Türk Tiyatrosu Dergisi online erişime açıldı

100 yıllık Şehir Tiyatrosu arşivinin kodlanarak kütüphane programına geçirilmesi ve dijital ortama aktarılması için bir yıldır çalışma yürüten Şehir Tiyatroları Arşiv Birimi,  kodlama işlemini tamamladı. Araştırmacılar için çok önemli bir belge niteliği taşıyan Türk Tiyatrosu Dergisi ise öncelikli olarak dijital ortama aktarılarak, online erişime açıldı. 

İlk sayısı 15 Şubat 1930 tarihinde, Muhsin Ertuğrul yönetiminde, ‘’Darülbedayi’’ adıyla yayınlanan ve ilk 59 sayısı bu isimle çıkan Türk Tiyatrosu Dergisi, sanatçıların jübile sayıları, turne sayıları ve çocuk temsilleri gibi özel sayılarla birlikte toplam 501 sayıya ulaştı. Derginin son sayısı Ekim 2013 tarihinde yayınlandı.

Oldukça kapsamlı bir içeriğe sahip olan olan Türk Tiyatrosu Dergisi’nde, Şehir Tiyatrosu ve Dünya Tiyatrosundan haberler; oyuncuların yazıları ve oyunları; Muhsin Ertuğrul’un, Ertuğrul Muhsin adıyla yazdığı yazıların yanı sıra, derginin yayın yönetmeni olarak, ‘Perdeci’ mahlasıyla yazdığı yazılar; Avrupa ve Amerikalı akademisyen ve araştırmacıların makalelerinin oyuncular tarafından yapılmış çevirileri ve Şehir Tiyatrolarının o sezon oynamakta olduğu oyunların künyeleri yer alıyor. 

Türk Tiyatrosu Dergisi’nin sadece üç sayısından öğreniyoruz ki Darülbedayi’nin sahnelenen ilk oyunu olan ‘Çürük Temel’in yazarı ve o dönem Comedie Française’in Sanat Yönetmeni Emile Fabre, 1930 yılında İstanbul’a gelmiş. 1930’larda Tiyatro sezonu 6 ay sürüyormuş ve bir sezon içinde ortalama 15 farklı oyun oynanıyormuş. 

1975 - 76 sezonunda Beklan Algan, Zeynep Aksoy’un yazdığı ‘Adsız Oyunu’, yanan Dram Tiyatrosu’nun hemen yanındaki marangozhanede sahnelemiş. On beş temsilde toplam 4.400 kişinin izlediği oyun yeni bir rekor kırmış. Mekân, gündüzleri marangozhane olarak, akşamları ise Tepebaşı Deneme Sahnesi olarak kullanılmış. Yine aynı sayıdan, ‘’Öğle Tiyatrosu’’ uygulamasının başlatıldığını, Beyoğlu Yeni Komedi Tiyatrosu’yla, Fatih Tiyatrosu’nda hafta içi 12.15–13.15 arasında ücretsiz oyunlar oynandığını ve seyircinin bu oyunları, sandviçini yerken izleyebildiğini; Ekim 1975 de ‘Gezici Kahve Tiyatroları’ projesi ile kahvehanelerde meddah oyunlarının oynandığını öğreniyoruz.

Türk Tiyatrosu Dergisi’nin bütün sayılarını PDF formatında görebilmek ve indirebilmek için Şehir Tiyatroları web sayfasından ‘Kütüphane Arşivi’ne girince arama motoruna ulaşan araştırmacılar, arama butonuna tıklayınca açılan seçeneklerden ‘tümü’ nü seçerek dergi adını yazdıklarında, derginin bütün sayılarına ulaşabiliyorlar.