Yaklaşık 900 dolarlık kişi başı ortalama milli gelir seviyesine sahip bu ülkeye vardığımda, sosyal hayata dair çok olumsuz bir tablo ile karşılaşacağımı sanıyordum. Ama Tanrı Dağları'nın eteklerine kurulmuş olan şehre girdiğimde dikkatimi ilk çeken şey otoban genişliğindeki caddeleri, geniş meydanları, yemyeşil parkları ve ikinci el lüks arabaların yaygınlığı oldu. 5.5 milyonluk nüfusa sahip bu ülkede, 8 milyon araç var, benzinin fiyatı ise 1 dolardan az. 

Bu tezatlığın en büyük sebebi ise kayıtdışı ekonominin yaygınlığı. Bu nedenle kağıt üstündekilerle gerçek hayattaki rakamlar birbirini tutmuyor.

Burası ayrıca, Beyaz Gemi, Cemile, Selvi Boylum Al Yazmalım gibi eserleriyle tanıdığımız dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov'un ülkesi. Aytmatov 2008 yılında Hakk'ın rahmetine kavuşmuştu.

Bu güzel şehirde olmamın sebebi ise “3. Türk Dili Konuşan Ülkeler Medya Forumu” adlı etkinlikti. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Türk Dili Konuşan Ülkeler Medya Platformu ile Kırgızistan Kültür ve Enformasyon Bakanlığı işbirliğiyle düzenlenen etkinliğin ana teması ise yeni medyaydı.

Yeni medya nedir diye sorulduğunda hepimizin aklına ilk gelen kavramlar; internet, bilgisayar, akıllı telefon ve benzeri elektronik araçlar olur. Eski medya dediğimizde ise gözümüzün önüne daktilo, telgraf, teleks, kağıda basılı kitap gibi araçlar gelir.

Fakat her yeni aracı yeni medya diye tanımlamak, yaşamakta olduğumuz büyük değişimi anlamamıza yeterli değil. Çünkü bugün eski olarak nitelendirdiğimiz araçların tümü, icat edildikleri dönemin yeni medyası olarak kabul edilirdi.

Medyayı asıl yeni yapan şey yaşadığımız zihniyet değişimidir. Yeni medya dediğimizde aslında bir öncekinden daha kolay, daha hızlı ve daha şeffaf iletişim imkanı sağlayan bir ortamı tanımlamış oluyoruz. Yeni medyada eskiye dair kalıplar ortadan kalkıyor. 

Yeni medya ile eskiden sadece küçük bir azınlığın elinde olan yayın yapma ayrıcalığı artık ortadan kalkmıştır. Elinde akıllı cihazı, bilgisayarı, ve internet erişimi olan herkes artık potansiyel bir yayıncıdır.

Yeni medyada çift taraflı etkileşim vardır. Medyanın tek başına gündemi belirlediği bir ortamdan izleyici, okuyucu ve dinleyici dediğimiz kitlelerin müdahil olabildiği bir düzeni temsil eder. Bu düzende gazeteci bir haberi ilk veren olma özelliğini kaybetmiştir. Gazeteci bunun yerine daha üst bir seviye olan analiz ve yorum kabiliyetine sahip olmalıdır.

Yeni medya daha demokratiktir çünkü evrensel dil olan matematiğe dayanır, temel mantığını kavrayan herkese eşit fırsat sunar. Kırgızistan'da yaşayan bir genç, şehrinden ayrılma ihtiyacı duymadan İngiltere'deki bir üniversitede online yüksek lisans yapabilir.

Yeni medya yepyeni bir ekonomik sistem oluşturmuştur. Bedava ekonomisi olarak adlandırılan bu sistemin yeni para birimi mahremiyetimizdir. Kullanım alışkanlıklarımızı ve kişisel tercihlerimizi paylaşarak milyonlarca dolarlık yatırım alan Google, Facebook, Twitter gibi servisleri bedava kullanabiliyoruz. 

Sınırların kalktığı yeni medya ortamı bize yepyeni anlayışlar benimsetmektedir. Bu yeni dünyada yer almak için dar düşünce kalıplarımızı kırıp yepyeni perspektifler bulmalıyız. Böylece glokal (hem lokal hem de global) olmayı da öğrenebiliriz

Katıldığım oturumun sonunda dinleyicilerden birisi yeni medyayı kullanmak için hangi kurallara uymak gerektiğini sordu. Orada da söylediğim gibi yeni medyayı doğru kullanmanın en iyi yolu, onun bir parçası olmaktır. Yeni medya deneyim, keşif ve analize dayanır. Denedikçe doğru olanı bulur, ve zamanla bunu geliştirirsiniz.

Yeni medyayı anlamak zamanın ruhunu anlamaktır, sunduğu sınırsız imkanları iyiye veya kötüye kullanmak ise tamamen bizim elimizde. Önemli olan bu ikisinden hangisini seçtiğimiz.

Deniz Ergürel - Haber 7

Medya Derneği Genel Sekreteri

Twitter: @denizergurel

Blog: www.denizergurel.net

E-posta: ergurel.deniz@gmail.com