Mide bulantısı ve kusma neden olur? Kusma ve mide bulantısı için çözümler

Pek çok nedene bağlı olarak gelişen mide bulantıları ardından gelen kusma hissiyle birleşince kişileri son derece rahatsız eder. Bulantıların ardında araba tutması, kokular, stres, hamilelik vs. hafif sebepler olduğu gibi, ciddi hastalıklar da olabilir. Birçok ciddi hastalığın habercisi olabilen mide bulantısına ve aşırı kusma isteiğie organik mide bulantısı denir.

Organik mide bulantılarının ardında; gıda zehirlenmesi, betin tümörü, menenjit, vertigo, bağırsak iltihabı, reflü, migren, gastrit, ülser, apandisit vb. pek çok hastalık olabilmektedir.

MİDE BULANTISI NEDEN OLUR?

Bir nedene bağlı olmaksızın tamamen beyinle alakalı mide bulantıları olabilmektedir. Bu tür bulantılarda herkesin pek çok yöntemi vardır. Derin nefes alıp verme, bir parça tuzlu yiyecek tüketme, dışarı çıkıp nefes alma vs. İşte, mide bulantısının en çok görüldüğü durumlar;

Hamilelikte Mide Bulantısı:

Mide bulantısı en çok hamileliğin ilk aylarında görülen bir durumdur. Bu dönemde görülen mide bulantısı genellikle fizyolojik nedenlere bağlı olarak gelişir ve hamilelerin neredeyse 4’te 3’ünün ortak şikâyetidir. Bu dönemde görülen bulantıların nedenine ilişkin uzmanların görüşü östrojen ve Beta HCG hormonlarının seviyesinin artması olduğudur.

Genel mide bulantılarına karşı alınacak önlemlerden evvel hamilelere özgü önlem ve yöntemler şunlardır;

-Mide bulandıran yiyecek ve kokulardan uzak durmalıdır.

-Bebeğin beslenemediği korkusundan kurtulmak, bebeğin her koşulda besleneceği ve aşırı endişe duymanın mideyi daha çok etkileyeceği bilinmelidir.

-Aşırı koku yayan çiçek, deterjan vb. eşyaların uzak yerlere, balkona vs. konması gerekir.

-Sabah kusmaları için yataktan kalkmadan evvel yatar pozisyondayken bir miktar tuzlu kraker vb. şeyleri tüketmek gerekir. Bu şekilde rutin kusmalar büyük ölçüde engellenecektir.

-Papatya, ıhlamur çayları ve içlerine sıkılan limon, mide bulantısını azaltmaya yardımcı olacaktır.

-Kekik çayı 12 haftadan sonra tüketilebilir. 12 haftadan evvel tüketilmesi hamileler için risk taşıyabilir.

-Taze zencefilden yapılan çay mide bulantılarını büyük ölçüde önleyecektir. Çayın yerine zencefil koklamak da mide bulantısını bastırır.

Beyin Fonksiyonlarına Bağlı Nedenler:

Mide bulantısının en çok görüldüğü durumlardan biri de şiddetli migren ağrılarıyla beraber olur. Aynı zamanda baş dönmesine de neden olan migren ağrıları aşırı boyutlara vardığı vakit dinlenmek şarttır.

Bulantıya neden olan faktörler; kafa travması, beyin tümörleri, inme ve menenjittir. Aynı zamanda omirilik ve ya beyin sıvısı ile ilgili hastalıklar da bu durumu tetikler.

Mide ve Bağırsaklara Bağlı Nedenler:

Mide bulantısı; hepatit, pankreas hastalıkları, gergin mide, mide fıtığı, gergin bağırsak, reflü, mide tahrişi, bağırsak zarının tahrişi, böbrek hastalığı, safra kesesi hastalığı, virüs kökenli kabız ve regli vb. durumlarda da sıklıkla görülür. Geçici ve ani olabilen bulantılara karşın vakit kaybetmeden doktora danışmak gerekir.

Kulağa Bağlı Problemlerle Oluşan Nedenler:

Vertigo ve iç kulak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklar da mide bulantısını aşırı şekilde kişiye hissettirir. İç kulak sorunları nedeniyle meydana gelen mide bulantıları genellikle yolculuk esnasında bayanları rahatsız eder. Arabaya bağlanan bu bulantının esas nedeni kulağa bağlı denge bozukluğudur. Bunun için yolculuğa çıkmadan evvel bazı ilaçlar kullanılabilir.

