Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı. Hem aylık hem de yıllık enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ama buna rağmen piyasa enflasyon rakamlarını olumsuz fiyatlamadı. Hatta beklenti üstü gelen enflasyon rakamlarına rağmen Aralık ayında faiz indirimi olacağını hala fiyatlamaya devam etti.

İlk olarak şu soruya cevap bulmak isterim; manşet TÜFE beklenti üstü gelmesine rağmen piyasa neden hala Aralık ayında faiz indirimi gelebileceğini güçlü bir biçimde fiyatlamaya devam etti. Bu sorunun cevabı enflasyonun alt detaylarında gizli. İlk olarak hem çekirdek B hem de çekirdek C enflasyonunun %1,5 bandında gelmesi piyasaya asıl moral veren kısım oldu. Çünkü Merkez Bankası’nın son düzlükte sözel iletişimi değişti. Yaptığı yeni değişiklikle “para politikasının etki alanı” vurgusunu ön plana çıkaran ve “enflasyonla mücadelede başarı ya da başarısızlıkta benim etki edebildiğim kısımlara odaklanın” diyen bir Merkez Bankası olduğunu görüyoruz. Haliyle çekirdek enflasyonda Merkez Bankası’nın direk etki edebildiği kısım olduğundan, piyasa çekirdek enflasyonun Eylül 2021’den bu yana ilk kez %1,5 bandında gelmesini olumlu yorumladı.

Enflasyon rakamlarının olumlu yorumlanmasının bir diğer nedeni de hizmet enflasyonunun da aylık bazda %1,6 ile son aylara göre düşük gelmesi oldu. Üstelik yıllık hizmet enflasyonunda da düşüş devam etti. Bildiğimiz gibi hem seviyesinin yüksek olması hem de katılığın güçlü olması sebebiyle en sorunlu kısım hizmet enflasyonu. Haliyle hizmet grubunda yakın vadeye göre daha düşük gelen verilerle piyasa Aralık ayında bir indirim için yeniden moral buldu.

Kasım ayında enflasyonun beklenti üstü gelmesinin en önemli sebebi gıda enflasyonundaki güçlü artış. İşlenmemiş gıda fiyatları %9 bandında artarken, işlenmemiş gıda altında taze meyve ve sebze fiyatlarında %29’luk bir artış söz konusu. Merkez Bankası son PPK metninde piyasayı yüksek gelecek gıda fiyatları için önden hazırlamak adına “geçici arz koşullarına bağlı olarak işlenmemiş gıda enflasyonu yüksek seyrini sürdürmektedir” iletişimini yapmıştı. Merkez Bankası bu iletişimle “gıda fiyatlarındaki artış benimle ilgili değil, arz koşulları ile ilgili ve aynı zamanda bu etkiler geçici” mesajını verdi. Aslında Merkez Bankası yine burada da “benim etki edebildiğim tarafa bakmanızı istiyorum” diyor. Ve hatta yine son dönemde “kira dışında hizmet enflasyonu” vurgusunun sıklaşmış olmasını da piyasa “önemli olan para politikasının etki edebildiği kalemler, biz bu kalemler dışında işler çok yolunda gitmese de faiz indirimine gideceğiz” mesajı olarak okuyor.

Yukarıda anlattığım gerekçelerle piyasa Aralık ayında faiz indirimine gidileceğini güçlü bir biçimde fiyatlamaya devam etti. Gelgelelim TÜFE rakamlarından birgün sonra açıklanan mevsim etkilerinden arındırılmış enflasyon rakamları biraz kafaları karıştırdı. Çünkü mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre aylık enflasyonun ana eğilimi geçen aya göre yatay kalmış ve düşüş göstermemiş. Merkez Bankası’nın faiz indirimi için en önemli kriteri “mevsim etkilerinden arındırılmış aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş” olduğundan, yatay kalan ve düşmeyen ana eğilim sonrasında “acaba Aralık’ta bir faiz indirimi gelmeyebilir mi” sorusu piyasanın odağına bir anda oturdu.

Hemen bu konudaki düşüncemi söyleleyeyim; her ne kadar mevsim etkilerinden arındırılmış enflasyon verisi sonrası Aralık ayında faiz indirimi gelme olasılığı biraz azalmış olsa da, Merkez Bankası’nın Aralık’ta faiz indirimi yapma olasılığını hala güçlü görüyorum. Böyle düşünmemin en önemli nedeni hem enflasyon raporu ve sunumunun hem de son PPK metninin faiz indirimine gitmek isteyen bir Merkez Bankası görüntüsünü çok güçlü veriyor olması. Merkez Bankası enflasyon raporu sunumu ve PPK metninde “bu kez farklı olacak, faiz indirimi parasal gevşeme anlamına gelmeyecek, faiz insede sıkılık korunmaya devam edecek” mesajını çok güçlü vererek, piyasayı Aralık ayında bir faiz indirimi için hazırladı diye düşünüyorum.

Aralık’ta faiz indirimi olabileceğine dair bir diğer gerekçem de mevsim etkilerinden arındırılmış enflasyon kısmında da faiz indirimine gitmek isteyen Merkez Bankası izlenimi alıyorum diyebilirim. Mesela Merkez Bankası ilk kez “gıda dışı TÜFE” kavramına değinerek yine benim etki alanıma odaklanın vurgusu yapıyor. Hatta bazı kesimlere göre mevsim etkilerinden arındırılmış çok teknik bir metinde bile faiz indirimi yapabilme adına bazı zorlamalara gidildiğine dair izler bile var.

Aralık’ta bir faiz indirimi için üçüncü bir nedende şu; Merkez Bankası olur da Aralık’ta faiz indirimine gitmez ise Ocak ve Şubat ayında geçici etkiler sebebiyle yükselecek enflasyon sebebiyle belki Mart ayına kadar hiç faiz indirimi yapamayabilir. Haliyle faiz indirimine bir gevşeme değil de bir reel politika faiz ayarlaması olarak bakan ve bu konuda da piyasayı yeterince hazırlamış ve ikna etmiş bir Merkez Bankası bu ayı faiz indirimi için değerlendirmek isteyecektir diye düşünüyorum.

Fakat Aralık ayında faiz indirimine dair bir şerhi de hemen koyayayım; olur da 26 Aralık’tan önce asgari ücret belli olur ve oran da %35’in üzerinde belirlenirse, Aralık ayında faiz indirimini Bir kez daha düşünen bir Merkez Bankası’da olabilir elbette. Bu nedenle bu ayki faiz indirimi için gözümüz asgari ücret görüşmelerinde olacak.

Ezcümle gelen son enflasyon verilerinden sonra ben hala Aralık’ta ölçülü ve makul bir faiz indirimi gelebileceğini düşünüyorum. Bu bağlamda 26 Aralık’ta 100-200 bp’lik bir faiz indirimi benim için sürpriz olmayacaktır

Filiz ERYILMAZ / Haber7