Yerli yazılım koronavirüsü tek seferde görüyor

EÜ Fen Fakültesi Fizik Bölümünden mezun olduktan sonra yüksek lisans eğitimini Kanada'daki Ryerson Üniversitesinde tamamlayan ve ardından İngiltere'deki Oxford Üniversitesinde akciğer görüntüleme sistemleri üzerinde çalışmalar yapan Özkan Doğanay ekibiyle birlikte geliştirdikleri yerli yazılım ile dikkatleri üzerine çekti.

Yurda döndükten sonra "Temel Onkoloji Ana Bilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi" olarak göreve başladığı EÜ'deki Fonksiyon ve Anatomik Akciğer Görüntüleme Laboratuvarında çalışmalarını sürdüren Doğanay, 6 bilim insanının katkısıyla, Kovid-19 hastalarına ait bilgisayarlı tomografi (BT) görüntülerini başarılı şekilde analiz edip raporlayan bir yazılım geliştirdi.

Ege Üniversitesi Temel Onkoloji Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Özkan Doğanay yazılımla ilgili "Yaptığımız çalışmalarda fark ettik ki Kovid, akciğerlerin sadece alt kısımlarını değil aynı zamanda üst kısımlarını da çok ciddi oranda etkiliyormuş. Fakat dünyada kullanılan diğer yazılımlar bunu gözden kaçırdılar" dedi.

İki yılda geliştirilen yazılımın, lisanslama işleminin ardından hastanelerde kullanılması hedefleniyor.

BU YAZILIM YERLİ VE MİLLİ

Özkan Doğanay, son dönemde radyologlar arasında BT görüntülerinin gözle değil yapay zekayla değerlendirilmesinin yaygınlaştığını belirtti.

Akciğer hastalığı şüphesi taşıyan kişilerin genellikle BT'sinin çekildiğini hatırlatan Doğanay, şöyle devam etti:

"Bu BT çekimi çok kapsamlı bir çekim. Binlerce veriden oluşan bir çekim. Bunu uzman radyologlarımız görsel olarak değerlendiriyorlar. Onlar ne kadar deneyimli, başarılı olursa olsun her detayı gözleriyle bakarak yakalayamıyorlar. Biz bu aşamada yazılımlar geliştiriyoruz. Yapay zeka algoritmaları kullanıyoruz. Gözle değerlendirilmesi mümkün olmayan detayları dakikalar içinde analiz edip raporlayan yazılımlar geliştiriyoruz."

Kovid-19 vakalarının arttığı dönemde radyologların iş yükünün arttığını ve bu alandaki yazılımların daha da önemli hale geldiğini belirten Doğanay, şunları kaydetti:

"Özellikle yazılım üzerine gelişmiş ülkeler, Güney Kore, İngiltere, yapay zeka yazılımları geliştirdiler. Biz de onların bir adım önüne geçecek algoritmaları burada geliştiriyoruz. Biz ne yapıyoruz; BT görüntülerini dakikalar içinde analiz edip piksel piksel her bir data verisini analiz edecek yazılımları geliştiriyoruz. Yaptığımız çalışmalarda fark ettik ki Kovid, akciğerlerin sadece alt kısımlarını değil aynı zamanda üst kısımlarını da çok ciddi oranda etkiliyormuş. Fakat dünyada kullanılan diğer yazılımlar bunu gözden kaçırdılar."

Yazılımın Ege Üniversitesi imkanlarıyla geliştirildiğini ifade eden Doğanay, "Bu yazılımları biz kendi laboratuvarımızda, kendi öğrencilerimizle, kendi yazılım uzmanlarımızla birlikte geliştiriyoruz. Dolayısıyla yerli ve milli." ifadelerini kullandı.

Doğanay, amaçlarının bu teknolojiyi birkaç yıla kadar hastanelerdeki sistemlere geçirip, rutin şekilde kullanılmasını sağlamak olduğunu da sözlerine ekledi.

DİĞER AKCİĞER HASTALIKLARININ TEŞHİSİNDE DE KULLANILACAK

Ekipte yer alan doktora öğrencisi moleküler biyolog Elif Soya ise geliştirilen yazılımın Kovid-19'un akciğerlerde oluşan tahribatı sayısal olarak çıktı veren bir yazılım olduğunu ifade etti.

Yazılımın tedavi sürecinde büyük kolaylık sağlayacağını anlatan Soya, "Geliştirdiğimiz yazılım, hastalığın yüzde olarak ne kadar ilerlediğini veya gerilediğini sayısal bir çıktı oluşturarak bize verebilen bir yazılım." dedi.

Dünyadaki benzerleriyle karşılaştırdıklarında kendi yazılımlarının daha iyi sonuç verdiği anlatan Soya, şöyle konuştu:

"Şu an bizim geliştirdiğimiz yazılım Kovid-19'a özel bir yazılım. Fakat bu akciğer kanseri veya herhangi bir akciğer kanseri tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliği ve daha bir sürü farklı hastalıklarda, akciğerle ilgili hastalıklarda da yani kullanılabilecek duruma getireceğiz. Ticari olarak lisanslayıp, sunmayı düşünüyoruz."