D vitaminine dikkat! Eksikliği de fazlalığı da sorun olabiliyor

D vitamini eksikliğinin ve fazlalığının psikolojik ile fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra eklem ağrılarına da neden olabileceğine dikkati çekten Medipol Mega Üniversite Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Betül Mercan, uyarılarda bulundu.

Bu şikayetlere dikkat! Çölyak hastalığına neden oluyor

D vitamini büyük ölçüde güneş ışınları ile alınır

D vitamininin büyük ölçüde güneş ışınları etkisi ile deriden sentezlendiğini aktaran Mercan “D vitamini aynı zamanda vücudumuzda önemli rolü olan bir öncül hormondur. Vücutta kemik mineralizasyonu, kalsiyum-fosfor dengesinin düzenlenmesi başta olmak üzere pek çok metabolik-biyolojik olayda rol oynar” dedi. Mercan, D vitamininin birçok rahatsızlıkla ilişkisine dikkati çekerek “Son yıllarda yapılan araştırmalar D vitamini düzeyinin kemik sağlığı dışında kolon, prostat, meme gibi bazı kanserler, tüberküloz, hepatit gibi enfeksiyon hastalıkları, koroner kalp, hipertansiyon gibi kardiyovasküler hastalıklar ile diyabet, alerji ve alerjik astım, bazı psikiyatrik ve uyku bozuklukları ile ilişkili olduğunu gösterdi” dedi.

Tüm vücudu etkiliyor

D vitamini eksikliğinde ve fazlalığında vücudun tüm sistemlerinin etkileneceğini söyleyen Mercan, şu bilgileri verdi: “Vitamin eksikliğinde özellikle genel vücut ağrısı, sürekli enerjisiz ve yorgun hissetme, yürümekte zorlanma, baş ağrısı, değişken ruh hali, uykusuzluk, aşırı terleme, sürekli üşüme, kilo vermekte zorluk gibi şikayetlere sık rastlanır. Fazlalığında ise kalsiyum dengesi bozulacağından hiperkalsemi dediğimiz kalsiyum fazlalığına bağlı yan etkiler ortaya çıkar. Kusma, kabızlık, iştahsızlık, çok su içme, sık idrar çıkma, halsizlik, ağız kuruluğu, ateş olabilir. Ciltte kaşıntı, baş ağrısı, çeşitli psikolojik bozukluklar, aritmi, hipertansiyon, kas-kemik ağrısı, uzun kemiklerde yumuşak doku ve organlarda kalsiyum birikimlerine yol açabilir.”

Çocuklarda da ağrıya neden oluyor

Mercan, D vitamini eksikliğinin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde eklem ağrılarına neden olacağını belirterek, “D vitamini eksikliği çocuklarda rikets dediğimiz raşitizm, erişkinlerde ise osteomalazi dediğimiz klinik tabloya neden oluyor. Osteomalazide en belirgin yakınma; pelvis omurga ve kostaları (kaburgalar) içeren yaygın ağrıdır. Bu ağrı genellikle belden başlayıp, pelvis, kalça, uyluk, sırt ve kostalara yayılır. Kemik yapısının incelmesi sonucu fizik muayenede bacaklarda, göğüs ön kısmında, sırtta spinöz çıkıntılar üzerinde, pelvis ve kostalarda derin palpasyon ile yani dokunmayla hassasiyet ve ağrı ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde görülen osteomalazinin diğer bir klinik bulgusu yürüme güçlüğüne neden olan üst bacak kas güçsüzlüğüdür ki yürüme bozukluğuna sebep olur. Hastalar kollarını kullanmadan sandalyeden kalkmakta, merdiven inip çıkmakta ve yürümekte güçlük çekerler. Daha ağır osteomalazide ilk belirti kırık olabilir” diye konuştu.

Koruyucu kremsiz güneşlenin

D vitamini eksikliğinin en önemli nedeninin yeterli güneş ışığı alamamak olduğuna işaret eden Mercan, “Güneş ışığına doğrudan ve yeterince maruz kalan bir deride vücutta ihtiyaç duyulan D vitamininin tamamı karşılanabilir. Kışın güneşten alınacak D vitamin oranı düşeceğinden yazın etkili şekilde yararlanmalıyız. Yazın 11.00-15.00 saatleri arası 30 dakikayı geçmeyecek şekilde vücudun geniş bir yüzeyinin güneş ışığı ile direkt teması yeterli. Kıyafet, cam, perde gibi güneş ışığı etkisini azaltacağından ve güneş kremi kullanımı D vitamini emilimini engelleyeceğinden önerilmez. Günümüz şartlarında kapalı alanda çalışan veya uzun vakit geçiren insanlar yeterli güneş ışığı alamadığından, gebelik, obezite gibi durumlarda arttı. Koyu renk cilde sahip bireyler ve yaşlılarda da cilt yapısından dolayı D vitamini eksikliği sık görülür. Günlük D vitamini gereksinimi güneş ışınlarından alınması esastır ancak besinsel olarak da bir miktar karşılanabilir. D vitamini en fazla somon, uskumru, sardalya gibi yağlı balıklarda, karaciğer ve yumurta sarısında, maydanoz, brokoli, süt ve süt ürünlerinde bulunur. Ancak bu yeterli değilse ilaç olarak desteklenmesi önerilir” diyerek sözlerini sonlandırdı