'PKK vuruyor milliyetçilik artıyor'
Türklüğü en iyi tanımlayan sıfatlar... Türklüğe en çok zarar verenler... Dışarda Türkiye'yi en çok tanıtanlar ve en milliyetçi liderler. İşte Tempo'nun milliyetçilik araştırması
Tempo dergisinin yaptığı 'milliyetçilik' araştırmasının sonuçlarına göre Türk toplumunun çoğunluğu Avrupa Birliği'ni (AB) desteklerken Türk olmaktan da gurur duyuyor. Ama bunun için seçilen tanım milliyetçilik yerine vatanseverlik ya da Türkiyelilik olarak ifade ediliyor.
Haftalık haber dergisi Tempo, Türkiye’deki kimlik ve milliyetçilik olgularını masaya yatırdı. İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Infakto Research Workshop’un katkılarıyla yapılan anketin sonuçları, Türkiye’nin AB, milliyetçilik ve kimlik konularındaki fikirlerini gözler önüne seriyor. 15 ilin kentsel ve kırsal yerleşim alanlarında 800 kişiyle yüz yüze yapılan görüşmelerde Türkiye insanının milliyetçilik ve Türk denildiğinde ne anladığı, vatanseverlik kavramına yaklaşımı, Türklük tanımı ve bu tanımın nelere göre değiştiği sorgulanıyor.
Araştırmanın sonuçları ise hayli şaşırtıcı. AB üyeliğine çoğunlukla destek veren Türk toplumunun yüzde 58’i üyelik sürecini olumlu değerlendiriyor. Ancak AB’nin Türkiye’yi bölme amacı taşıyıp taşımadığı sorusuna verilen cevaplar bu konuda kafaların karışık olduğunu gösteriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 50’si bölünmekten çekinirken milliyetçi olmadığını söyleyenlerle Kürtçe bilenler bu inancı paylaşmıyor.
Yüzde 83'lük bir oranla Türk olmaktan gurur duyan toplumun büyük bir bölümü Türklük tanımında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayı ön plana çıkarıyor. Türklüğü yüzde 85 ile vatandaşlık temelinde tanımlayanlara karşılık etnik öğelere ağırlık verenler yüzde 95'i buluyor. Kafa kafaya giden etnik köken ve vatandaşlık anlayışının yanı sıra araştırma, dinsizlik ve Yahudiliğin ve Hıristiyanlığın Türklükle bağdaşmadığına işaret ediyor. Katılımcılardan Türkiye Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu'nu karşılaştırmaları istendiğinde ise yüzde 74'lük bir kesim Osmanlı’yı Türklerin tarihteki en başarılı dönemi olarak nitelendiriyor ancak bugün ayakta olsa Osmanlı’yı tercih ettiğini belirtenlerin yüzde 36'da kalması ise her şeye rağmen Türk toplumunun geçmişe dönük olmadığını gösteriyor.
Yabancılara toprak satışı rahatsız ediyor
Araştırmanın kritik bölümlerinden milliyetçilik başlığı da çarpıcı sonuçlar sunuyor. Görüşülenlerin yüzde 36'sı kendini milliyetçi olarak tanımlarken yüzde 50'si vatansever kelimesini seçiyor. Son dönemde medya ve siyaset dünyasında tartışılan 'Türkiyeli' tanımını benimseyenlerin oranı ise yüzde 41. Diğer taraftan vatanseverlerin yüzde 53'ünün, milliyetçilerin de yüzde 55'inin AB'nin ülkeyi bölmek istediğini düşünmesi aslına bu iki kavramın çok net ayrılmadığını gösteriyor. Bunu, vatanseverlerin yüzde 74'ünün milliyetçilik skalasında kendilerini ortalamanın üstüne yerleştirmeleri de doğruluyor. Aynı skalada toplumun önemli bir kesimi kendini tamamen milliyetçi olarak konumlandırıyor. Bu noktadan hareketle yöneltilen diğer sorular bir siyasi partiye oy verilmesinde milliyetçi duruşunun önem taşıdığını gösteriyor.
Öte yandan toplumun yüzde 89'u, Türkiye’nin farklı kültürlerden insanların bir arada yaşadığı bir mozaik olduğunu düşünüyor. Ancak bu kesim çoğulculuğun değerler düzeyine yansımasını istemiyor. Hatta Türk kültürünün egemen olması gerektiğinde fikir birliğine varıyor. Araştırma toplum gündemini sıkça meşgul eden Kıbrıs ve dış Türkler gibi konuların pek önemsenmediğini de gösteriyor. Rağbet gören konular ise komplo teorileri olarak ortaya çıkıyor. Yüzde 52'yle en çok rahatsızlık duyulan konunun yabancılara toprak satışı olması da bunun göstergesi.
