Sokak isimleri kuş adları olan mahalle!

Sinop’ta 45 yıl önce adeta bir ‘kuş adası’ olan, yetiştirilen zeytinleriyle anılan bölgede; zaman içinde bir mahallenin gelişmesiyle; kuşlar sokak isimlerinde zeytinlikler ise mahallenin adıyla anılır oldu.

Sinop’un Ada Mahallesi ve Zeytinlik Mahallesi’nde cadde ve sokak isimleri çoğunlukla kuş isimlerinden oluşuyor. Bu durum özellikle Sinop’a gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Eski zamanlarda ağaçlarla dolu olduğu ve çok sayıda kuş çeşidinin bir arada yaşadığı bilinen bölgede bu durum aslında ibretlik bir hikayeye sahip. Mahallenin eskilerinin anlatımına göre 70’li yıllarda burası adeta bir ‘kuş adasıydı’. Sonrasında Sinop’un gelişim bölgesinde yaşanan bir heyelan yapılaşmayı bu bölgeye kaydırdı. İlk yapılaşmalarla beraber büyüyen bölgede Ada Mahallesi ortaya çıktı. Yakın zamanda da Ada Mahallesi’nin bir bölümü Zeytinlik Mahallesi olarak alınan kararla ayrıldı. Ada ve Zeytinlik Mahallelerinde eski kuş çeşitliliği görülmez zeytinlikler yetişecek alan bulamaz oldu.

O zamanları anlatan Abid Muslu, “Ada Mahallesi benim 75’li yıllarda burada meslek lisesinde okuduğum zamanlarda buralar tarlalıktı harman yerleriydi. Bu adada genelde kuşlar yaşardı. Kuş çeşitleri genelde serçe gibi, bıldırcın gibi kuşlar avlanırdı bu bölgede. 75’ten sonra burada bir mahalle oluştu. Ada Mahallesi. Genelde burası kuş bölgesi olduğu için sokaklara da genelde kuş ismi konmuştur. Sokaklardaki kuş isimleri buradaki doğal kuş cenneti olmasından kaynaklanıyor. Ondan sonra mahalle olunca burası betonlaştı. Bu kuş cinsleri buradan ayrıldılar. Çünkü yaşam bölgesi kalmadığı için bu bölgeyi terk ettiler. Çarpık planlamanın yüzünden bölgede hayvan, ağaç, kalmadığı için bu yeşillik olan zeytinlik bölgesinde zeytinler kesilerek zeytinde kalmamıştır. Zeytinlik ismi güzel zeytin yetiştiriliyordu oradan geliyor. Bu bölgede binalar yapıldıktan sonra burada zeytin üretimi ve zeytin yetiştirimi de sona ermiştir. Sadece sokak isimlerinde yaşıyor başka bir şey yok. Herhangi bir kuş cinsi yoktur. Ara ara pat pat bıldırcınlar görülür kış aylarında o da yeteri derece de kalmamıştır. Genelde yeşillik kalmadı boş bahçe alanı da kalmadı“ dedi.

Yeni neslin kendi birçok güzelliği göremediğini dile getiren Tarık Başkaya (62), “Vallahi 70’lerde 75’lerde biz bu Zeytinlik ve Ada Mahallesi’nde Eylül ayından sonra bıldırcına gelirdik lüküsle. O zaman gelenek halindeydi. 10 tane 15 tane tutardık giderdik. Hep buralar tarlaydı. Zeytinlikti. Ama biz ne yaptık. Doğayı katlettik. 85’te heyelan meydana gelince şehir bu tarafa kaydı. Heyelan sebebiyle bu tarafa kaydı. Bu tarafa kayınca da hep çarpık kentleşme oldu. Ben yönetici olsaydım bahçe içinde bir dönüm arsaya 2-3 kat yapardım. Aynı bodrum evleri gibi bir renge boyardım. Hiç olmazsa doğallıkta katardım. Eskiden saka tutardık burada kafesle. Şimdi isimleri kaldı. Leylak Sokak var, Saka Sokak var, İskete Sokak var, Melis Sokak var, Bıldırcın Sokak var hepsi var ama şimdiki nesil bunları bilmiyor. Görmüyor göremiyor. Niye çünkü doğayı perişan ettik. Bugün 7 Ocak maalesef havayı görüyorsunuz. Ben kısa kolluyla geziyorum. Eskiden kar kış kıyametti. Araçlar inemezdi. O vaziyetten ne hale geldik. Doğayı perişan edersek ne yağmur olur ne kar olur kuraklık peş peşe gelir. Tek temennim çocuklarımız da inşallah bizim gördüklerimizi görebilirler. Ama bu şekilde sadece ansiklopedilerden görürler” diye konuştu.

Sinop’un Ada ve Zeytinlik Mahalleleri’nde bulunan bazı sokak isimleri şöyle: Atmaca, Bıldırcın, Bülbül, Güvercin, Kanarya, Keklik, Kumru, Leylek, Papağan, Saka, Martı, Serçe, Sülün, Sığırcık, Çulluk, Ördek, Üveyik, Şahin, Çalı Kuşu, Kırlangıç ve Arı Sokak. Ayrıca Kartal ve Kuşlar Caddeleri'nin yanı sıra Aşiyan (kuş yuvası) isminde sokakların da bulunması Sinop’ta kuşlara olan özlemin bir göstergesi olarak nitelendiriliyor.