Erdoğan: Görüştüğüm liderler özellikle bunu soruyor!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tacikistan'da gerçekleştirilen "Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (CICA) 5. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi" kapsamındaki temasları sonrası dönüş yolunda, uçakta, aralarında Kanal 7 Genel Yayın Yönetmeni Zahit Akman'ın da bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bu tür uluslararası zirvelerde diğer ülkelerin temsilcileriyle görüşmelerinde, özellikle Türkiye'nin savunma sanayisindeki atılımlarının ilgi odağı olduğunu belirten Erdoğan, bu konuyla ilgili kendilerine teklifler ve talepler geldiğini söyledi.

Erdoğan'ın değerlendirmelerinin bir bölümü şu şekilde:

Tacikistan’ın evsahipliğinde yapılan Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı’nın 5. Zirvesi çok verimli geçti. Tüm liderler kendi sunumlarını yaptı. Cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar ve temsilcileri vardı. Yüksek katılımlı başarılı bir zirve oldu.

LİDERLERLE İKİLİ GÖRÜŞMELER

Zirve marjında ikili görüşmeler yapma imkanım oldu. Tacikistan, Rusya, Çin, Tatar, Kazakistan, İran, Özbekistan, Kamboçya ve Afganistan başkanlarıyla görüşmeler yaptım. Bu ziyaret aslında Asya coğrafyasına verdiğimiz stratejik önemin bir göstergesi. Biz bütün bölgelerle iyi ilişkiler geliştirmek için yoğun bir çaba içindeyiz.

"EĞER OYUN KURUCULAR ARASINDA YER ALACAKSANIZ, TÜM DÜNYANIN OYUN KURUCUSU KONUMUNDA OLMALISINIZ"

Bugüne kadar dış politikayı sıfır toplamlı bir oyun olarak görmedik, görmüyoruz. Bir ülke ya da bölge ile kurduğumuz ilişkiler, diğerlerine yahut üçüncü ülkelere asla karşı değil. Oyun kurucu muyuz değil miyiz; önce bunu belirlememiz lazım. Eğer oyun kurucular arasında yer alacaksanız o zaman bir bölgenin değil aslında tüm dünyanın oyun kurucusu konumunda olmanız gerek. Biz de bu ilişkileri bundan sonra aynı şekilde güçlendirmeye devam edeceğiz. Batıda, doğuda, kuzeyde güneyde, her tarafta ilişkileri geliştirmeye çalışacağız.

Zirvede yaptığım konuşmada da bu konuların altını özellikle çizdim. Tüm dünya için istikrar, barış ve işbirliğinin üzerinde ısrarla durdum.

SURİYE, KUDÜS, AFGANİSTAN, KEŞMİR, ROHİNGYA MÜSLÜMANLARI...

Suriye’de devam eden savaşı görmezlikten gelemeyiz. 4 milyona yakın mülteciyi hatırlatmadan geçmemiz mümkün değil. Bu savaşın küresel ve bölgesel etkilerine dikkat çektik. Buradaki siyasi çözüm çabalarımızı özellikle gündeme getirdik. Bir terör örgütünün bir başka terör örgütü ile yok edilmesinin doğru olamayacağına işaret ettik. Filistin konusundaki duruşumuzu burada da paylaştık. Kudüs’ün kırmızı çizgimiz olduğunu özellikle tekrar vurguladık. Afganistan, Keşmir ve Rohingya Müslümanlarının sorunlarının çözülmesi için adım atılması gerektiğini yine gündeme getirdik.

Bugün dünyada barış ve istikrarın temini için tek taraflı yaklaşımların çözüm üretemeyeceği açıktır. Bu hususu hem benim hem de zirveye katılan diğer ülke liderlerinin güçlü bir şekilde dile getirdiğini gördüm.

"MODERN İPEK YOLU'NUN İNŞASI KONUSUNDA İLGİLİ ÜLKELERLE GÖRÜŞMELER YAPIYORUZ"

Modern İpek Yolu’nun yeniden inşasını destekliyor ve ilgili ülkelerle görüşmeler yapıyoruz. Çünkü Türkiye’nin stratejik konumu çok net ortada.

