'Ateş düşürücüleri tedaviden sonra atmayın'
En sık kullanılan ilaçlardan ağrı kesiciler ve ateş düşürücü şuruplar, tedavi bitiminden sonra miadının bitimine kadar kullanılabilirken, sulandırılan antibiyotiklerin, enjeksiyon ürünleri ve göz merhemlerinin tedavi bitiminden sonra kalanının atılması gerekiyor.
Türk Eczacıları Birliği (TEB) Genel Sekreteri Harun Kızılay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilaçlarda son kullanım tarihinin ve saklama koşullarının çok önemli olduğunu belirterek, bunlara dikkat edilmediğinde yaşamsal sağlık sorunların görülebildiğini söyledi.
İlaçların son kullanım tarihlerinin genellikle üretimden itibaren 2 yıl olduğunu vurgulayan Kızılay, ''Son kullanım tarihi, bir ilacın etkinliğinin yüzde 100'den yüzde 90'a düştüğü zamandır. Etkinlikte yüzde 10 kayıp miadın bitişi demektir'' ifadelerini kullandı.
Kızılay, ilacın kimyasal bir madde olduğunu, yüzde 10'luk bozulmanın bazı reaksiyonları tetikleyebileceğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
''Miat bazı hormon ilaçları gibi kimi preparatlar için hayati derecede öneme sahiptir. Bu tip ilaçlarda ilacın son kullanım tarihinin geçmesi ya da ilaçta görünen fiziksel değişimler farklı sorunlara neden olabilir. Bu nedenle kesinlikle kullanım tarihine dikkat edilmelidir. Ancak bazı ilaçlar için uygun koşullarda saklandığında açıldıktan sonra da ilacın miadının bitimine kadar kullanımın sakıncası yoktur.''
İlaç, buzdolabında saklanmaz
Kızılay, ilacın, doğru zamanda, doğru yerde ve doğru dozda kullanılması gerektiğini vurgulayarak, Türkiye'de sağlık okuryazarlığında mesafe alınması gerektiğini, ilaç kullanımımında çok ciddi bilgi eksikliğinin olduğunu dile getirdi.
Kızılay şunları kaydetti:
''Örneğin, vatandaşlar ilaçları eczaneden aldıktan sonra buzdolabında saklıyor. İlaçların çoğu buzdolabında saklanmaz, içlerinde buzdolabında saklanması gerekenler var, saklanmaması gerekenler var. Eğer, ilaçların hepsi buzdolabında saklansaydı eczaneler şarküteri reyonları gibi her tarafı buzdolabıyla donatılmış olurdu.
İlaçlar, 15-25 derece arasında oda sıcaklığında saklanmalıdır. Ağrı kesiciler, özellikle çocuklar için kullanılan ateş düşürücü şuruplar, toz biçiminde ve su ile sulandırılmayan antibiyotikler ve bunun gibi ilaçlar ağızları tam olarak kapatıldıktan sonra güneş görmeyen serin bir yerde ve kutusunda saklanmalıdır. Bu koşullarda saklanan ilaçların tedavi bittikten sonra atılmaması gerekir. Çünkü, saklama koşullarına yerine getirilmiş ve görünümünde değişiklik olmamış bu tip ilaçlar, son kullanma tarihine kadar kullanılabilir.''
Kullanımdan önce sulandırılan toz şeklindeki ilaçlarla enjeksiyon için hazırlanmış ürünlerin, göz damlalarının, üstünde ışıktan bozulabileceği belirtildiği halde kutusunda saklanmamış ilaçların kesinlikle tedavi bittikten sonra kullanılmaması gerektiğine işaret eden Harun Kızılay, belirtilen ilaçlar için son kullanım tarihinin, ilacın açılmaması halinde geçerli olduğunu söyledi.
İlaçların miatlarına ilişkin yeni çalışmaya ihtiyaç var
İlaçların son kullanım tarihlerine ilişkin bir çalışmanın yapılması gerektiğine değinen Kızılay, ''İlaçların miatlarının yeniden revize edilmesine ihtiyacımız var. Bunun için bioeşdeğerlilik, saflık ve stabilite çalışmalarının yapılması lazım. Çünkü ilaçlarda bu inceleme yapılmadan milatları uzatılamaz'' diye konuştu.
Türkiye'de çok fazla ilaç savurganlığı olduğunu, bunun başta çevre kirliliğine yol açtığını, devlete ciddi bir mali yük getirdiğini vurgulayan Kızılay, ilaçların uygun tedavi süresine göre ayarlandığını ve iyileşmenin elde edilebilmesi için ilacın belirtilen miktarda kullanılması gerektiğini söyledi.
