Donald Trump başkanlık koltuğuna geri döndü. Ama bu sefer yanında Elon Musk var. ABD'nin uluslararası yardım kuruluşu USAID'in kapatılması yönündeki girişimler, hem Amerikan dış politikasının hem de küresel yardım düzeninin altını üstüne getirecek bir gelişme...Trump ve Musk neyi amaçlıyor? Küreselcilerden neyi farklı yapıyorlar?

Öncelikle USAID'in ne olduğunu açıklamak gerek. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı Soğuk Savaş yıllarından bu yana ABD'nin küresel nüfuzunu genişletme aracı olarak işlev gördü. 1961'de kurulan bu yapı, gelişmekte olan ülkelerde insani yardımdan altyapı projelerine, sağlık hizmetlerinden eğitim programlarına kadar birçok alanda faaliyet gösterdi. Ancak en büyük misyonu ABD'nin çıkarlarını koruma ve yayma amacıyla çalışmak...Yani, verilen yardımlar genellikle stratejik bölgelerdeki nüfuzu artırma, istenilen hükümetleri destekleme ve Amerikan çıkarlarına tehdit olarak görülen unsurları zayıflatma amacını taşıyor.

Trump, bir önceki başkanlığı döneminde USAID'i birçok kez hedef aldı. Onun gözünde bu kuruluş, Amerikan parasını boş yere harcayan bir araç... Seçim kampanyası boyunca "Önce Amerika" söylemini güçlendiren Trump, ABD'nin küresel yardım ağlarını zayıflatmayı bir strateji olarak benimsedi. Musk'ın da bu plana destek vermesi, olayın sadece bir siyasi hamle değil, aynı zamanda yeni dünya düzenine dair bir vizyon değişikliği olduğunu gösteriyor.

EN BÜYÜK DESTEKÇİSİ ELON MUSK

Elon Musk'ın ABD dış yardım politikalarına doğrudan müdahil olması ilk bakışta şaşırtıcı gelebilir. Ancak Musk'ın küresel meselelerde giderek daha fazla söz sahibi olmak istemesi, onu Trump'ın yanında bir aktör haline getirdi. Musk, USAID'i "bir suç örgütü" olarak nitelendirerek, bu kurumun gelişmekte olan ülkelerde yolsuzluk ve rant düzenine hizmet ettiğini iddia etti.

Musk'ın bu konudaki temel argümanı, devlet destekli yardım sistemlerinin verimsizliği ve teknolojinin bu süreçleri daha etkili hale getirebileceği yönünde. SpaceX'in Starlink projesiyle internet bağlantısını en ücra köylere bile ulaştırmayı hedefleyen Musk, klasik yardım sistemlerine alternatif oluşturabileceğine inanıyor. Ona göre gelişmekte olan ülkelere verilen yardımlar, yerel yöneticilerin ceplerine giriyor ve ABD'nin ekonomik yükünü artırıyor. Bunun yerine doğrudan teknoloji çözümleri sunarak insanlara kendi kaderlerini çizecek altyapıyı sağlamanın daha doğru olduğunu savunuyor.

Trump'ın USAID'i hedef alması birkaç açıdan anlamlı. Öncelikle, küresel yardımları keserek Amerika'nın mali yükünü hafifletmek istiyor. Onun bakış açısına göre, ABD yıllarca dünya genelinde gereksiz cömertlik yaptı ve bu para Amerikan halkı tarafından ödendi.

KÜRESELCİLERDEN NEYİ FARKLI YAPIYORLAR?

Trump, ABD'nin küresel yardım politikalarını yöneten elit sınıfa karşı bir savaş yürütüyor. Küreselciler olarak adlandırılan bu kesim, uluslararası örgütler, büyük finans kuruluşları ve geleneksel diplomasi ağları üzerinden dünyayı şekillendirme amacında. Trump, USAID gibi yapıların bu küreselcilerin elinde birer araç haline geldiğini düşünüyor ve bunları tasfiye ederek ABD'nin içe dönük, daha milliyetçi bir politika izlemesini istiyor.

Bu adım aynı zamanda ABD'nin uluslararası ilişkilerdeki baskınlık seviyesini düşürecek ve ülkeyi izole bir sürece sokabilecek bir karar. Trump'ın en büyük destekçileri olan Amerikan muhafazakârları için bu bir avantaj gibi görünebilir, ancak küresel diplomasi açısından ABD'nin etkisini azaltan bir hamle...

Trump ve Musk'ın attığı adımları küreselcilerin politikalarıyla karşılaştırdığımızda ciddi bir farklılık ortaya çıkıyor. Geleneksel küreselciler, ABD'nin dünya genelinde aktif olması gerektiğine inanıyor. Dünya Bankası, IMF, BM gibi kuruluşlarla iş birliği içinde çalışan küresel elitler, uluslararası yardımları güç aracı olarak kullanarak ABD'nin diplomatik ve ekonomik çıkarlarını koruma eğiliminde. Tabi kendilerinin de.

Trump ve Musk ise bu stratejiye tamamen karşı çıkıyor. Trump, devlet güdümlü yardımları keserek daha bağımsız ve milli ekonomiye odaklanan bir yol izlemek istiyor. Musk ise devlet yardımları yerine teknoloji tabanlı çözümleri teşvik ederek bireysel özgürlükleri ve piyasa gücünü ön plana çıkarıyor.

GAZZE'YE NASIL BİR ETKİSİ OLACAK?

Trump, ülkesini BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı ile BM İnsan Hakları Konseyinden geri çeken başkanlık kararnamesini de imzaladı. Bu karar, özellikle Gazze'deki Filistinliler için büyük bir kriz anlamına gelebilir. UNRWA, Gazze'deki milyonlarca mülteciye gıda, eğitim ve sağlık hizmetleri sunuyordu. ABD'nin bu yardımları çekmesi, bölgedeki insani krizi derinleştirebilir ve zaten zor şartlar altında yaşayan Filistinlileri daha da büyük bir belirsizliğe sürükleyebilir. 

Gazze’de UNRWA'nın desteği olmadan, temel sağlık ve eğitim sistemleri çökebilir, gıda krizi derinleşebilir ve toplumsal huzursuzluk artabilir. Bu da bölgede yeni çatışmalara ve istikrarsızlıklara yol açma ihtimaline sahip.