Bosna’da, 2 Ekim 2022’de yapılacak genel seçimler öncesinde, siyasi tansiyon oldukça yüksek. Seçim yasası değişikliği tartışmaları, Hırvatistan ve Macaristan’ın bu ülkeye yönelik olumsuz eylemleri ve Rusya’nın Ukrayna işgali, siyasi tansiyonu yükselten en önemli sebepler.

Seçim yasası değişmeden, üçüncü entite kurulmadan sandığa gitmeyeceklerini söyleyenler. Rusya’dan yüz bularak, siyasi kabadayılığa soyunanlar. Srebrenitsa soykırımını inkâr edip, yaraları kaşıyanlar. Sahte haberler ve skandallar üreterek, haritaları değiştirmeye çalışanlar.

Böylesi zorlu şartlar altında gerçekleştirilecek seçimler, Bosna’nın geleceği açısından, önemli bir dönüm noktası olacak.

Boşnak cephesinin en büyük siyasi hareketi olan Demokratik Eylem Partisi-SDA, bu seçime sıkı bir kampanya ile hazırlanmış. İyi tasarlanmış “Güvenli” sloganı ile halkın huzuruna çıkıyor.

Cumhurbaşkanlığı Boşnak üyeliği için SDA’nın adayı, rahmetli Aliya’nın oğlu Bakir İzetbegoviç. Onun afişlerinde, Bosna bayrağı dışında, hiçbir siyasi simge bulunmuyor. İzetbegoviç soyismi ön planda. Afişlerde, zafer kazanmış bir lider edasında sağ eli havada, kendinden emin bir lider fotoğrafı var.

SDA ve Bakir İzetbegoviç’in en kuvvetli rakibi, Sosyal Demokrat Parti-SDP ve bu partinin müzmin Cumhurbaşkanlığı adayı Denis Beçiroviç.

SDP’nin kırmızı ağırlıklı klasik afişlerinde, seçmeni değişime çağıran ve yeni bir başlangıç arzusunu dile getiren “Gün doğsun” sloganı yer alıyor.

SDP, Cumhurbaşkanlığı Boşnak üyeliği için adayları olan Denis Beçiroviç’i destekleyen, 11 partili bir ittifak oluşturdu. Bu heterodoks girişimin ana motivasyonu: “SDA ve Bakir İzetbegoviç düşmanlığı.”

Hal böyle olunca, SDA ve Bakir İzetbegoviç’in ana motivasyonu şu oldu: “Siz hepiniz, ben tekim. Seçim günü sandıkta görüşelim.”

SDA’dan ayrılan Elmedin Konakoviç liderliğinde kurulan Halk ve Adalet Partisi-NiP’in bu seçimlerde devlet ve kanton düzeyinde “Hem ülke, hem insan-Devlet” sloganını kullanıyor. 

Ülkenin temel sorunlarına, toprak bütünlüğüne ve ülkede güven tesisine vurgu yapan bu slogan, milliyetçi ve muhafazakâr damara hitap ediyor. Ancak parti lideri Konakoviç’in “her yerde ‘selam’ verilmemesi” talimatı ile tezat oluşturuyor. 

Ayrıca Konakoviç’in, ülkenin temeline dinamit döşemek isteyen Hırvat ve Sırp milliyetçiler yerine, tüm konuşmalarında sürekli SDA ve Bakir İzetbegoviç’e saldırması da muhafazakâr seçmenin dikkatini çekiyor.

NiP, federal düzeyde ise “Güven/İtimat” sloganını tercih ediyor. Güven, motivasyon için çok önemli ama bir o kadar pahalı siyasi bedeli olabilecek bir kelime. 

Fahrudin Radonçiç liderliğindeki Daha İyi Gelecek İçin İttifak Partisi-SBB BiH’in bu seçimlerdeki “Güçlü, Başarılı, Akıllı Bosna Hersek” sloganı hiç özgün değil. Herhangi bir fikir veya mesaj içermiyor. Daha çok Radonçiç’in kişilik özelliklerini ön plana çıkarmayı amaçlıyor.

