Suriye’de sistemin siyasi ve anayasal çerçevesinin oluşturulması için bir Ulusal Diyalog Konferansı çalışmaları sürüyor. Cumhurbaşkanı konferans planının başarılı olması için bir Hazırlık Komitesi oluşturdu.

Komite, ilk oturumunu Humus’ta başlatarak Tartus, Lazkiye, İdlib, Hama, Süveyda ve Dera illerinde toplantılar düzenledi. Belirlenen takvim çerçevesinde tüm illeri kapsaması planlanan toplantıların, PKK’nın Suriye kanadı niteliğindeki Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) kontrolünde olan Haseke ve Rakka illerinin doğu bölgelerinde yapılıp yapılmayacağı belirsizliğini koruyor.

Beşşar Esed’in kaçışı sonrası ortaya çıkan siyasi, askeri ve güvenlik boşluğu ile anayasanın feshedilmesi, Suriye’de bir ulusal konferans düzenlenmesini gerekli kıldı. Bu konferans, anayasal sistemin temellerini, yönetim sistemini ve Suriye’nin gelecek kurumsal yapısını belirlemek amacıyla tasarlandı.

Şu anda, ülke içinde kontrolü dışındaki iki vilayetin varlığı ve yurt dışında yaşayan 10 milyondan fazla Suriyelinin bulunması nedeniyle tüm halkın temsil edileceği ulusal bir konferans düzenlemek zor görünüyor. Bu nedenle Hazırlık Komitesi, mümkün olduğunca geniş bir katılım sağlamak için yoğun toplantılar düzenliyor.

Hazırlık Komitesi Sözcüsü Hasan Ed-Değim, Suriyelilerin günümüz ve geleceklerine dair görüş alışverişinde bulunmayı, uzmanlık atölyelerine katılarak fikir ayrılıklarını ve uzlaşı noktalarını tartışmayı arzuladıklarını belirtti.

Gözlemcilerin kanaatlerine göre ulusal diyaloğun ana konularının başında şu hususların yer alması isteniyor:

Savaş suçlarına karışanların adalet önüne çıkarılmasını içeren geçiş dönemi adaletinin sağlanması,

Tüm Suriyelileri kapsayacak anayasal bir yapı kurulması,

Savaşın yıkıcı etkilerinin hızla giderilmesi,

Ülkenin yeniden inşası için ekonomik toparlanmanın başlatılması,

Hizmet sektörlerinin iyileştirilerek halkın günlük yaşamına geri dönmesini sağlamak.

Konferansa katılacak kişilerin belirlenmesi, geçici hükümet ve Cumhurbaşkanı Ahmed Eş-Şara’ tarafından atanan Hazırlık Komitesi açısından zor bir işlem. Bu konuda ne gibi kriterlerin esas alınacağı hususunda zihinlerde zoru işaretleri var. Çünkü Suriye hem etnik, hem dini ve mezhebi, hem de geleneksel yapılanma açısından çeşitliliğe sahip ve bunların hiçbirinin dikkatten uzak tutulmaması gerekiyor.

Bu itibarla Komite ileride sorun yaşamamak için, üniversite akademisyenleri, doktorlar, siyasi ve medya aktivistleri, sivil toplum kuruluşları çalışanları ve yerel kanaat önderleriyle görüşerek onların önerilerini alıyor ve konferansa katılacak kişileri belirlemeye çalışıyor.

Eski rejim, toplumu mezhepsel ve bölgesel kimliklere göre bölerek derin çatlaklar oluşturmuştu. Komitenin ziyaret ettiği vilayetlerde farklı toplumsal kesimlerden temsilcilerle bir araya gelmesi, ulusal birliği sağlama amacını taşıyor.

Hazırlık Komitesi, çalışma komisyonları ve doğrudan yapılan toplantılar aracılığıyla tüm talepleri ve önerileri doğrudan konferansa taşımayı hedefliyor.

Siyasi aktivist Abdulvahhab El-Alivi, “Her vilayetin kendi çalışma atölyelerini oluşturması ve tüm toplumsal kesimlerle toplantılar düzenlemesi, Hazırlık Komitesi’nin işini kolaylaştırıyor. Konferansın düzenlenmesi için zaman daralıyor ve her şeyin hızla tamamlanması gerekiyor.” dedi.

Hazırlık Komitesi Sözcüsü Ed-Değim, komitenin alacağı kararların yalnızca öneriler niteliğinde olmadığını, çünkü ulusal diyalog konferansında alınacak kararların önceden yapılan toplantıların bir sonucu olacağını vurguladı.

Konferansın, halk temsilcileri, sivil toplum örgütleri ve Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan toplantılar ile “Zafer Konferansı” adı altında alınan kararların bir birleşimi olacağını belirtti.

Ancak, tüm önerilerin doğrudan karar olarak uygulanamayacağını ifade ederek “Önerilerin sayısı çok fazla olabilir, bu nedenle sadece ana hatları belirlenenler Cumhurbaşkanlığı tarafından değerlendirilerek anayasa ilanı veya gelecek anayasal düzenlemelere temel oluşturacaktır.” dedi.

Ahmet Varol / Yeni Akit Gazetesi