Araştırmaya göre Türkiye genelinde milliyetçiliğin yükselişe geçtiği düşüncesi yüzde 56 ile hâkim. Bunun temelinde ise yüzde 16'yla bölücü terör, yüzde 9 ile AB süreci ve yüzde 7 ile ABD'nin Irak müdahalesinin yattığı düşünülüyor.
En milliyetçi Erdoğan
Araştırmaya katılanların yüzde 85.6'sine göre Mustafa Kemal Atatürk tarihteki en büyük Türk milliyetçisi. Atatürk'ü şair Mehmet Akif Ersoy izliyor. Araştırmaya katılanların yüzde 40,4'üne göre bugünün liderleri arasında en milliyetçi isim AKP lideri ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan. Erdoğan'dan sonra yüzde 30,5 ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yüzde 17,6 ile DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar ve yüzde 14,4 ile de CHP Genel Başkanı Deniz Baykal geliyor.
Türklüğü en iyi tanımlayan ifadeler | |
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak | 70,3 |
Türk kültürüne sahip olmak | 46,2 |
Sünni Müslüman olmak | 22,4 |
Türkiye'de yaşıyor olmak | 15,4 |
Türkçe konuşmak | 14,2 |
Annesi-babası Türk olmak | 11,7 |
Diğer | 1,9 |
Cevapsız | 2,3 |
Türklükle bağdaşmayan ifadeler | |
Dinsiz olmak | 45,1 |
Yahudi ya da Hıristiyan olmak | 38,1 |
Eşcinsel olmak | 23,1 |
Komünist olmak | 20,8 |
Şeriatçı olmak | 19,4 |
Ülkücü olmak | 6,1 |
Diğer | 3,3 |
Cevapsız | 13 |
Yurtdışından Türklüğe en çok katkı yapan isimler | |
Fatih Terim | 15,5 |
Sertab Erener | 15,3 |
Yaşar Kemal | 9,2 |
Süreyya Ayhan | 8,8 |
Tarkan | 7,7 |
Gazi Yaşargil | 6,3 |
Orhan Pamuk | 4,2 |
Mehmet Ali Ağca | 3,4 |
Mehmet Öz | 1,7 |
Diğer | 7 |
Hiçbiri | 7,7 |
Cevapsız | 19,4 |
Türklüğe en çok zarar verenler | |
Yolsuzluk yapanlar | 32,4 |
Şeriatçılar | 17,5 |
Komünistler | 10 |
Siyasiler | 7,2 |
Türkiye'deki azınlıklar | 6,1 |
Türkiye'nin AB'ye girmesini istemeyenler | 5,8 |
Ülkücüler | 5,3 |
Avrupa Birliği | 4,9 |
Türk aydınları | 1,8 |
Diğer | 1,3 |
Hiçbiri | 8 |
Cevapsız | 6,9 |
Türklüğü en iyi tanımlayan sıfatlar | |
Vatansever | 50,4 |
Türkiyeli | 41,9 |
Milliyetçi | 36,7 |
Dünya vatandaşı | 20,4 |
Türkçü | 15,6 |
Ulusalcı | 6,8 |
Ülkücü | 4,6 |
Diğer | 2,4 |
Hiçbiri | 0,7 |
Cevapsız | 2,5 |
Hatırlamak istenmeyen olaylar | |
Adnan Menderes ve arkadaşlarının asılması | 45,7 |
Sivas'ta Madımak Oteli'nin yakılması | 32,5 |
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının asılması | 28,1 |
6-7 Eylül olayları | 22,4 |
Menemen olayı | 16,8 |
1915 Ermeni tehciri | 12,9 |
Kürtçe’nin bir süreliğine yasaklanması | 8,3 |
1942'de uygulanan Varlık Vergisi | 1,6 |
Diğer | 2 |
Hiçbiri | 0 |
Cevapsız | 5,9 |
Ülkenin güvenliğine en büyük tehditler | |
Amerika Birleşik Devletleri | 35,6 |
Irak'ta kurulabilecek bağımsız Kürt devleti | 25,8 |
Yunanistan | 9,5 |
Avrupa Birliği | 5,5 |
İsrail | 4 |
Irak | 3 |
Ermenistan | 2 |
İran | 1,5 |
Rusya | 0,3 |
Diğer | 1,1 |
Hiçbiri | 1,9 |
Cevapsız | 8,2 |
kaynak: Referans gazetesi