Deprem öncesi yapılması gerekenler nedir? Deprem öncesi ne gibi önlemler alınmalı?

Depremler, ülkemiz için diğer afetlere oranla daha fazla can ve mal kayıplarına neden olan bir doğal afettir. Bunun en önemli nedenleri; ülke nüfus çoğunluğunun daha çok kent merkezlerinde yoğunlaşması, mevcut yapı stokumuzun bir kısmının orta düzeydeki depremlere bile dayanıklı olmayan yapılardan oluşması ve yapılaşmada zemin koşullarının dikkate alınmaması gibi faktörlerdir.

Türkiye önemli fay hatlarının üzerinde olan bir deprem ülkesidir. Deprem önlenebilir bir doğa olayı olmasa da depremin yıkıcı etkilerini alacağımız önlemlerle en aza indirebiliriz. Deprem hazırlık için alınacak tedbirlerin ülkemizin tektonik koşullarına müsait olması gereklidir. Bu yüzden, öncelikle iyi ve sağlam durumda olmayan mevcut yapı düzenin iyileştirilmesi ve afet toplanma alanlarının yeterli sayıya ulaştırılıp düzenlenmesi gereklidir.

DEPREM ÖNCESİ YAPILMASI GEREKEN HAZIRLIKLAR NELERDİR? 

• Mülkün yerleşime açılacağı zemin denetimden geçerek belirlenmelidir. Sağlam olmayan bölgeler iskana izin verilmemelidir. 

• Yapı tekniğine ve inşaat yönetmeliğine uygun şekilde depreme dayanıklı binalar inşa edilmelidir. 

• İmar için verilen projede belirlenen yerler dışındaki arsalara ev ve bina yapılmamalıdır.

• Düz olmayan boğaz ve vadi içlerine, kenarlarına bina yapılmamalıdır.

• Mevcut yapının sağlamlığı güçlendirilmelidir.

• Bireyler mutlaka deprem sigortasını yaptırmalıdır.

Yapısal olmayan yani bina kaynaklı değil de eşyalardan kaynaklanabilecek hasarlardan korunmak için günlük kullanılan eşyaların evdeki konumunda dikkat edilmesi gereken hususlar mevcut;

• Ağır eşyalar dolap üstündeyse plastik tutucularla sabitlenmelidir.

• Tüm ısıtıcılar evdeki sağlam yüzey üzerine sabitlenmelidir.

• Devrilebilecek eşyalar birbirine veya duvara sabitlenmelidir. Duvarla bu eşya arasındaki boşluk bir dolgu malzemesiyle doldurulmalıdır.

• Avize ve lambalar pencereden uzak bir tavana kanca yardımı ile asılmalıdır

• İçerisinde ağır malzemeler bulunan dolapların kapakları kilitlerle sıkıca kapalı halde bulunmalıdır.

• Mutfaktaki tezgah üstü beyaz eşyaların kaymasının önlenebilmesi için altlarına metal profil konulmalıdır.

• Patlayıcı ve yanıcı maddeler işaretlenerek düşmeyecek bir konuma sabitlenmelidir

• Önü açık raflara bant veya tel eklenebilir, raf içerisindeki malzemeler birbirine çarpmaması için ekstra bir kutunun içine yerleşmelidir.

• Olası gaz kaçakları ve yangın gibi ekstra durumlara önlem için vana ve sigortalar otomatik hale getirilmelidir.

• Binadan acil çıkış yapılacak yollar işaretlenmeli ve bu yolu engelleyecek eşyalardan kaçınılmalıdır.

• Dışa doğru açılan kapılar işleve sokulmalı ve acil çıkışlar kilitli olmamalıdır.

• Ağır dolapların yanına karyolalar konulmamalıdır. Pencereden de kaçınılmalıdır.

• Aile ve arkadaşların katılımıyla afete hazırlık eğitimi alınmalı ve bu konu hakkında bilinçlendirilmelidir.

• Afet durumunda iletişimin nasıl sağlanacağı ile ilgili alternatif yollar bulunmalı, buluşma yerleri ayarlanmalıdır.

• Kimlik kartları gibi önemli evraklar kopyaları hazır hale getirilerek su geçirmeyen bir muhafaza sisteminde saklanmalıdır.

• Bulunulan binanın periyodik muayeneleri mutlaka yapılmalıdır.

DEPREM SIRASI YAPILMASI GEREKENLER

BİNA İÇERİSİNDEYSENİZ;

Öncelikle kesinlikle panikten kaçınılmalıdır.

• Sabit olmayan dolap, raf ve karyola gibi her türlü mobilyadan uzak durulmalıdır.

• Seçeneğimiz varsa sabitlenmiş ve hacimli masa yanına çökerek hayat üçgeni oluşturulmalıdır.

• Başımız ellerimizin arasında alınarak varsa herhangi bir koruyucu eşya da alarak muhafaza edilmelidir. 

• Bulunan güvenli yerde diz üstü ÇÖK, başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN, düşmemek için sabit bir yere TUTUN.

• Merdiven, asansör ve balkon gibi altı dolu olmayan çıkışlara doğru gidilmemelidir.

• Afet anında telefonlar acil durum dışında meşgul edilmemelidir.

• Yanıcı olabilecek malzemelere müdahale etmek kaçınılmalıdır.

• Engelimiz var ise olduğumuz yerde, veyahut tekerli sandalyede isek tekerlekler kilitlenerek baş ve boyun korumaya alınmalıdır.

• Mutfak gibi elektrikli aletlerin yanında ise fişleri çekilmeli, olası sızıntılardan uzak durulmalıdır.

• Ayna ve pencere gibi cam olan yerlerde uzak durulmalıdır.

AÇIK ALANDAYSANIZ;

• Ağaç altlarından, enerji santrallerinden ve yüksek binalardan uzak durup açık arazide toplanılmalıdır.

• Taş veya toprak kayması olabilecek yamaçlardaysak hızla uzaklaşılmalıdır.

• Yüksek binalardan devrilebilecek ve düşebilecek beton parçaları için dikkatli olunmalıdır.

• Kanalizasyon ve gaz hatları gibi toprak altından gelebilecek sızıntılara karşı tedbirli olunmalıdır.

• Deniz ve okyanusun kıyılarında bulunulmamalıdır.

ARAÇ KULLANIYORSANIZ;

• Afet anında seyir halde isek kontak kapamayıp trafiği tıkamamak adına sağ kenara geçilmelidir. Sarsıntı geçene kadar camları kapatıp beklenmelidir.

• Araç konum olarak uygun bir zeminde değilse içerisinden çıkılıp yaya olarak açık araziye gidilmelidir.

• Bir tünelin içinde afet anına yakalanılırsa ve çıkışa uzak kalınırsa aracın yanına yan yatarak çök-kapan-tutun hareketi yapılmalıdır.

• Afet anına otoparkta denk gelinirse yine araç yanına yan yatılıp ellerle baş muhafaza edilmelidir. Araç üzerine düşecek herhangi bir malzeme bizim araç içerisinde ezilme riskiyle baş başa kalmamızı doğal olarak da ölüm riskimizi artırmaktadır.