Fransız İhtilali nedir? Fransız ihtilali neden oldu?

Dünya tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olan Fransız İhtilali, 1787'den başlayarak tüm Fransa'ya yayılan, ilk zirve noktasına 1789'da ulaşan ve 1799'a kadar süren bir harekettir. Fransız İhtilali nitekim Napolyon ile devam eden bir süreçtir. Fransız Devrimi olarak adlandırılan Fransız İhtilali gerçekleştiği dönemde dünyaya etkisi olduğu kadar ülkemize de etkisi olmuştur. Yaklaşık on yıl boyunca devam eden ihtilal boyunca binlerce Fransız hayatını kaybetmiştir. Peki Fransız İhtilali nedir? Fransız İhtilali hangi tarihte oldu ve kimler tarafından yapıldı? Fransız İhtilalinin Osmanlı Devleti’ne etkileri nelerdir? Fransız İhtilalinin sonuçları nelerdir? İşte Fransız İhtilali hakkında merak edilenler haberimizde...

FRANSIZ İHTİLALİ NEDİR? 

 

Fransız İhtilali, 18. yüzyıl Avrupası’nda meydana gelen devrimlerden biridir. Avrupa merkezli olmasına rağmen bütün dünyayı etkilemiştir. Fransa’daki krallığın, dini hiyerarşinin ve aristokrasinin, işçi sınıfı tarafından sorgulanması sonucu oluşmuştur.

Basttille Hapishanesi’nin halk tarafından basılarak mahkum ve mevkufların salınmasıyla başlayan süreçte, halkın işçi sınıfı olarak, krala, kralın ailesine, soylulara, zenginlere ve din adamlarına karşı yaptığı ayaklanmadır. 14 Temmuz 1789 tarihinde meydana gelmiştir. Çağ kapatıp, çağ açan bir devrimdir.

Fransız Devrimi ile birlikte Avrupa’da cumhuriyet rejimi konuşulmaya ve oluşturulmaya başlanmıştır. Milliyetçilik akımları baş göstermiştir. Yeni bir küresel savaşın ilk belirtileri Avrupa’da yaşanmıştır. İşçi sınıfının devrim zaferi, bütün dünyada savaş çıkartacak şekilde milliyetçilik akımının kuvvetlenmesine neden olmuştur.

FRANSIZ İHTİLALİ NE ZAMAN OLDU?

Fransız İhtilali, 14 Temmuz 1789 yılında Bastil Hapishanesi’nin isyancılar tarafından basılmasıyla başladı. Mahkumlar serbest bırakıldı ve buradaki silahlar ele geçirilerek ihtilalde kullanıldı. 1891 yılına gelindiğinde ise ihtilal yeni bir boyut kazandı. 1791 yılında bir kurucu meclis toplandı ve "İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi"ni yayınladı. Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırdı. Bu anayasa, halk tarafından seçilecek bir parlamentonun yasama ve yürütme yetkilerini kralla paylaşmasını öngörmekteydi.

FRANSIZ İHTİLALİ'NİN NEDENLERİ  NELERDİR?

Fransız İhtilali'nin gerçekleşme sebepleri kısaca şu şekilde özetlenebilir:

- Fransa’nın mutlakıyetle yönetilmesi ve krallık rejiminin baskısı karşısında halk ezilmiştir.

- Amerika ve İngiltere’de kurulan devletlerin demokratik yönetimler sonucu halkına geniş özgürlükler vermiştir. Fransız halkı da çevresindeki ülkelerde gördüğü bu yönetime özenmiştir.

- Fransız aydınlarından Monteskiyö, Volter, Jan Jak Russo, Diderot ve Voltaire’in yazdıkları eserlerde mevcut rejimin eleştirilmiş ve çözüm yollarının ileri sürülmüştür. Aydınların bu düşünce tarzları haklın krallığa ve rejime olan tepkisini arttırmıştır.

- Fransa’da soylular ve rahipler geniş imtiyazlara sahipken, ülke halkının toplumsal olarak hiçbir hakka ve değere sahip olamaması halkı olumsuz yönde teşvik etmiş ve isyan noktasına getirmiştir. Kısıtlı haklara sahip olan köylüler burjuvaları desteklemiştir.

- Fransa’nın katıldığı savaşlarda ülke ekonomisinin bozulması sonucunda halkın geçim sıkıntısı giderek artmıştır. Ekonomik problemlerin bir türlü aşılamaması ve savaşlarda harcanan paralar halktan ağır vergilerle karşılanmaya çalışılması sonucunda halk isyan edecek duruma gelmiştir. 

FRANSIZ İHTİLALİ'NİN OSMANLI DEVLETİ'NE ETKİLERİ NELERDİR?

Osmanlı Devleti başlangıçta çıkan olayları pek önemsememiştir. Fransız İhtilali'ni Fransa’nın bir iç sorunu olarak görmüştür. 1795 yılında da Fransa’da oluşan yeni rejimi tanımıştır. Fransız İhtilali sonucunda Osmanlı Devleti’nde temel hak ve özgürlüklerin yasal güvenceye alınması ve yargı güvencesi sağlanmıştır. Toplumsal eşitlik ilkesinin yayılması Fransız İhtilali'nin sonucunda gerçekleşmiştir.

Fransız İhtilali'nin Osmanlı Devleti’ne etkileri şu şekildedir:

- Meşrutiyet ilan edilerek parlamenter yönetime geçilmiştir.

- Tanzimat ve Islahat Fermanları ilan edilmek zorunda kalmıştır.

- Demokrasi hareketleri ve batılı tarza yapılan yenilikler hızlanmıştır.

- Milliyetçilik akımı Osmanlı Devleti’ndeki azınlıklar arasında hızla yayılmıştır. Zaman içerisinde azınlıklar bağımsızlıklarını kazanmak için ayaklanmaya başlamıştır. Milliyetçilik akımı etkisiyle Osmanlı Devleti dağılma sürecine girmiştir.

FRANSIZ İHTİLALİ’NİN SONUÇLARI NELERDİR?

- Yıkılmaz diye düşünülen, hatta egemenlik hakkını Tanrı'dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği gerçeği ortaya çıktı.

- İlkel şekli Yunan şehir devletlerinde, gelişmiş şekli İngiltere ve ABD'de görülen demokrasi, Kıta - Avrupası'nda da gelişmeye başladı ve Batı medeniyetinin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldi.

- Egemenliğin halka ait olduğu kabul edildi.

- Milliyetçilik  ilkesi, siyasi bir karakter kazanarak, çok uluslu devletlerin parçalanmasında etkili oldu.

- Eşitlik, özgürlük ve adalet ilkeleri yaygınlaşmaya başladı.

- Şahsi güçlere, zekaya ve girişim yeteneğine ortam hazırladı.

-Fransız İhtilali, sonuçları bakımından evrensel olduğundan Yeniçağ'ın sonu, Yakınçağ'ın başlangıcı kabul edildi.

- Dağınık halde bulunan milletler, siyasi birliklerini kurmaya başladılar.

- İnsan Hakları Bildirisi, Fransızlar tarafından dünya çapında bir bildiriye dönüştürüldü.

- Fransız İhtilali'nin yaydığı fikirlere karşı İhtilal Savaşları (1792-1815) başladı. Önce Fransa ile Avusturya ve Prusya arasında başlayan bu savaşlara İngiltere ve Rusya'da katıldılar. Savaşlar - Napolyon'un yenilgisiyle sonuçlandı.

- Viyana Kongresi ile Avrupa'nın siyasi durumu yeniden düzenlenmiştir (1815).