Strese Bağlı Ruhsal Problemler:

Strese ve sıkıntıya bağlı mide bulantıları en çok görülenlerdendir. Manken hastalığı da denilen kusma ve bulantı durumlarının görüldüğü yeme bozuklukları sıklıkla görülür. Stresin mideye vurması durumuna da bağlı olarak aşırı adrenalin salgılanan durumlarda mide bulantısı da beraberinde gelir.

Ayrıca bazı ruhsal hastalıklar da bulantıyı tetikler. Bunlardan bazıları; anoreksiya nervoza, bulimia nevroza, yaygın anksiyete bozukluğu ve sosyal anksiyete bozukluğu yani sosyal fobi olarak sıralanabilir.

Loktoz İntoleransına Bağlı:

Laktoz intoleransı süt ürünlerini sindirememe ve sonrası bulantı yaşama durumudur. İlaçlarla, laktozsuz süt ve süt ürünlerini tüketerek bu durumdan kurtulmak mümkündür. İnek sütü yerine keçi sütünü denenebilir. Bu laktozun sebep olduğu bulantıyı engelleyecektir.

Gıda Zehirlenmesine Bağlı:

Dışarıda kalarak bakteriye maruz kalmış yiyecekleri tüketmek aşırı mide bulantısı ve sonrasında kusma yapar. Aynı zamanda baş ağrısı ve ateşi de beraberinde getiren gıda zehirlenmesi kısa süreli olabildiği gibi uzun süreli bulantılara neden olabilir.

MİDE BULANTISINI HİSSETTİĞİNİZ AN BUNLARI YAPIN

-Derin nefes alıp verin ve açık havaya çıkın. Açık havaya çıkıp yürümek odaklandığınız sıkıntıdan sizi koparacak ve rahatlamanızı sağlayacaktır.

-Aşırı bulantıyla beraber baş dönmesi de varsa kendinizi zorlamamalı ve dinlenmelisiniz. Kısa bir uyku ve ya sırt üstü 30 dakika kadar uzanmak bulantının azalmasına yardımcı olacaktır.

-Bulunduğunuz ortamda aşırı kokular hâkimse oradan hemen uzaklaşın. Baskın kokular mide bulantısının en büyük tetikleyicisidir.

-Bulantının neden olabileceğini düşünün, gıda alerjisine karşın son 12 saatte yediklerinizi aklınızdan geçirin.

-Parmakla akupunktur yöntemini deneyin. Bunu kendi başınıza, başparmağınızı bileğinize 30 saniye boyunca bastırarak yapabilirsiniz. Bu sırada, işaret ve orta parmağınız da bileğinizin üzerinde duruyor olmalıdır. 

-İçeceğiniz şeyleri yavaş yavaş midenize baskı yapmadan içmelisiniz.

-Yağlı ve ağır yiyeceklerden uzak durun bulantıyı artırabileceği gibi pek çok açıdan rahatsız eder.

-Yemek yedikten sonra en az 30 dakika yatmayın. Bu aynı zamanda reflüyü de tetikler.

-Mide bulantısı yaşadığınız zaman aşırı kahve ve çay tüketmekten kaçının. Özellikle instant kahveler bu dönemlerde hassas olan midenize zarar verecektir.

Mide bulantısı için alternatif yöntemleri uygulayın;

Zencefil Çayı: Kök zencefili başparmak büyüklüğünde kesip ortadan ikiye ayırın ve yarım bardak suda 6-7 dk. kaynatın. Bulantıyı hissettiğiniz an bir iki yudum içmeniz yeterli olacaktır. İçine limon sıkmanız etkisini daha da artıracaktır.

Kekik Çayı: Ağzı kapalı aromasını kaybetmemiş kekikle beraber hazırlanan çayı içmeniz faydalı olacaktır. Özellikle sıkça mide bulantısı yaşayan kemoterapi ve radyoterapi almış hastalar için faydalı olacaktır. Aynı zamanda kekiğin kendisinin ağızda çiğnenmesi de etkili olacaktır.

Tiroit, mide ülseri, kan pıhtılaşma problemi ve mide kanaması riski olanların kekikten uzak durmaları şarttır.

Nane Limon:  Nane mentollü olduğu için kusma bulantı hissine iyi gelir, rahatlatır. Mide ve bağırsakta sakinliğe neden olduğu için bulantıyı geçirir. Aynı zamanda nane çiğnemek de rahatlamayı sağlayacaktır.

Tuzlu Kraker: Tadı ve kokusu çok güçlü olmayan krakerler mide bulantısını bastırabileceği için mideniz bulandığında bol proteinli ve ya yağ içeren sindirimi nispeten daha zor gıdalar yerine tuzlu kraker gibi atıştırmalıklar tüketebilirsiniz.

