri, şunları kaydetti:
“Ayrıca bazı risk faktörlerini taşıyan çocuklarda ise 2-8 ve 12-16 yaş aralıklarında kan kolesterol düzeyi takibi yapılmalıdır. Anne-baba ya da yakın akrabalarından birisinin total kolesterolü 240 mg/dl üzerindeyse, ailede 55 yaş altı erkeklerde veya 65 yaş altı bayanlarda kalp-dolaşım bozukluğu varsa, hastada çeşitli böbrek ya da çocukluk çağı romatizmal hastalıkları gibi kalp-dolaşım sistemi için risk oluşturabilecek belirli hastalıklar mevcutsa, çocuk aşırı kiloluysa, diyabet, hipertansiyon sigara kullanım alışkanlığı gibi diğer risk faktörleri varsa çocuk da takip altında olmalıdır.
Kolesterol yüksekliğini önlemek için, anne ve baba kolesterol düzeyini ölçtürmeli ve sonuca göre gerekiyorsa doktor önerisi ile aynı testi çocuklarına yaptırmalıdır. Sebze, meyve ve tahıl ağırlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir. Beslenme konusunda bilinçli olunmalı; satın alınan gıdaların kolesterol içeriği kontrol edilmeli, günlük toplam besinlerde önerilen yağ oranı 1-3 yaş arası çocuklarda yüzde 30-40, 4-18 yaş arasında ise yüzde 25-35 olmasına dikkat edilmelidir. Doymamış yağ içeren besinler tüketilmeli, trans yağ içeriği olan besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Şeker oranı yüksek gıdalar ve içecekler azaltılmalıdır. Fast-food türü besinlerden olabildiğince uzak durulmalıdır.
Katı yağlar yerine sıvı yağ tüketilmelidir. Spor yapma alışkanlığı edinilmeli ve çocuklar, bu çocuklara da aşılanmalıdır."
