Unutulmaya yüz tutmuş çocuk oyunları nelerdir? Geleneksel eski sokak oyunları...
Oyunlar, çocukların kelime dağarcığını ve bedensel gelişimine katkı sağlayan faaliyetlerdir. Çocuklar aralarındaki iletişimin artması, kendilerini ifade etmeleri bakımından önemli etkinlikler olarak görülmektedir. Peki unutulmaya yüz tutmuş oyunlar nelerdir? İşte hem geleneklerin yaşatılması adına hem de bir arada oynamanın, eğlenmenin, öğrenmenin yeniden canlanması adına unutulmaya yüz tutmuş geleneksel oyunlar...
Oyunlar çocukların zihinsel ve bedensel gelişimlerine katkı sağlayan, eğlendirirken öğrenme kabiliyetini arttıran faaliyetlerdir. Ebeveynler, çocuklarıyla daha iyi iletişim kurabilmek ve çocuklarla kaliteli vakit geçirmek için türlü oyunlara başvurmaktadır. Günümüzde bu oyunlar genellikle sanal ortamlarda olsa da birebir çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimine katkı sağlayan çok fazla oyun bulunmaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle yetişkinlerin istek ve ihtiyaçlarında değişiklikler meydana gelirken aynı değişiklikler çocukların hayatlarında da ortaya çıkmaktadır. Ancak geçmişe dönüp bakıldığında 3-5 çocuğun bir araya gelmesiyle oynanan çok eğlenceli oyunların olduğu görülür.
1- Birdir Bir Oyunu
Birdir bir oyununu oymak için belli bir sayıya ihtiyaç yoktur. Ne kadar kalabalık olursa o kadar keyifli olur. Oyuncular arasından bir ebe seçilir ve ebe eğilerek ellerini dizine koyar ve diğer oyuncular sırayla ebenin üzerinden atlar. Ebenin üzerinden atlayan kişiler arasında dengesini kaybedip düşen ilk kişi yeni ebe olur ve oyun bu şekilde devam eder. Oyuncular atlarken sırasıyla şu tekerlemeyi söyler:
‘Birdirbir,
İkidir iki, olur tilki,
Üçtür üç, yapması güç,
Dörttür dört, kuş gibi öt,
Beştir beş, aldım bir eş,
Altıdır altı, yaptım kahvaltı,
Yedim yedi, elim sırtına değdi,
Sekizim seksek,
Dokuzum durak’
2- Beş Taş Oyunu
Oyunu oynarken belirlen oyuncu sayısı bulunmamaktadır. Oyuncu ekibi ne kadar çok kişi olursa o kadar eğlenceli olur. Oyun için yalnızca 5 tane yuvarlak taşa ihtiyaç vardır. Oyuncular arasından bir kişi seçilir. Seçilen oyuncu taşlardan birini havaya atar ve taş havadayken yerdeki taşları sırayla almaya çalışır. Birler, ikiler, üçler ve dörtler şeklinde devam eder. Son hamle olarak ise taşların tamamı yere atılır ve oyuncu bir elinin işaret parmağı ve baş parmağını kale gibi dikip taşları tek tek parmakların arasından geçirilir. Oyunun sonunda ise taşların tamamı avuca alınır ve havaya atılır, havaya atıldıktan sonra el düz çevrilerek ellerin üzerinde taşlar tutulmaya çalışır. Elinin üzerinde en çok taş tutan oyuncu oyunu kazanır…
3- İsim, Şehir, Hayvan Oyunu
Grupça oynanan bir oyundur. Ne kadar kalabalık olursa o kadar keyifli hale gelir. Oyun için ihtiyaç olan tek şey kalem ve kağıttır. Kağıdın en üst kısmına sırasıyla ‘isim, şehir, hayvan, bitki, eşya, ünlü, ülke’ yazılır ve bir harf belirlenir. Belirlenen harfle başlayan isim, şehir, bitki… yazılır. İlk bitiren kişi 10’a kadar saymaya başlar ve 10’a kadar sayınca oyun biter. Her kelime için 10 puan alınır, aynı kelimeyi yazanlar ise 5’er puan alır ve en yüksek puanı alan oyunun galibi olur.
4- Yağ Satarım Bal Satarım Oyunu
Oyun ekibi ne kadar kalabalık olursa o kadar eğlenceli olur. Ekip arasından bir ebe seçilir ve diğer kişiler bir yuvarlak oluşturarak yere çömelirler. Seçilen ebe eline bir mendil alarak ‘yağ satarım, bal satarım, ustam ölmüş ben satarım ustamın kürkü sarıdır satsam on beş liradır zambak zumbak dön arkanı sıkı sıkı bak.’ tekerleme söyleyerek yere çömelenlerin etrafında dolaşır ve tekerlemeyi bitirdikten sonra oyunculardan birinin arkasına mendili bırakır. Mendili fark eden kişi mendili alır ve ebeyi kovalamaya başlar. Eğer ebe yakalanmadan mendili bıraktığı kişinin yerine geçerse ebe diğer oyuncu olur ve oyun böyle devam eder.
5- Yakar Top Oyunu
Kalabalık bir grup bir raya geldiğinden en çok oynanan çocuk oyunudur. Bir grup yine kendi içinde ikiye ayrılarak iki farklı noktaya geçer, rakip takımda o iki noktanın ortasında durarak gelen toplardan kaçar. Topun dokunduğu oyuncu ‘yanar’ ve oyundan çıkarılır. Böyle böyle son oyuncuya kadar devam eder. Bu oyunda amaç ortadaki oyuncuların tamamını yakarak sıranın kendisine gelmesini sağlamaktır.
6- Çelik Çomak Oyunu
Bu oyunu oynarken uzun ve kısa sopa kullanılarak oynanır. Kalabalık bir ekibin iki farklı gruba bölünmesiyle oynana oyunda dikey olarak ele alınan sopanın ucuna kısa sopa yatay olarak konur ve en uzak noktaya atılmaya çalışır. Üç kere küçük sopayı havalandırdığı halde vuramayan oyuncu hakkını kaybeder ve sıra rakip takıma geçer.
7- Körebe Oyunu
En eğlenceli çocuk oyunlarından olan körebe, oyun oynayacak ekibin arasından seçilen bir ebe ile oynanamaya başlar. Ebenin gözleri bağlanarak ortaya alınır ve türkü söyler döneriz, bil bakalım biz kimiz, göster bizi körebe tekerlemesi söylenerek döndürülür ve ebe elleriyle etrafındakilere dokunarak kim olduğunu tahmin etmeye çalışır. Yakaladığı ve tanıdığı kişi ebe olur ve oyun bu şekilde devam eder.