Normal vücut sıcaklığı kaç derece olmalı? Ateş nereden ölçülmeli? Corona virüsün...

2019-nCoV adlı yeni Corona virüsü için mücadele dünyada bir süredir devam ediyor. Ancak ülkemizde yeni olduğu için hakkında çok az bilgimiz ve çok fazla endişemiz var. Bu sebeple virüsle ilgili bazı temel sorulara yanıt vermek hayati önem taşıyor. Virüs insanlara bulaştıktan sonra en sık akciğerlere yerleşiyor ve burada çoğalıyor. Virüs yeni olduğu için bağışıklık sistemimiz de virüsü tanımıyor ve karşı koymak için yetersiz kalıyor. Bu durumda zatürre gelişiyor ve akciğerlerin kapasitesi sınırlandığı için hastalar solunum sıkıntısı çekmeye başlıyor. Enfeksiyonun giderek yayılması ile genellikle solunum yetmezliği ile hastalar kaybediliyor. 
Hastalığın belirtileri basit bir soğuk algınlığından zatürreye kadar uzanan geniş bir yelpazede dağılıyor. Sık rastlanan en önemli belirtileri ise yüksek ateş, balgamlı öksürük, nefes darlığı. Belirtisini gördüğümüzde doğrudan hastalığı tanıyabileceğimiz spesifik bir belirtisi yok. Bu sebepten üşüyen ve terleyen kişiler hemen vücut ısılarını ölçüyor. İşte normal vücut ısısı ve yüksek ateş hakkında hayati bilgiler…

CORONA VİRÜS BELİRTİLERİ NELER? 

Hastalığın belirtileri basit bir soğuk algınlığından zatürreye kadar uzanan geniş bir yelpazede dağılıyor. Sık rastlanan en önemli belirtileri ise yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı. Belirtisini gördüğümüzde doğrudan hastalığı tanıyabileceğimiz spesifik bir belirtisi yok.

ATEŞ EN DOĞRU NEREDEN ÖLÇÜLÜR?

- İdeali timpanik (kulak arkası) dereceleri kullanmak. O yoksa dil altından ya da koltuk altından ölçen termometreleri kullanabiliriz.

Ateş 39-40 derecenin üzerine çıktığında vücut aşırı enerji harcamaya başlar, kalp ve solunum sistemi daha hızlı çalışır. Vücut, kol ve bacaklardaki damarları büzüp bu bölgelere daha az kan gönderirken; beyin, kalp, karaciğer gibi organlara daha fazla kan gönderir. Vücut alacalı, mermerimsi bir görüntü alır, el- kol ve bacaklarda soğukluk olmasına rağmen gövdede yüksek sıcaklık görülür.

Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Çağrı Büke, koronavirüs salgınının en önemli belirtisi sayılan ateş konusunda bilgi verdi.

- Koronavirüs olgularının yüzde 86 gibi bir kısmında ateş yüksekliği var ama ateşin olmadığı durumlar olabilir. Özellikle çocuklarda, genç erişkinlerde, belki hatta yaşlılarda yüksek ateş göremeyebiliriz. Buradaki ateş daha çok 38,5 ve üzerindeki ateşler ama çok daha düşük 37,5-38 gibi vücut ısısının olduğu durumlarda söz konusu olabilir.

“Ateş ölçerler standardize ve kalibre edilmiş çeşitli testlerden geçirildikten sonra birtakım belgeler alarak piyasaya sürülmüştür. Dolayısıyla bunların bakım ve kontrolleri periyodik olarak yapılıyorsa bunlarla ilgili sorun yoktur ama mesela termal kameralar genellikle 38 derece ve üzerini saptıyor. Fakat bizim normal şartlarda vücut ısımız 37,5 dereceye kadar normal. Dolayısıyla 37,5 ve 38 derece arasında da subfebril de olsa bir ateş yüksekliğinden bahsediyoruz. Termal ölçerle bunu saptamak mümkün olmayabilir. Kızıl ötesi termometreler ya da ısı ölçerler de yine 38 derece ve üzerinde ölçüm yapıyor. 37,5 ile 38 derece eğer saptanamıyorsa, başlangıçta bu gözden kaçırılabilir. Şu dönemde koronavirüs enfeksiyonunu ararken tabii ki ateş önemli ama olmaması durumu bunun olmadığının bir göstergesi değil."

NORMAL VÜCUT ISISI KAÇ DERECE OLMALI?

- Koltuk altı ısısı 37-37.5 derece arasında çıkarsa çok hafif ateş,

- 37.6-37.9 derece arası çıkarsa hafif ateş,

- 38-38.5 arası orta derecede yüksek ateş,

- 38.5-39.5 derece arası yüksek ateş,

- 40 derecenin üzerinde ise çok yüksek ateştir. Koltuk altından alınan ateş değerleri makattan alınana göre 10 derece daha düşüktür.

- Çocuklarda vücut ısısı, erişkinlerden daha yüksektir.  Klasik olarak çocuklarda ateş 4 yaşa kadar makattan ölçülür. Bu yöntem en ideal olanıdır. Çocuklarda 38 derecenin üstü ateş kabul edilir. 

HANGİ TİP TERMOMETRE KULLANILMALI?

Dijital termometreler:

Genellikle en hızlı ve kesin ölçüm sonuçlarını verirler. Çeşitli şekilleri ve boyutları var. Ağızdan, makattan, koltukaltından ölçüm yapabilen türleri de bulunur. Genellikle ısı sensörünün bulunduğu esnek ve plastik bir uca sahiptir ve kolay okunabilir dijital bir göstergesi vardır.

Elektronik kulak termometreleri:

Timpanik (kulak zarına ait) ısıyı gösterir. Kullanımı hızlı ve kolaydır. Dijital termometrelere göre daha pahalıdır. Üç ay altındaki bebeklerde dış kulak yolu dar olduğu için kullanımı önerilmez.

Alın termometreleri:

Küçük bebeklerde kulak termometrelerine alternatif olabilir. Ancak makat ölçümü kadar kesin sonuç vermez.

Emzik şeklinde termometreler:

Çok güvenilir değildir. Üç ay altında bebeklerde kullanılmamalı. Ağızda birkaç dakika hareketsiz tutulması gerektiğinden kullanımı zordur.

Cıvalı cam termometreler:

Daha önceleri en sık kullanılan termometreler olmasına karşın, cıva içermesi nedeniyle tercih edilmez.

ATEŞ NEREDEN ÖLÇÜLMELİ?

Ateş makattan, koltukaltından, dilaltından ve kulaktan ölçülebilir. Dilaltı ölçümü çocuklarda pek tercih edilmez.

Makattan ölçüm:

İç vücut ısısına en yakın ve en güvenilir ölçümdür. Ancak rahatsızlık hissi ve özellikle yenidoğanlarda rektum hasarı gibi yan etkileri nedeniyle sık kullanılmaz. Makattan ölçümde 38 derecenin üzeri ateş sayılır.

Koltuk altından ölçüm:

Basit ölçüm tekniği nedeniyle sık kullanılır. 37 derecenin üzeri ateş kabul edilir.

Kulaktan ölçüm:

Hızlı ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle sık kullanılır. Kontrollerde aynı kulaktan ölçüm yapılmalı. Kulaktan ölçümde 37.8 derecenin üzeri ateş kabul edilebilir.