SDA’dan ayrılan bir diğer isim olan Semir Efendiç liderliğindeki Bosna Hersek İçin Partisi-Za BiH bu seçime “Birlikte Birimiz İçin” sloganıyla giriyor. Bu küskünler partisinin ne sonuç elde edeceği, tam bir muamma.

Sade ve özensiz seçim afişleriyle dikkat çeken Bizim Parti-NS’nin bu seçimlerdeki “Bizim Vatan” sloganı; birlik, dayanışma, eşitlik ve arka planda direniş mesajı içeriyor.

Bir önceki seçimlerde de Cumhurbaşkanlığı Boşnak üyeliği için aday olan Mirsad Hacıkadiç, bu sefer “Mirsad Hacıkadiç ve Devlet Koalisyonu” ittifakıyla yarışa dahil oldu. Mirsad Hacıkadiç, “İnan” sloganı ile kendisine olan inancı taze tutmayı hedeflerken, koalisyon afişlerinde “Düzen, iş, barış” gibi genel ifadelere yer vermeyi tercih etmiş.

Gelelim Hırvat Cephesine…

Hırvat Ulusal Meclisi-HNS ile ittifak yapan Hırvat Demokratik Partisi-HDZ, bu seçime “Zafere kadar birlikte” sloganıyla gidiyor. Cumhurbaşkanlığı’nın Hırvat üyesini kazanmak için ortak bir aday etrafında birleşme çağrısı yapıyor. Bir önceki seçimi kaybeden HDZ lideri Drgan Çoviç, Cumhurbaşkanlığı Hırvat üyesi adaylığı için, bu sefer bayrağı Boryana Krişto’ya devretmiş. Ancak onun da kazanma şansı çok az.

HDZ’nin en büyük rakibi, “Sivil bir devlet için” sloganıyla halkın karşısına çıkan, Demokratik Cephe-DF olacak. Cumhurbaşkanlığı Hırvat üyeliği adayı olan DF lideri Jelyko Komşiç, Vatandaş Birliği-GS ile ittifaka giderek, işi sağlama almak istedi.  

Ve Sırp tarafı..

Bosnalı Sırpların en büyük partisi Sosyal Demokratlar Birliği-SNSD, milliyetçi damara yönelerek, “Çünkü (Republika) Srpska’yı seviyoruz” sloganı etrafında bir kampanya kurgulamış. Ancak partinin lideri Milorad Dodik’in politikası kibir, hakaret ve siyasi muhaliflerini küçümseme üzerine kurgulanmış.

SNSD, RS Cumhurbaşkanlığı ve RS entite meclislerinde yarışı önde götürüyor. Ancak Cumhurbaşkanlığı Sırp üyeliği adayı Milorad Dodik’in durumu biraz kritik. Seçilememe durumu var.

Bir diğer Bosnalı Sırp siyasi hareketi olan Demokratik İlerleme Partisi-PDP, “RS kendini savunmalı” gibi agresif, çatışma çağrışımı içeren bir sloganla seçmenin karşısına çıktı. PDP’nin Cumhurbaşkanlığı Sırp üyeliği adayı Yelena Triviç’in, Dodik’in bir adım önünde, yarışı kazanma şansı var.

Bosnalı Sırpların bir diğer siyasi hareketi Sırp Demokratik Partisi-SDS, “Daha iyi yaşayacaksın” sloganıyla halkın karşısına çıkıyor. Kolektivizm savunuculuğu ile bilinen SDS’nin, strateji değiştirip, bu seçimde bireye odaklanmış olması dikkat çekiyor. SDS’nin RS Cumhurbaşkanlığı adayı Mirko Şaroviç ise SNSD’nin adayı Jelyka Tsviyanoviç’in 5-6 puan gerisinde yer alıyor.

YENİ AKİT