Hastaneye yatırılan her 100 koronavirüs hastasından biri felç oluyor
Dünya genelinde yaklaşık 45 milyon kişinin enfekte olduğu yeni tip koronavirüs pandemisi başlayalı neredeyse bir yıl oldu. İngiltere’de yer alan Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanları Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan her 100 kişiden birinin, virüsün neden olduğu kan pıhtılaşması ve sitokin fırtınası nedeniyle felç (inme) olduğunu ortaya koydu.
İngiltere’de yer alan Cambridge Üniversitesi’ndeki İnme Araştırma Grubu’ndan bilim insanları, Covid-19 ve felç arasındaki ilişkiyi anlamak için 100 binden fazla hastayı kapsayan 61 küresel çalışmayı analiz etti.
DÜNYA GENELİNDE BİNLERCE KİŞİ COVİD-19 NEDENİYLE FELÇ OLDU
Journal of Stroke adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmanın sonuçlarında koronavirüs nedeniyle hastaneye yatırılan her bin kişiden 14’ünün felç olduğu ortaya çıktı.
Çalışmanın yazarlarında Hugh Markus, bu durumun dünya genelinde Covid-19 teşhisi konulan binlerce kişinin felç olabileceği anlamına geldiğini söyledi.
Markus, “Veriler, felç oranının 0,014 olduğunu gösteriyor. Bu da hastanede yatan 100 kişiden en az birinin Covid-19 kaynaklı felç geçirdiğini ortaya koyuyor” ifadelerini kullandı.
EN SIK "AKUT İSTEMİK İNME" GÖRÜLÜYOR
Araştırmacılar, yeni tip koronavirüs nedeniyle en sık görülen felç türünün, akut istemik inme olduğunu açıkladı. Kalp hastalıklarından sonra dünya genelinde ikinci gelen ölüm nedeni olan inme, kan pıhtısının damarı tıkaması veya kan damarının yırtılması sonucu beyne giden kan akımının bozulmasıyla oluşuyor. Akut istemik inme oluştuğunda ilgili beyin hücreleri ölüyor.
YAŞ VE KRONİK HASTALIKLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Bununla birlikte, bilim insanları felç geçirme riskinin, diyabet ve kalp hastalıkları gibi altta yatan sağlık sorunlarının varlığıyla arttığını belirtti. Ayrıca yaş yükseldikçe inme görülme sıklığının da arttığı bildirildi. Ancak, araştırmacılar nadir de olsa Covid-19 hastası olan gençlerde ve önceden sağlık sorunları olmayanlarda da felcin görüldüğünü belirtti.
ASEMPTOMATİK VAKALARA DİKKAT
Öte yandan, araştırmacılar felçlerin tipik olarak enfeksiyondan birkaç gün sonra meydana geldiğini ve koronavirüsün belirtilerini asla göstermeyenleri de etkilediğini buldu. Asemptomatik vakalarda görülen felçlerin sıklığı hakkında uyarı yapıldı.
Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar, bu nedenle inme nedeniyle hastaneye yatırılan tüm hastalara, semptom gösterip göstermeksizin Covid-19 testi yapılması gerektiğini bildirdi.
COVİD-19'UN NEDEN OLDUĞU FELCİN ÖLÜM RİSKİ İKİ KAT DAHA FAZLA
Diğer taraftan, uzmanlar felç görülme riskinin cinsiyetler arasında ayrım göstermediğini, ancak Covid-19’lu felç hastalarının, virüsü taşımayan felç hastalarına göre ölüm riskinin iki kat fazla olduğunu ifade etti.
Covid-19 nedeniyle felç geçirenlerde ölüm oranın yüzde 31,5 olduğu açıklandı. Buna karşın Covid-19 olmayan felç hastalarında ölüm oranının yüzde 12 olduğu görüldü.
Bilim insanları, Covid-19’un neden felce sebep olduğunu net bir şekilde açıklamak için araştırmalarını sürdürüyor. Ancak, yaygın olarak, koronavirüsün sebep olduğu kan pıhtılaşması ve sitokin fırtınası ana neden olarak görülüyor.
COVID-19 HASTALARINDA KAN PIHTILAŞMASI NEDEN OLUYOR?
Bilim insanları daha önce yaptığı çalışmalarda, her üç Covid-19 hastasından birinin ölüm nedeninin "kan pıhtılaşması" olduğunu ortaya koydu. Pıhtılar, akciğer, kalp, beyin gibi büyük organlara ulaşıyor. Ardından kan akışının kesilmesi halinde, kalp krizi, felç, organ yetmezliği ve emboliyi ciddi durumlar ortaya çıkıyor.
SİTOKİN FIRTINASI
Bağışıklık sisteminin yaralanma veya enfeksiyona tepkisinde yer alan bir grup hücreye sitokin adı veriliyor. Stokinler problemin ortaya çıktığı yere gitmek için yarışıyor ve vücudu yabancı bir istilacıya karşı savunmak için daha fazla bağışıklık hücresi göndermesi için sinyal gönderiyor.
Vücudun kendini iyileştirmesinde önemli bir rol oynayan sitokinler bir süre sonra yıkıcı hasara yol açabiliyor. Bağışıklık hücrelerinin akışı kalıcı olduğunda, bağışıklık sisteminin korumaya çalıştığı dokulardaki hücreleri öldürmeye başlayan iltihaplanma meydana geliyor. Sitokin hücrelerinin aşırı miktarda sinyal vermesi nedeniyle çok uzun süre iltihaplanma kontrol dışı kalabiliyor. Bu iltihap ise koronavirüs hastalarının akciğerlerine dolarak solunum yetmezliğine neden oluyor. Eğer iltihaplanma kontrol edilemezse hastaların birçoğu hayatını kaybediyor.