Fil Hastalığı nedir, belirtileri? Fil Hastalığı (Lenfödem) nedenleri...

İnsan vücudunda ağırlıklı olarak kol ve bacak bölgesinde şişliklerin oluşumuyla kendini gösteren bir sağlık problemi olan Fil Hastalığı, kişilerde hem sağlık açısından hem de estetik görünüm itibariyle olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Vücutta önemli ölçüde deformasyonlara sebebiyet veren bu hastalık doğuştan meydana gelebileceği gibi sonradan da çeşitli faktörlerden ötürü kendini gösterebilmektedir. Hasara uğrayan Lenf sıvısının oranında çoğalma meydana gelmesi neticesinde deri altına yahut doku aralıklarında toplanmasıyla beraber karşılaşılan Fil Hastalığı nedir? Tıp literatüründe Lenfödem olarak adlandırılan ve tedavisinin sağlanmadığı yahut geciktirildiği takdirde çok ciddi komplikasyonlara zemin hazırlayabilen Lenfödem belirtileri nelerdir? İşte, kanser hastalığına yakalanan kişiler için yüksek risk teşkil eden Fil Hastalığı nedenleri ve tedavi yöntemleri...

 

FİL HASTALIĞI NEDİR? LENFÖDEM NASIL OLUŞUR?

Hücrelerin arasında bulunan sıvının dengede kalabilmesi için bu sıvının sürekli süzülerek tekrar kana karışması gereklidir. Vücutta bu görevi lenfatik sistem sağlamaktadır ve bu sistemde taşınan sıvıya da lenf sıvısı adı verilmektedir. Lenf sıvısını taşıyan lenf kanalları ve lenf düğümleri hasara uğrarsa, veya doğuştan kusurluysa lenf sıvısı vücutta birikir. Bir bölgede biriken sıvı miktarı, lenfatik sistemin taşıma kapasitesinden daha büyükse lenfödem oluşur.

 

FİL HASTALIĞI (LENFÖDEM) NEDEN OLUR?

Fil hastalığının nedenleri çeşitlidir. Genel olarak lenf sıvısının dolaşıma girmesi gerekirken doku aralarına ve deri altına yayılması sonucu meydana gelir. Paraziter durumlar dışında kanser, kanser sonrası görülen ışın tedavisi, bazı ameliyatlarda hasar gören lenf yolları, travmalar, mantar hastalıkları başlıca sebeplerdir. Tropik bölgelerde ise bu hastalığa çoğunlukla sivrisineklerin getirdiği parazitler yol açar.

FİL HASTALIĞI (LENFÖDEM) BELİRTİLERİ NELERDİR?

-Kol veya bacakta dolgunluk hissi,

-Deride gerginlik,

-Giysi, bilezik, saat, yüzük, ayakkabı, çorap, gibi eşyaların dar gelmesi ve iz bırakması,

-El bileği veya ayak bileği ve parmakların hareketliliğinin azalması.

FİL HASTALIĞI (LENFÖDEM) OLAN KİŞİLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER NELERDİR?

*Kişiye özel tırnak makası kullanmak,

*Cilt temiz tutulmalı ve iyice kurulanmalı, nemli bırakılmamalı.

*Lenf dolaşımını sağlamak için egzersizler düzenli olarak uygulanmalı

*İstenmeyen tüyler traş makinesi yardımıyla alınmalı, jilet kullanılmamalı

*Lenfödem olan kolun üzerine yatmamak, güneşten ve güneş yanıklarından korumak,

*Lenfödem olan koldan tansiyon ölçtürmemek ve kan aldırmamak

*İç çamaşırı, diğer giysiler ve takılar ciltte iz yapacak kadar sıkı olmamalı

*Küçük kesik ve yaralanmalar dahi olsa yaranın temizlenmesini sağlamak, yara etrafında kızarıklık gözlenirse konuyla ilgili uzman hekime başvurmak,

*Bahçe ile uğraşırken, bulaşık ve çamaşır yıkarken eldiven kullanmak,

*Sıcak ortamlardan uzak durarak, kaplıcaya gitmemek,

*Cilt bakımı ve esnekliğine dikkat edilmeli, sık sık nemlendirilmeli.