Bu konuları haziran ayının sonunda Osaka’da yapılacak G20 Zirvesi’nde de gündeme getireceğim. Bu zirveler ve görüşmeler marifetiyle ülkemizin çıkarları için stratejik opsiyonları da çeşitlendiriyoruz. Karşılıklı saygı ve menfaat çerçevesinde siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerimizi herkesle güçlendirmenin gayreti içerisindeyiz

"TACİKİSTAN'A RESMİ BİR ZİYARET YAPMAYI DÜŞÜNÜYORUZ"

Konferans başlamadan önce Tacikistan ile bir heyetler arası görüşme yaptık. O görüşmede de Türkiye ile Tacikistan arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için bundan sonra neler yapabileceğimizin üzerinde durduk. İlk fırsatta Tacikistan’a resmi bir ziyaret yapmayı düşünüyoruz. Onların bize bir ziyareti olmuştu. Şimdi de bizim bir iade-i ziyarette bulunmamızın doğru olacağını düşünüyorum.

"TACİKİSTAN'LA YENİ BİR EKONOMİK HEDEF BELİRLEDİK"

Burada kendimize yeni bir ekonomik hedef belirledik. Şu andaki rakam bizim için çok tatmin edici değil. Bizim bunu süratle tırmandırmamız, asgari 1 milyar dolara ulaştırmamız isabetli olur. Dolayısyla kazan-kazan esasına göre, karşılıklı saygı ve menfaat çerçevesinde siyasi, ekonomik, kültürel ilişkilerimizi güçlendirmenin faydalı olacağı üzerinde durduk.

"TÜRKİYE'NİN SAVUNMA SANAYİSİYLE İLGİLENİYORLAR, TALEPLER, TEKLİFLER GELİYOR"

Çok yönlü bakış açısı çerçevesinde Türkiye bölgesinde ve dünyada güçlü, etkin bir aktör haline gelmiştir. Buradan geri adım atmak söz konusu değildir. Özellikle de görüşme yaptığımız ülkelerin savunma sanayimiz üzerinde durduklarını gördük. Onların bu konuda işbirliği yapma noktasındaki taleplerini, tekliflerini gördük. İnanıyorum ki Osaka’da yapacağımız G20 Zirvesi’nde de birebir görüşmelerde daha fazla vakit ayırma fırsatı bulacağımız için, oralarda da bunları ele alma imkanımız olacak.

"BU YIL DIŞ POLİTİKA AÇISINDAN ÇOK HAREKETLİ BİR YIL OLACAK"

Bu yıl bizim için çok hareketli bir yıl olacak. Osaka’dan sonra 2 Temmuz’da Çin ziyaretim var. Akabinde 22 Eylül’de katılacağım BM Genel Kurulunda da birçok ülke ile birebir görüşmelerimiz olacak. Bu arada Sırbistan ve Bosna’ya da ziyaretlerim var.

Dış politikada bu yıl çok çok hareketli geçecek. Bunların dışında belki bir Irak ve İran seyahatim olabilir.

"TURİZMİN BİZE GETİRİSİ 35 MİLYAR DOLAR OLACAK"

Avrupa ülkelerine de ziyaretlerim olması söz konusu. Bu ülkelerle özellikle ekonomik ilişkilerimiz her geçen gün artıyor. İnşallah ticaret hacmimizde, ihracatta hedefimize ulaşacağız. Turizmde 51-52 milyon turist sayısını yakalayacağız. Bunun bize getirisi 35 milyar dolar civarında. Turizm şu anda iyi gidiyor. Önümüzdeki yıl için sinyaller çok daha iyi. Turizmde hedeflere kararlı bir şekilde devam ediyoruz.

Yatırımlar konusunda ülkemiz cezbedici bir konuma gelmiş vaziyette. Başta turizm olmak üzere talepler artmaya başladı. Gerek Varlık Fonumuza gerek Yatırım Destek Ajansımıza ilgi artıyor. Onun için pazar günü yapılacak seçimin ardından inanıyorum ki uluslararası yatırımcıların, girişimci firmaların Türkiye’ye akışı daha da artacaktır.

