Kan tedarikinde tek yetkili belli

Türk Kızılayı Genel Başkanı Tekin Küçükali, Aralık 2008'de Sağlık Bakanlığınca çıkarılan ''Kan ve Kan Ürünleri'' yönetmeliğiyle Türk Kızılayı'nın kan temininde Türkiye'de tek tedarikçi olacağını belirterek, bunun için tüm alt yapı çalışmalarının tamamlandığını, on-line sisteme geçtiklerini bildirdi.    

Küçükali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de kan teminin yeterli düzeyde olmadığını belirterek, toplumsal duyarlılığı artırabilmek, gerekli bağış miktarını elde edebilmek için herkesin üstüne düşen görevi yerine getirmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye'de yıllık ortalama 1.5 milyon ünite kana ihtiyaç duyulduğunu, 2008'de 750 bin ünite kan temin edildiğini dile getiren Küçükali, 2009 ve 2010'da bu sayının çok üstüne çıkmak istediklerini belirtti.

Küçükali, kan sıkıntısını bir gün herkesin yaşayabileceğini, kan bulunamadığında hasta ve hasta yakınlarının mağdur olduğunu ve kimi zaman bundan çıkar sağlayan ''kan simsarlarının' ellerine düşebildiklerini, güvenli olmayan kan temin edilerek hastanın sağlığının riske atılabildiğine dikkati çekti.

Bu tür sorunlarla karşılaşılmaması için öncelikle yeterli bağış olması ve uygun bir sistemin oluşturulması gerektiğini ifade eden Küçükali, ''Son olarak Aralık 2008'de Sağlık Bakanlığınca çıkarılan 'Kan ve Kan Ürünleri' yönetmeliğiyle Türk Kızılayı Türkiye'de tek tedarikçi olacaktır'' dedi. Ülkemizde uygulanan sistem hakkında bilgi veren Küçükali, şunları kaydetti:''Hastanelerde, bir hastanın ameliyat edilmesi kararlaştırıldığında, öncelikle hasta sahibinden birkaç kişinin hastaneye gelerek kan vermesi talep ediliyor. Bu 'kana kan' yöntemi, gelişmiş ülkelerde tamamen kalkmıştır. Gelişmemiş ülkelerde uygulanan bir yöntemdir. Bu, aynı zamanda davranış biçimi olarak da insanı aşağılayan bir sistemdir.

Bunun değişmesi gerektiğini düşündük ve bu değişiklik için öncelikle alt yapı çalışmalarına başladık. Şu an tedarikçi tek kurum olabilmek ve bunu başarıyla yürütebilmek için gerekli donanımı sağladık.''

''ON-LINE SİSTEM KURULDU''

Hazırlanan yeni donanımla ''On-line'' sisteme geçtiklerini, artık hastanelerin haftalık kan ihtiyacını bilgisayar kayıtlarından tespit ederek, belirlenen miktardaki kanı ilgili kuruma doğrudan ulaştırdıklarını anlatan Küçükali, talep haricinde acil durumlarda da kanın kurye aracılığıyla hastaneye gönderildiğini belirtti.

Küçükali, birçok ülkede kullanılan ve hastanelerle ''on-line'' bilgi alışverişi sağlayan sistemin ''Türkiye genelinde 56 ilde başarılı bir şekilde örgütlendiğini'' belirterek, şunları söyledi:''On-line sistemle hastanelerin ne zaman, hangi ameliyatı, operasyonu yapacağını kendi ekranlarımızda görüyoruz. İhtiyaç duyulan kan ürünleri ne kadarsa bunu belirliyor ve onların acil çağrı yapmasına fırsat vermeden kanı 1-2 gün öncesinden adı geçen hastaneye götürüyoruz. Talep yetmediğinde de ek olarak istenilen takviye kan ürününü gönderiyoruz.

Diyelim ki Ankara'daki bir hastanenin talep ettiği kan grubu elimizde yok. O zaman da hemen ile en yakın diğer illere bakılıyor. Zaten sistem, burada bulunmadığı için alarm veriyor ve kanın bulunduğu merkez de 'kan elimizde mevcut' diye sinyal gönderiyor. Hemen bölgeden araca yüklenen kan güvenli bir şekilde ilgili hastaneye iletiliyor. Kan taşınırken bozulmaması için belli bir ısıda olması gerektiği için, kurulan sistemle aracın içindeki ısı kontrolü merkezden takip edilerek ayarlanabiliyor.

Sistemi, 2010'a kadar tüm Türkiye geneline yaymayı hedefliyoruz.'' Sistemin uygulandığı pek çok şehirde elde edilen sonucun ''başarılı'' olduğunu ifade eden Küçükali, ''Ankara Ulus'da ve İstanbul Güngören'deki patlamalar sonrasında hiç medyada kan arandığına dair anons olmadı. Çünkü, Kızılay görevini yapmıştı'' dedi.