*Kesik, kedi-köpek tırmalaması, sinek-böcek sokmaları, enfeksiyona ve lenf yollarının hasarına yol açacağı için dikkat edilmeli

FİL HASTALIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Erken evrede etkilenen alanda şişlik ve çap artışı en önemli dikkat çekici belirtilerdir. Kullanılan takı, aksesuarlar, giysi ve ayakkabının sıkması sözkonusu olur. Kol yada bacak diğeri taraf ile karşılaştırıldığında çap farklılığı, dokuda kıvam değişikliği saptanır. Belirtiler aşırı egzersiz ve yorgunluk sonrası artış gösterir. Başlangıçta akşam saatlerinde ortaya çıkan belirtiler, hastalığın ilerlemesi ile gün içinde kalıcı nitelikte gözlenir. Lenfödem teşhisi ve ayırıcı tanısında kan tahlilleri, toplar damarların değerlendirlmesi (venöz dopler usg), lenfosintigrafi ve lenfatik MRI tetkikleri fayda sağlar.

Fil HASTALIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?

-Ciltte sıyrık, çizik, böcek ısırığı olursa, sabun ile yıkayıp temiz tutun ve koruyun. Anti-bakteriyel krem kullanın. Açık yara varsa temizleyip kapatın. Hafif yanıklarda soğuk uygulama sonrası, sabun ve su ile yıkayıp, koruyun.

- Sauna, kaplıca gibi fazla sıcak ortamlardan veya yazın aşırı sıcakta dışarı çıkmaktan kaçının.

- Her türlü basınç ve basıdan korunmaya çalışın (tansiyon ölçtürme, kese yapma, kaşımak, vurmak, uygun olmayan masaj gibi)

- Kolunuzu belli bir pozisyonda uzun süre tutmayın. Kolu askıda tutmak gibi hareketler kolunuzda kısıtlanmaya ve şişliğe neden olur.

- Enfeksiyon açısından, kızarıklık, şişlik, ısı artışı, duyarlılık ve ateş gibi belirtilere karşı uyanık olun, hemen doktorunuzu arayın.

- Banyo sonrası ve gün içinde cilde nemlendirici sürün. Nemlendirici alkol, parfüm, mineral yağ, talk, lanolin içermemelidir.

- Koltuk altı ve bacak kıllarını temizlerken elektrikli traş makinesi kullanın (tüy dökücü krem, ağda ya da jilet değil).

- Kullandığınız giysilerin lastiklerinin sıkı olmamasına dikkat edin

- Manikür yaptırmayın. Tırnak etlerini kesmek yerine geri itin.

- Riskli kol ile ovma, çekme, itme gibi tekrarlayıcı hareketlerden kaçının.

-Kolunuzu güneş yanığından koruyun. Güneşten koruyucu kremler kullanın ve güneş altında uzun süre kalmaktan kaçının.

-Kullandığınız kremlerin kozmetik olmamasına özen gösterin. İçindeki uygunsuz maddeler alerji ve yara oluşumuna neden olabilir.

-Banyoya girmeden önce akan suyun sıcaklığını diğer kolunuzla mutlaka kontrol edin, çok sıcak su kullanmayın.

-Böcek, arı ısırığı veya kedi tırmalama riski olan yerlerde dikkatli olun. Eğer ısırık olursa, cildi temizleyin, kolu kaldırın, soğuk uygulayın ve doktorunuza başvurun.

-Cildi tahriş edecek şeylerden kaçının.

-Fırından çıkan kapları, sıcak tencereleri tutarken mutlaka koruyucu eldiven kullanın. Kaynayan su ve mikrodalga fırından çıkan yiyeceklerin buharına dikkat edin.

FİL HASTALIĞI (LENFÖDEM) TEDAVİ YÖNTEMLERİ...

Fil hastalığı olarak da bilinen lenfödem, lenf sıvısını taşıyan lenf kanallarının yapısının bozulmasıyla oluşur ve ciddi bedensel deformasyonlara sebep olur. Dr. Feridun Kunak, lenf sisteminin içerisine bir mikrobun girip damar sistemini bozduğunu, lenf sistemi iltihabı olabileceğini, bunun fil hastalığına kadar gidebileceğini, ayakta ve bacakta şişlik olacağını söyledi.