SORU: Psikolojik ve agresif savaşların zirve yaptığı günlerden geçiyoruz. 5. Asya Zirvesi’nde nasıl bir yol haritası belirlendi? Zirve sonrasında başta Putin ve Ruhani olmak üzere, Çin ve Özbekistan devlet başkanları ile yaptığınız görüşmelerde neler konuştunuz?

"RUSYA İLE TİCARET HACMİ HEDEFİMİZ 100 MİLYAR DOLAR"

Rusya ile aramızdaki ikili ilişkiler çok çok iyi bir noktada. Türkiye’nin ticaret hacminin en yüksek olduğu ülke Rusya. Şu anda 25 milyar doların üzerindeyiz. Belirlediğimiz hedef 100 milyar dolar. Rusya ile ilişkilerimiz derinlikli bir şekilde ilerliyor.

Bu yıl sonu itibarıyla Türk Akımı'nın açılışını yapacağız. Bu da ayrı bir güç. Buradan Avrupa’nın değişik ülkelerine bizim üzerinden -birlikte tasarruf kullanmak suriyetiyle- doğal gaz akıtılacak. Bu çok önemli. Biz de artı ihtiyaçlarımızı buradan sağlayabileceğiz.

"RUSYA'YA NÜKLEER SANTRAL İÇİN 100 MÜHENDİS GÖNDERMİŞTİK, 100 DAHA GÖNDERDİK"

Rusya ile yürüttüğümüz bir diğer konu da nükleer enerji santrali çalışmalarımız. Daha önce 100 kadar mühendis gitmişti. Onlar orada belli bir eğitim aldı. Ardından 100 kadar kişilik ikinci bir ekip daha gönderildi. Bunlar da eğitim aldı. Bunlar artık nükleer enerji santralimizin beyinleri. Burası hızla devam ediyor.

"S-400'LER TEMMUZ'UN İLK YARISINDA GELİYOR"

Bu arada Rusya ile S-400 konusunu da görüştük. Zaten S-400 konusu bitmiş vaziyette. Herhangi bir olumsuzluk sözkonusu değil. Öyle zannediyorum ki Temmuz ayının ilk yarısında artık onlar da gelmeye başlayacaktır. Bu konuyla ilgili takvimi arkadaşlarımız takip ediyor.

"ÇİN İLE TİCARET HACMİ HEDEFİMİZ 50 MİLYAR DOLAR"

Ayrıca Çin’le ilişkilerimizde de hedef büyütüyoruz. Türkiye ve Çin olarak 50 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşmayı Sayın Şi Cinping’e teklif ettim. Kendileri de buna çok sıcak baktı. İthalat ve ihracattaki birçok kalem üzerinde ne gibi adımlar atabileceğimiz üzerinde durduk.

"ÇİN SERMAYESİNİN TÜRKİYE'YE GİRİŞİ ÇOK ÖNEMLİ"

Bizim için şu anda Çin ile atacağımız adımlarda Çin sermayesinin Türkiye’ye girişi çok önemlidir. Kars-Edirne demir yolu konusu büyük önem arz ediyor. Kuşak ve Yol projesine girdiği için buna Çin de büyük önem veriyor ve çok fazla ilgi gösteriyor. Sadece Kars-Edirne de değil, bunun dışında Türkiye’deki birçok demiryolu projesine Çin’in baştan beri ilgisi var. İnanıyorum ki birçok raylı sistemi onlarla yapma fırsatını yakalayacağız.

FİLİSTİN KONUSU, BM'NİN TUTUMU VE MUHTEMEL ULUSLARARASI MEKANİZMA

SORU: BM’de Filistin meselesi hiçbir çözüme kavuşmadı. Hatta yıllar geçtikçe Filistinlilerin aleyhine gelişmeler oldu. 27 ülkeli yapıda Filistin meselesine değişik vizyon getirilebilir mi? Uluslararası baskı mekanizması kurulabilir mi?