Limon: Limonun ekşi tadı ve kokusu mide bulantısını hafifletmeye yardımcı olur. İçeceğiniz bitki çaylarının içine limon sıkmak sizi rahatlatacaktır.

Midenizi boş bırakmayın: Özellikle sabahları yaşanan bulantıların nedeni boş midedir. Bunun için hafif, mide tutacak, çok güçlü kokusu ve tadı olmayan yiyecekler tüketebilirsiniz. Bir parça ekmek mideyi dolduracak ve suyunu çekmeye yardımcı olacaktır.

Su: Sıvı kaybı mide bulantısının nedenlerinden biridir. Çok soğuk olmayan suyu yavaş yavaş için. Sıvı kaybıyla kaybettiğiniz mineralleri geri kazanmak için maden suyu da tüketebilirsiniz.

Elma: Lifli yapısıyla mide bulantısına yol açan toksinlerin vücuttan atılmasını hızlandırır. 1 elmayı dilim dilim yemek faydalı olacaktır.

Kuruyemişler: Bulantıyı artıran faktörlerden biri de protein eksikliğidir. Bunun için bulantıyı artıracak et, tavuk ve balık yerine 1 avuç fındık, fıstık ve ya badem tüketilebilir.

Sarı Leblebi: Mide bulantısını dengeleyen gıdalardan biri de leblebidir. Kuru, sert ve midede az yer kaplaması nedeniyle bulantıyı bastırır.

Tavuk suyu: 2 parça tavuğu haşladıktan sonra çıkan suyundan bir miktar içebilirsiniz. Bu mide bulantınıza iyi gelecektir.

Bitki çayları: Ihlamur, papatya, adaçayı, anason tohumu gibi bitkilerden yapılacak çaylar mide bulantısını rahatlatacaktır.

Maydanoz: Yemekten sonra maydanoz çiğnemek mide bulantısını bastıracaktır.

Kolonya koklayın: Limon, nane, lavanta gibi kolonya ve esansları koklamak mide bulantınızı bir nebze de olsa hafifletecektir.

Haşlanmış patates: Uç bir tadı olmaması nedeniyle mideyi bastıracak ve nişastalı yapısı mide suyunu çekecektir.

Tarçın: 1/2 çay kaşığı tarçın tozunu 1 bardak kaynamış suyun içine atıp karıştırın ve yudum yudum için. Bu karışım mide bulantısına iyi gelir ancak hamile olanlar için önerilmez.

Pirinç Suyu: 1 bardak beyaz pirinci 1 ya da 1/2 bardak suyun içerisinde kaynatın. Ardından karışımı süzün ve pirinç suyunu için. Beyaz pirinç kullanılması sindirimi daha kolay olduğu için tercih edilir. Pirinç suyu özellikle gastrite bağlı mide bulantılarına iyi gelecektir.

Acı pelin bitkisi ve pelin otu: 1 bardak kaynar suya bir tutan acı pelin bitkisi koyun ve bal ekleyerek için. Pelin otu için de, toz haline getirdiğiniz otu 1-2 gram halinde tüketin.

Pelin yağı, nane yağı ve lavanta yağı: Mide bulantısını yoğun şekilde hissetiğiniz günde üç defa olmak suretiyle bir kesme şekere 3-5 damla lavanta yağı damlatın ve şekeri yiyin.

Pelin yağı ve nane yağını teneffüs ederek mide bulantınızı bastırın.

MİDE BULANTISININ YANINDA BU BELİRTİLER DE VARSA DİKKAT!

-Göğüs ağrısı

-Şiddetli karın ağrısı veya krampları

-Bulanık görme

-Bayılma

-Zihin karışıklığı

-Soğuk, nemli, soluk cilt

-Yüksek ateş ve boyun ağrıları

-Kusmuk içinde dışkı kokusu veya kan

-Hızlı nefes alma veya çarpıntı gibi belirtiler ciddi sağlık problemlerinin habercisidir. Bu belirtilerden herhangi biri mide bulantısıyla beraber sizi rahatsız ediyorsa acilen bir doktora başvurmanız gerekmektedir.

MİDE BULANTISINA UZMANINDAN DOĞAL ÇÖZÜMLER

Kusma, sindirilemeyen gıdaların ve sıvıların mide sıvılarıyla birlikte ağız yoluyla istem dışı olarak dışarı atılmasıdır. Dr. Feridun Kunak, içerisinde limon, kuru nane, zencefil ve bal olan kusma sorunlarını gideren etkili kür tarifi verdi. Kunak, karışımı kaynattıktan sonra süzüp içilmesini önerdi.