Merkez Bankası Ekim ayında politika faizini beklenildiği gibi %50 düzeyinde sabit tuttu. Tabi son aylarda olduğu gibi gözler asıl Para Politikası Kurul (PPK) metnindeydi. Özellikle en son beklenti üstü gelen Eylül ayı enflasyonun ardından, Merkez Bankası dilini biraz daha şahinleştirip, faiz indirim beklentilerini gerçekten 2025 yılına öteleyecek miydi merak ediliyordu.

Açıkçası metnin bugüne dair enflasyon görünümü adına şahin ama geleceğe ilişkin enflasyon beklentileri adına kısmi güvercin iletişimde bulunduğunu düşünüyorum. İlk olarak şahin olarak nitelendirebileceğimiz kısımlara bakalım. Merkez Bankası metinde son gelen beklenti üstü enflasyon verisi ile enflasyonun ana eğiliminin bir miktar yükseldiğini belirtmiş. Üstelik enflasyondaki iyileşmenin hızına dair belirsizliğin son dönemdeki veri akışı ile arttığına da değinmiş. Haliyle bu iki sözel iletişimden de anlaşılacağı üzere Merkez Bankası’na göre Eylül ayı itibariyle enflasyonda işler çok da yolunda gitmiyor. Bu cepheden baktığımızda Merkez Bankası’ndan erken faiz indirimi beklememek gerekir. Bu nedenle metinde vurguladığım enflasyondaki gidişata dair bu şahin duruş, Kasım ayında bir faiz indirimini çok net bir biçimde masadan kaldırıyor diye düşünüyorum.

Her ne kadar bugüne ilişkin bakış şahin olsa da, Merkez Bankası’nın gelecekteki enflasyonun gidişatına ilişkin iletişiminin güvercin olduğu söylenebilir. PPK metninde yer alan “Hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir” sözel iletişimi bunun en net kanıtı diye düşünüyorum. Hatırlarsak Merkez Bankası hizmet enflasyonunun son çeyrekte iyileşeceğine dair bu sözel iletişimi metne geçen ay eklemişti. Geçen ay gerçekleşen hizmet enflasyonu verilerini göz önüne aldığımızda, bu iletişimin bir miktar erken yapıldığını düşündüğümü söylemiştim. Kanımca Eylül ayında yüksek gelen hizmet enflasyonuna rağmen hala bu iletişimin devam ettirilmiş olması kısmi güvercin Merkez Bankası algısı yaratıyor.

Metinde görece güvercin yorumlanabilecek bir diğer kısım da ekonomideki yavaşlamaya dair verilen sinyal. Merkez Bankası metinde “Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmektedir” sözel iletişimi ile ekonominin talep tarafının enflasyondaki düşüşü destekleyecek kadar yavaşladığına işaret ediyor. İletişimden öyle anlaşılıyor ki, Merkez Bankası bu düzeyde bir yavaşlamayı makul buluyor, bunun daha ötesine geçecek bir yavaşlama çok da istenmiyor gibi görünüyor. Haliyle bu sinyali yukarıdaki hizmet enflasyonunun üçüncü çeyrekte yavaşlamasının beklenmesi ile birlikte değerlendirdiğimde, Aralık ayında bir faiz indirimi şimdilik çok güçlü bir olasılıkla olmasa da masada diye düşünüyorum. Hatta olur da sanayi ve imalat tarafındaki kötüleşme artarak devam ederse, bu da Aralık’ta bir faiz indirimi olasılığını artıran bir diğer unsur olacaktır.

Bu ayki PPK metnindeki mesajlarla birlikte Ekim ve Kasım aylarındaki enflasyon oranları çok daha kritik hale geldi. Olur da bu iki ay enflasyon beklenti üstü gelmez ve hatta beklentinin bir miktar altında gelirse Aralık’ta faiz indirim olasılığı güçlenebilir. Tabi hemen aklımıza Merkez Bankası’nın daha önce faiz indirim şartı olarak yaptığı “son çeyrekte ana eğilimin %1,5 civarına inmesi” sözel iletişimi geliyor. Açıkçası son çeyreğe ait iki enflasyon verisinin ana eğilimi %1,5 civarına inmese bile yine de indirim söz konusu olabilir. Bu noktada 8 Kasım’da yapılacak olan yılın son enflasyon raporu çok daha önemli hale geldi. Belki bu rapor ve raporun sunumu sırasında, yılın son çeyreğine ait aylık enflasyonun ana eğilimine ilişkin %1,5 şartı da biraz yumuşatılabilir. Bu nedenle enflasyon raporunda daha belirsiz olan bazı noktaların netleşebileceğini düşünüyorum. Tabi bu noktada Ekim ayı enflasyonu oldukça kritik. Olurda 5 Kasım’da açıklanacak olan Ekim ayı enflasyonu tıpkı Eylül gibi beklenti üstü gelirse, 8 Kasım enflasyon raporunda Merkez Bankası’nın yumuşama noktasında hareket alanı neredeyse hiç kalmayabilir.

Ezcümle bu ayki PPK metni ile Merkez Bankası’nın zaman kazanmaya çalıştığını düşünüyorum. Kasım ayında bir faiz indiriminin olmayacağını ama Aralık ayında bir faiz indirimi için Merkez’in kapıları tamamen kapatmadığını düşünüyorum. Aralık ayında bir faiz indirimini ise hiç kuşkusuz gelen veriler belirleyecek.

Doç. Dr. Filiz Eryılmaz / Haber7