Kurulmaması için aslında hiçbir sebep yok. Kurulabilir, kurulmalı. Bunların hepsini geçelim İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) var. Buradaki dönem başkanlığımızda çok ciddi, kararlı bir adım attık. BM Genel Kurulu’ndan çok önemli bir kararı çıkarttık. Demek ki isteyince oluyor. Bütün mesele o.

"ARAP LİGİ'NDEN FİLİSTİN KONUSUNDA MAALESEF SIKI BİR DURUŞ GÖREMEDİK"

Ama bir Arap Ligi’nden bugüne kadar Filistin meselesinde çok sıkı bir duruş maalesef göremedik. ‘Yüzyılın Anlaşması’ deniliyor. Burada da İİT üzerinde çok büyük sorumluluk var.

"BU KONUYU HAFİFE ALAMAYIZ, BU TARİHİ BİR SORUMLULUKTUR"

Bu konuyu hafife alamayız. Bölge ülkeleri olarak üzerimizde önemli sorumluluk olduğuna inanıyoruz. Hatta ben biraz daha ileri gidiyorum.

"SUUDİ ARABİSTAN'IN SORUMLULUK ÜSTLENMESİ LAZIM"

Suudi Arabistan’ın burada sorumluluk üstlenmesi lazım. Bu tarihi bir sorumluluktur. Bundan kaçan, gelecek nesillere bunu anlatamaz. Geçmişte orada olan tahribatları nasıl gelen idareciler, yöneticiler bu kuşaklara anlatamıyorsa, yarın da o nesiller bunun hesabını soracaktır.

SORU: İran medyasında ABD-İran krizi korusunda, Türkiye’den ABD’nin destek beklentisi olduğu haberleri yer alıyor. ABD krizde Türkiye’yi taraf olarak görme beklentisi içinde mi? Ruhani sizden özel talepte bulundu mu?

Biz daha çok ikili ekonomik ilişkiler üzerinde durduk. İkili ekonomik ilişkilerimizin dışında da bölge için ‘Yüzyılın Anlaşması’ denilen plan üzerine bir görüşmemiz oldu. Ayrıca dışişleri ile hazine ve maliye bakanlarımız arasında devam eden bazı ilişkiler var. Önümüzdeki hafta içerisinde nerede nasıl biraraya gelecekleri konuşuldu. Bankalar arasındaki ilişkileri ve diğer konuları masaya yatıracaklar.

ERDOĞAN-BAHÇELİ GÖRÜŞMESİ

SORU: Sayın Devlet Bahçeli ile kritik zamanlarda görüşmeler gerçekleştiriyorsunuz. Bu sefer görüşme isteğiniz neden kaynaklandı? Sadece İstanbul seçimlerini mi konuştunuz?

Cumhur İttifakı’nın sağlıklı yürümesi konusunda zaman zaman bir araya gelmemiz şart. Bu zaman zaman şahsımdan, zaman zaman Sayın Bahçeli’den geldi. Hem yerelde hem genelde. Bizim Cumhur İttifakımız sadece yerelde devam eden bir süreç değil. Aynı zamanda parlamentodaki çalışmalarla genele sirayet eden bir süreçtir ve bu konuda da Sayın Bahçeli ile sağolsun sağlıklı iletişimimiz var. Grup başkanvekillerimizin kendi aralarında sağlıklı ilişkisi var. Çalışmaları birlikte yürütüyoruz. Seçime 10 gün var ve gelişmeleri gözden geçirelim dedik. Sayın Bahçeli, ayın 14’ünden itibaren kendisinin de İstanbul’da olacağını söyledi.

Karşımızda dörtlü bir ittifak var. Bizim ittifakımızın farklı özellikleri var. Bizim ittifakımız hem milli hem yerli. Bir diğer özelliği de yerelle ilgili çok ciddi bir tutarlılığa sahip olması. Ayrıca İstanbul gibi bir şehre hizmet noktasında çok ciddi bir perspektif ortaya çıktı.

