Zehirli gazların güvenli çıkışı için baca tercihi önemli

 EMRE AYVAZ - Baca İmalatçıları ve Uygulayıcıları Derneği (BACADER) Genel Koordinatörü Muammer Akgün, bacalarda zehirli atık gazların güvenli bir şekilde atılması için "kuvvetli baca çekişi"nin istenen bir durum olduğunu belirterek, "Bir tuğla bacada sıcaklık kaybı metrede 12-18 derece iken, yalıtımlı çelik ve seramik bacalarda bu kayıp metrede 2-4 derece civarındadır. Bacalar, yalıtım yapılabilen ve standartlara uygun olan çelik veya seramik malzemeden yapılmalıdır" dedi.

Akgün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de her yıl binlerce insanın bacalardan kaynaklanan karbonmonoksit gazı zehirlenmesine maruz kaldığını ve yüzlerce insanın da buna bağlı olarak yaşamını yitirdiğini bildirdi.

Medyada yayımlanan haberlerden derledikleri bilgilerle çıkardıkları istatistiklerin sonuçlarını da paylaşan Muammer Akgün, 2011 yılından Haziran 2015'e kadar 9 bin 163 zehirlenme vakası yaşandığını, bunlara bağlı olarak bin 292 kişinin de hayatını kaybettiğini ifade etti. Akgün, bu vakaların özellikle soba, şofben, kombi ve doğalgaz sobası gibi cihazlardan kaynaklandığını vurguladı.

Alınacak bazı küçük tedbirlerle bu ölümlerin önlenebileceğini savunan Muammer Akgün, soba, şofben ve kombilerin bulunduğu odaların mutlaka havalandırılması gerektiğine işaret ederek, "Öyle ki 1 metreküp doğalgaz, saatte 10 metreküp oksijene ihtiyaç duyar. 2 kilogram ağırlığındaki bir odun, yanabilmesi için ise 30 metreküpe kadar havaya ihtiyaç duyar. Bu da yaklaşık 12 metrekare oda içindeki oksijeni sadece bir adet odun parçasının yanmasıyla tükettiğimiz anlamına gelir ki; sonucunda insanlara soluyacak oksijen kalmaz. Yanma için gerekli havayı sağlayamaz iseniz, yanma sonucu zehirlenmelere, ölümlere sebep olan karbonmonoksit gazı açığa çıkar. Sobaların olduğu odalarda uyunmamalı ve yatarken sobalar mutlaka söndürülmelidir. Ev içindeki kapılar ise ek önlem olarak açık bırakılmalıdır" şeklinde konuştu.

Akgün, bacaların kışa girerken mutlaka temizletilmesi ve bakımının yapılması gerektiğini dile getirerek, şu tavsiyelerde bulundu:

"Katı yakıtlı sobalar yılda en az iki sefer temizlenmeli, doğalgaz kullanan cihazların bakımları ise yılda en az bir kez yetkili firmalara yaptırılmalıdır. Bacalar, çatı mahyasını en az 40 santimetre geçecek şekilde yüksek olmalıdır. Bulunduğu binanın çevresinde bacaya çok yakın bina veya yükselti var ise bu yükseltileri de geçecek seviyede yüksek olmalıdır. Karbonmonoksit zehirlenmelerinin özellikle kış aylarında artmasının sebebi, bacanın içine soğuk vurgunu olmasıdır. Bacalar kesinlikle soğumamalıdır. Bacalarda zehirli atık gazların güvenli bir şekilde atılması için 'kuvvetli baca çekişi' istenen bir durumdur. Bir tuğla bacada sıcaklık kaybı metrede 12-18 derece iken, yalıtımlı çelik ve seramik bacalarda bu kayıp metrede 2-4 derece civarındadır. Bu nedenle bacalar, yalıtım yapılabilen ve standartlara uygun olan çelik veya seramik malzemeden yapılmalıdır. Eskiyen tuğla bacalar, standartlara uygun 'CE' işaretli bacalarla yenilenmelidir."

- Bacalar standartlara uygun olmalı

Karbonmonoksit zehirlenmelerini önlemenin yolunun, bacaların yürürlükteki standartlara uygun olmasından geçtiğini dile getiren Muammer Akgün, "Eğer baca standartlara uygun değilse, baca yeterli çekişi yapmıyorsa alacağınız tedbirler yetersiz kalacaktır. Eğer bacanız standartlara uygunsa, yanma sonucu karbonmonoksit oluşsa dahi baca bu zehirli atık gazı güvenli bir şekilde binadan uzaklaştıracaktır" diye konuştu. 

Bacaların "fabrika üretim kontrol belgesi"ne sahip ve ürettiği ürünlerin performans beyanını yapan firmalarca yapılması gerektiğine değinen Akgün, bacaların montajının ise "Mesleki Yeterlilik Kurumundan Bacacı Seviye 3 Belgeli" personel tarafından yapılmasının gerekliliğine işaret etti.

Muammer Akgün, özellikle doğalgazlı cihazlarda yaşanan olayların büyük bir çoğunluğunun proje dışı, gaz dağıtım şirketinin bilgisi ve kontrolü olmadan yapılan tesisat, cihaz ve bağlanan bacalardan kaynaklandığını da savunarak, "Doğalgaz tesisatlarının, cihazların ve bacaların periyodik olarak bakım ve kontrolünün yapılması için ilgili kurumlar tarafından acil olarak periyodik kontrol düzenlemesi yapılmalıdır. Kontrollerde yanlış, hatalı ve standartlara uygun olmayan uygulamalar giderilerek, yakma sistemleri güvenli hale getirilmelidir" ifadelerini kullandı.