Ali Şükrü Bey neden öldürüldü?

Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey 1. TBMM’de Mustafa Kemal’e yaptığı sert eleştirilerle tanınmıştı. 1923’te siyasî bir cinayete kurban giden Ali Şükrü Bey’in öldürülmesinin perde arkasındaki gelişmeler bu ay Derin Tarih’te. İsmail Akbal tarafından kaleme alınan yazı cinayetin bilinmeyenlerini gün yüzüne çıkartıyor.

KARANLIK VE GİZEMLİ BİR GECE

27 Mart 1923 Salı gecesi, İkinci Grup önderlerinden Trabzon Mebusu Ali Şükrü Bey, birdenbire ortadan kayboldu. Bu kayboluş muhalefeti oldukça telaşlandırmıştı ve onun siyasî bir saldırıya maruz kalmış olabileceği, bir daha sağ olarak Meclis’e dönemeyeceği endişeleri hakimdi. Meclis gergin ve tedirgindi.

Kamuoyuna göre Ali Şükrü’nün kayboluşunun ardında İttihat ve Terakki’nin komitacıları vardı, çünkü komitacı geleneğin izleri açıkça ortadaydı. Hasan Fehmi, Ahmet Samim cinayetlerini işleyen komitacı yapının muhalifleri öldürme geleneği tekrar hortlamıştı. Ali Şükrü de muhalif kanadın en keskin uçlarından biriydi.

BÜTÜN DELİLLER ORTADA BIRAKILMIŞ

Eldeki deliller ve tutukluların ifadelerine göre cinayet şöyle gerçekleşmişti: Mustafa Kaptan, Ali Şükrü Bey’i kahvehaneden dışarı çağırarak Topal Osman Ağa’nın çok hasta olduğunu, kendisiyle görüşmek istediğini söylemişti. Ardından birlikte Topal Osman Ağa’nın evine gitmişlerdi. Ali Şükrü Bey ikram edilen kahveyi içerken arkadan gelen iki kişi onu ellerindeki iplerle boğarak öldürmüştü.

Burada dikkatleri çeken husus şuydu: Hiçbir komitacı böyle açık delil bırakmaz. Çünkü onlar profesyonel suikastçılardır ve karda yürürler izlerini belli etmezler. Daha önce işlenen cinayetlerin hiçbirinin failinin bulunamaması bunun en açık göstergesidir. O halde burada delillerin ortada bırakılmasının nedeni ne olabilir? Cevap basit: Cinayeti Topal Osman’ın üzerine yıkmak…

KATİLLER DE AZMETTİRİCİLERİ DE ÇANKAYA'DA!

Topal Osman’ın Ali Şükrü’yü öldürmesi Çankaya’nın emri miydi? Katillerin “Efendisi” kimdir? Muhalefete göre bu isim Mustafa Kemal’di. Bu savı ortaya atan yalnızca Trabzonlular da değildi. Doğru ya da yanlış ama Faik Ahmet Barutçu anılarında İnönü’nün emri verenin Mustafa Kemal olduğunu bizzat kendisine anlattığını söylemektedir. Cinayetin sonuçlarına baktığımızda Ali Şükrü Bey’in öldürülmesiyle bütün muhalefet Meclis dışına atıldı.