31 MART SONRASI OLUŞAN DURUMUN ÇOK SAĞLIKLI ÇALIŞMASI MÜMKÜN DEĞİL

31 Mart seçiminde çıkan neticeye baktığımızda -meclisler seçilmiş, komisyonlar belirlenmiş, başkanvekilleri belirlenmiş, neredeyse bütünüyle Cumhur İttifakı var. Ortada sadece bir belediye başkanının seçimi var. Bu şuna benziyor; parlamentosu olmayan bir başkan, aynı şekilde kabinesi olmayan bir başkan, aynı şekilde birçok kurulu olmayan bir başkan…

Bunun çok sağlıklı çalışması mümkün değil. Hele hele bu yerelde hiç mümkün değil. Bütçenizi yapacaksınız, bütçenize onay verecek yer meclis. İmarı geçireceksiniz, komisyon müsade etmeyince geçmez. ‘Bana komisyon müsade etmedi, ne yapayım’ diyemezsin ki...

"İSTANBUL'DA 24-25 YILDIR NE YAPILMIŞ DİYE SORUYORLAR"

Halkımıza bazı gerçekleri doğru anlatmak lazım ki neticeye sağlıklı gidelim. İstanbul’un kaybedecek vakti yok. İstanbul kendini ispatlamış bir zihniyetle zaten yönetilmiş. İstanbul’da 24-25 yıldır ne yapılmış diye soranlar, herhalde Avrasya Tüneli’nden, Marmaray’dan, Üçüncü Köprü’den hiç geçmedi. Eskiden İstanbulda kavşak mı vardı, Metrobüs mü vardı. Bunları bu hükümet yaptı. Adayımız Binali Yıldırım Bey’in burada çok ciddi emekleri var.

"SÜRESİZ NAFAKA İÇİN ÇALIŞMALARIMIZ SÜRÜYOR, MASADA KALMASI DOĞRU DEĞİL"

SORU: Tatilden önce TBMM’ye gelmesi düşünülen bazı yasalar var, ceza indirimi ve süresiz nafaka gibi… Sayın bakan çalışmaların tamamlandığını ve meclise geleceğini duyurmuştu. Bu yasalarla ilgili değerlendirmeniz nedir?

Süresiz nafaka ile ilgili çalışmaları Adalet Bakanlığındaki arkadaşlarımız, çeşitli akademisyenler, STK’larla beraber yürütüyorlar. Adil bir karar verme açısından bir tarafı koruyacağız diye bir tarafa zulmetmek olmaz. Burada adil bir neticeye ulaşmamız gerekecek bu işin masada kalması da doğru değil.

SORU: Yurt dışı gezileriniz içinde bu gezinin bir diğer özelliği de kadın gazetecilerin sayısının çokluğu. Kadın gazetecilerin yoğun olmasının verdiği mesajı var mı?

Tacikistan gezisinde özellikle olmalarını istedim. Burası birçok arkadaşımızın gidip geldiği bir yer değil. Bu coğrafyayı görmelerini istedim. Bu defa bu sebeple hanım arkadaşlarımızın sayısını artırmak istedim.

Ayrıca şunu da eklemek isterim. Ben siyasi hayatım boyunca siyasette kadınların varlığını ve etkinliğini önemsemiş bir insanım. Kadınların siyasette olduğu gibi toplumsal alanın her yanında, özellikle de medyada varlık göstermesi son derece kıymetli bulduğum bir husus. Bir mesaj vermemiz gerekirse, bu fotoğraf böylesi bir mesaj olarak okunabilir.

"ŞANGAY BEŞLİSİ'NE TÜRKİYE'NİN DE DAHİL EDİLMESİ ÇOK GÜZEL BİR GELİŞME OLUR"

Asya tarafında dünya açısından çok değişik bir güç dengesi oluşuyor. Burada dünyaya hükmeden liderler var. Şangay Beşlisi etkin ülkeleri buluşturuyor. Doğrusu benim de şahsi kanaatim Şangay Beşlisi’ne burada olduğu gibi Türkiye’yi dahil ederlerse çok güzel bir gelişme olur.