O makineyle yaptılar! Bilim insanları 'zamanı geriye aldı'

Bilim insanları, kuantum bilgisayarı kullanarak zamanın yönünü tersine çevirdiklerini duyurdular.

Rus, Amerikalı ve İsviçreli bilim insanlarının yürüttüğü çalışmanın temel fizik kurallarına ters düştüğü ve evreni yöneten kurallarla ilgili algıları kökünden değiştirme potansiyelinin olduğu belirtiliyor.

Akademik bir dergi olan 'Scientific Reports'ta yayımlanan araştırmanın kuantum bilgisayarlarının işleyişine dair de yeni fikirler verebileceği düşünülüyor.

Araştırmacılar, deneyin elektronlar ve kuantum fiziği kullanılarak gerçekleştirildiğini ifade ediyor ve "En basit benzetmeyle bilardodaki açılış vuruşuyla dağılmış olan topların tekrar başlangıçtaki yerlerine dönmesine benzer bir eylemi gerçekleştirdik" diyor.

Moskova Fizik ve Teknoloji Enstitüsü'nden Gordey Lesovik, "Zamanın termodinamik yönünün tersine hareket eden bir durumu yapay olarak oluşturmayı başardık" diye konuştu.

Bu deneyin gerçekleştirilmesini sağlayan 'zaman makinası', elektronlardan ve kuantum bilgisayarları için kullanılan veri birimi olan kubitlerden oluşuyor.

Günlük hayatta kullanılan bilgisayarlardaki ikili kodalama sisteminde birimler 0 ve 1 ile ifade ediliyor. 0 ve 1'lerin dizilimi ise kodun oluşmasını sağlıyor. Kubitler ise 0 ile 1 değerini almanın yanında her iki değeri de temsil edebiliyor.

Yapılan "zamanda yolculuk" deneyinde kullanılan kuantum bilgisayarında kubitlerin giderek daha karmaşık bir şekilde 0'dan 1'e ve tam ters yönde veri birimi değerini değiştirdiği ifade ediliyor.

Bu süreçte kodu oluşturan değer dizisi tamamen kayboluyor. Üçgen şeklinde duran bilardo toplarının tek ıstaka vuruşuyla rastgele dağılmasına benzetiliyor.

Kuantum bilgisayarındaki bir diğer program ise kendi kendine evrilen bu kod kaosu içerisinden bir düzen yaratıyor ve kubitler başlangıçtaki noktalarına geri dönüyor.

Yani araştırmacılar, ıstaka vuruşuyla dağılan bilardo toplarının bilardo masası üzerinde rastgele hareket ettikten sonra başlangıç noktalarına geri dönüp yeniden bir üçgen halinde durmalarına benzer bir eylemi, kuantum fiziği yoluyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyorlar.

Araştırmayı yürüten ekip, iki kubit ile çalıştıklarında 'zamanı geri döndürme' başarı oranının yüzde 85 olduğunu ifade ediyor. Kubit sayısı üçe çıktığında ise bu oran yüzde 50'ye düşüyor.

Araştırma ekibinden Gordey Lesovik, "Algoritmamız ileride daha da geliştirilebilir ve kuantum bilgisayarlarının karşılaştığı hataları azaltabilir" diyor.