İbrahim Kalın'dan Ukrayna açıklaması: Yeni bir Soğuk Savaş dönemine girdik

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin, "Türkiye, bu kritik süreçte barış, istikrar, güvenlik ve adaleti tesis etmek için dengeli tutumunu koruyacak ve çok yönlü girişimlerini sürdürecek." ifadelerini kullandı.

Ukrayna krizi derinleşerek devam ediyor.

Karşılıklı hatalar, yeni güç dengesi arayışları ve kısa vadeli çıkar hesapları, orta-uzun vadede büyük stratejik kayıplara ve insani dramlara neden olacak.

Yeni bir soğuk savaş dönemine girdik.

Bu savaşın etkileri on yıllar sürecek.

— Ibrahim Kalin (@ikalin1) April 13, 2022

Kalın, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Ukrayna krizinin derinleşerek devam ettiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Karşılıklı hatalar, yeni güç dengesi arayışları ve kısa vadeli çıkar hesapları, orta-uzun vadede büyük stratejik kayıplara ve insani dramlara neden olacak. Yeni bir soğuk savaş dönemine girdik. Bu savaşın etkileri on yıllar sürecek. Gıda ve enerji güvenliğinden, jeopolitik dinamiklere ve bölgesel ittifaklara kadar her alanda yeni dengeler kurulacak. Türkiye bu kritik süreçte barış, istikrar, güvenlik ve adaleti tesis etmek için dengeli tutumunu koruyacak ve çok yönlü girişimlerini sürdürecek."

MURAT YETKİN: TÜRKİYE BU KRİTİK SÜREÇTE BARIŞ, ADALET VE İSTİKRARI TESİS ETMEK İÇİN ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEK

Bu açıklamalardan sonra gazeteci Murat Yetkin; İbrahim Kalın'ın sözlerini şu cümlelerle analiz etti:

"Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın sözcüsü İbrahim Kalın; 13 Nisan'da Twitter üzerinden birbiri ardına iki yayın yaptı. Bu yayınların en önemli kısmı Türkiye'nin de "Yeni bir soğuk savaş dönemine girdik" saptaması yapmasıdır. Bu saptamaya bağlı olarak "bölgesel ittifaklar" dahil, "yeni dengeler kurulacak" saptaması da önemlidir, birazdan yakından bakacağız. Ancak bu açıklamayla Türkiye'nin -güvenlik ve savunma boyutu dahil- dış politikasında son dönemdeki manevralardan daha kapsamlı bir değişikliğe hazırlandığını söyleyebiliriz.

Çünkü, ilk olarak Kalın, Erdoğan'ın sadece sözcüsü değil, Güvenlik ve Dış Politikalar Baş Danışmanı ve bana sorarsanız Batı demokrasilerinde gördüğümüz türden, gerçek anlamda tek danışmanı. Erdoğan Kabinesinin ve Milli Güvenlik Kurulunun üyesi. Erdoğan'ın bazı ülke liderleriyle görüşmelerine, tercümana da gerek duymadan yanında sadece Kalın ile girdiği biliniyor.

İkincisi, bu açıklama ne bir polemik üzerine ne herhangi bir iç veya dış politika çıkışına cevap olarak yapıldı. Türkiye adına bir manifesto olarak okumamız mümkün.

Üçüncüsü, Rusya'nın Ukrayna istilasını genişletme eğilimi gösterdiği bir sırada yapıldı.

KARŞILIKLI HATALAR, GÜÇ DENGESİ, ÇIKAR HESAPLARI

Kalın'ın "Soğuk savaşa girdik, dengeler değişecek" açıklamasının ayrıntılarına.

Saptamaları cümle alıp tahlil etmeye çalışacağım:

1-) "Ukrayna krizi derinleşerek devam ediyor."

Ankara'ya göre, soğuk savaş dönemine Ukrayna krizinin derinleşmesiyle girilmiştir. Krizin Türkiye'nin de kolaylaştırma çabalarına rağmen kısa sürede kontrol altına alınabileceği umutlarının kalmadığını, ya da çok zayıfladığı saptamasının yapıldığını çıkarabiliriz. Nitekim ikinci cümlede bu karamsarlığın neden ve sonuçları özetlenmiş.

2-) "Karşılıklı hatalar, yeni güç dengesi arayışları ve kısa vadeli çıkar hesapları, orta-uzun vadede büyük stratejik kayıplara ve insani dramlara neden olacak."

Ankara; Ukrayna krizinin derinleşmesini sayılan üç nedene bağlıyor. Suçlanan sadece Rusya ve Ukrayna değildir; ABD, AB, Türkiye'nin karar ortağı olduğu NATO ve Çin bu resme dahildir. Zaten orta-uzun vadede stratejik kayıplar ve insani dramlardan söz edilmesi, çatışmanın küresel boyuta, belki de nükleer silahların kullanılması ihtimaline işaret ediyor. Son günlerde yönetim değişikliğine sahne olan Pakistan'ın da bir nükleer güç olduğunu unutmayalım.

3-)"Yeni bir soğuk savaş dönemine girdik. Bu savaşın etkileri on yıllar sürecek."

YENİ SOĞUK SAVAŞ İTTİFAKLARI

4-)"Gıda ve enerji güvenliğinden, jeopolitik dinamiklere ve bölgesel ittifaklara kadar her alanda yeni dengeler kurulacak."

Yeni ittifaklar bahsi bu cümlede önümüze geliyor. Burada Türkiye'nin NATO ittifakından çıkmasının kast edilmediği açık. Rusya giderek artan ve arttıkça Çin'in desteğine mecbur kalacak bir siyasi-askeri hareket hattı izlerken, Türkiye'nin Batı ittifakından kopması ihtimali görülmüyor. Rusya'nın bütün uyarılarına karşı İsveç ve Finlandiya'nın da NATO üyeliği başvurusuna hazırlandığı bir dönemdeyiz. Üyelik için Türkiye'nin de oyu gerekiyor örneğin.

Ancak Kalın'ın açıklamasında tematik ittifaklar üzerine kurulu muhtemel dengelerin de izleri var. Bunun anlamı, bir konuda anlaştığınız ülke veya ülkelerle her konuda anlaşmanızın gerekmeyeceği olabilir.

TÜRKİYE: DIŞARIDA AYRI İÇERİDE AYRI

5-) "Türkiye bu kritik süreçte barış, istikrar, güvenlik ve adaleti tesis etmek için dengeli tutumunu koruyacak ve çok yönlü girişimlerini sürdürecek."

Bunun anlamı Türkiye'nin NATO içinde kalmakla beraber özerk tutumunu devam ettirmek isteyeceğidir. Savaşın yayılması halinde de Türk devletinin olabildiğince çatışma tarafı olmaktan kaçınmaya çalışacağı anlaşılıyor; Türkiye'ye bir saldırı gelmedikçe doğrusu da bu olur."