Safiye Ali kimdir? Türkiye'nin ilk kadın doktoru Safiye Ali hayatı...

Safiye Ali, Türkiye’nin tıp eğitimi veren ilk kadın doktordur. Zor koşullarda doktor olmayı başaran Safiye Ali, ülkesinde tıp fakültesi olduğu halde kadınların yüksek okul okumasına müsaade edilmediği için tıp eğitimi almak üzere Almanya’ya gitmek zorunda kalır. Aristokrat bir aileden gelmesine rağmen, çok zor koşullarda eğitimini tamamlar. Safiya Ali’nin günlüğüne yazdığı not ne derece zor koşullarda okumak zorunda kaldığının en önemli kanıtıdır. ‘Çöpten çıkarıp geceleri yediğim ekmek hiç ağırıma gitmiyor. Ülkemde tıp fakültesi varken buralarda olamam daha çok ağrıma gidiyor. Ne olursa olsun ülkeme doktor olarak döneceğim…’ 

SAFİYE ALİ KİMDİR? 

Türkiye’nin ilk kadın tıp doktoru olan Safiye Ali, 2 Şubat 1894 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelir. Babası Sultan Abdülaziz ve Sultan Abdülhamit’in yaverlerinden Ali Kırat Paşa ve annesi, Şeyhülharem Hacı Emin Paşa’nın kızı Emine Hasane Hanımdır. Babasını çok küçük yaşlarda kaybeden Safiye Ali, kardeşleri ve annesiyle dedesinin konağında büyür. Safiye Ali’nin çocukluk yıllarında patlak veren Balkan Harbi, doktor olmasına neden olan en önemli sebeplerden biridir. Doktor olmaya karar veren Safiye Ali, Amerikan Kolejini bitirdikten sonra tıpfakültesine devam etmek ister ancak kızların tıp fakültesine kabul edilmeği gerekçesiyle İstanbul’da tıp eğitimi alamaz. Doktor olmaktan da vazgeçmeyen Safiye Ali, Maarif Nazırı Şükrü Bey’in destekleriyle devlet bursu alır ve Almanya’ya tıp eğitimi almak üzere gider. 

Doktor olmak için gittiği Almanya’da ‘bebeklerde iç pekimenenjit kanaması’ hakkında hazırladığı bitirme teziyle diplomasını alır ve doktor olarak ülkesine geri döner. İstanbul’da döndüğünde Cağaloğlu’nda ilk muayenehanesini açar. Ancak Safiye Ali, doktor olarak kendi muayenehanesini açsa bile toplum tarafından ayıplanarak küçümsenir. Ya muayene ücretleri erkek doktorlarından az olması talep edilir ya da Safiye Ali’ye muayene olmak istemezlerdi. Safiye Ali, öğrencilik yıllarında başladığı mücadeleye doktor olduktan sonra da devam etmek zorunda kaldı. Hem kadınlar hem de doktorlar camiası tarafından destek görmeyen Safiye Ali, doktorluğuna itimat edilmemesini ve az ücretle muayene olmak isteyenlere, eğer maddi imkansızlığı var ise ücret almayacağı, aksi taktirde diğer erkek doktorlarla aynı ücreti talep ettiğini söylemekteydi. 

Kadın ve çocuk hastalıkları doktoru olan Safiye Ali, eşit ücret için mücadele etmekteydi. Bu eşitsizliğe rağmen maddi durumu elverişsiz aileleri ücretsiz muayene ederken çocuklar ve kadınların sağlıkları için cemiyetler kurar. 

Sütten kesilen çocuklar için 1925 yılında Süt Damlası Bakım Evlerini Himaye-i Eftal Cemiyetini kurar. Bunun yanında Safiye Ali, hasta ve zayıf çocuklar için Hilal-i Ahmer Cemiyetini kurdu. Doktor olarak çocuklara ve kadınlara hizmet etmekten vazgeçmeyen Safiye Ali, doktor kimliğinin yanında Amerikan Koleji bünyesinde açılan Kız Tıp Okulunda kızlara jinekoli ve obstetrik dersleri veren ilk kadın unvanını da alır. 

Kadınların ve çocukların sağlığı için mücadele eden, kız çocuklarına eğitim veren ve fuhuşa zorlanan genç kızlara sahip çıkan Safiye Ali, 5 Temmuz 1952 yılında vefat eder…